شبكه هاى ارتباطى بدون سيم از ديرباز از امواج راديويى براى انتقال سيگنال ها سود مى بردند، در اين قبيل از شبكه ها يك قطعه سخت افزارى اطلاعات را به امواج راديويى تبديل مى كند و سپس آنها را از طريق آنتن هاى موجود در شبكه ارسال مى كند اما در طرف ديگر يك دريافت كننده بدون سيم مستقر است تا با دريافت سيگنال هاى ارسالى و تبديل آنها به اطلاعات و رمزگشايى اطلاعات، آنها را به داده هايى قابل فهم براى رايانه تبديل كند.
يكى از راهكارهاى ارسال داده ها در سيستم هاى بدون سيم استفاده از تكنولوژى wi-fi مى باشد كه به تازگى در شبكه ها به وجود آمده است و مراحل پيشرفت خود را به تازگى آغاز نموده است. به بيانى ساده مى توان wi-fi را به يك جفت بى سيم مورد استفاده براى ارتباطات برد كوتاه تشبيه كرد كه هنگام صحبت كردن در يك طرف، طرف ديگر صداى شما را دريافت كرده و با تلفيق آن با امواج راديويى از طريق آنتن آنها را ارسال مى كند و طرف ديگر پس از دريافت اطلاعات ابتدا نسبت به رمزگشايى آنها اقدام كرده و سپس آنها را از طريق بلندگوهاى موجود پخش خواهد كرد.
* wi-fiچيست
wi-fiكه مختصر عبارت wireless Fidelity است به شبكه هاى محلى بى سيم كه با استانداردIEEE802/11b راه اندازى شده است گفته مى شود. اين تكنولوژى ارسال اطلاعات را به شعاع صدمترى فراهم مى سازد كه در صورت وجود گيرنده هاى مخصوص شبكه هاى wi-fi آنها قادر به دريافت اين سيگنال ها مى باشند. در تكنولوژى wi-fi اين امكان فراهم شده است كه طيف راديويى موجود را بتوان بين تعداد زياد و متنوعى از گيرنده ها و فرستنده ها توزيع كرد و همه آنها نيز قابليت دريافت سيگنال ارسالى را داشته باشند.
به اعتقاد چاندراسكر مدير گروه شبكه هاى بى سيم در شركت اينتل، تكنولوژى fiـ wiبايد به جريانى بزرگتر و صنعتى تر تبديل شود تا سرمايه گذارى در آن بيشتر شده و امكان حضور شركت هاى بيشترى در اين بخش از بازار فراهم شود كه اگر اين گونه شود مى توان روى ابرها هم اينترنت داشت.
* تاريخچه
تاريخ پيدايش تكنولوژى wi-fi به اوايل دهه ۹۰ بازمى گردد يعنى زمانى كه ويك هايس يكى از دانشمندان شركت NCR به فكر استانداردسازى شبكه ها افتاد. اين فرآيند طولانى سرانجام در سال ۱۹۹۷ به ثمر نشست و در اين سال نخستين نگارش از استانداردb IEEE802/11 عرضه شد كه پس از مدتى با نام wi-fi wireless Fidelity)) شناخته شد. دو سال پس از اين نگارش يعنى در سال ۱۹۹۹ شركت اپل تكنولوژى wi-fi را به رايانه هاى همراه خود اضافه كرد و آنها را روانه بازار ساخت.
* شبكه هاى بى سيم و كابلى
شبكه هاى محلى موجود را در محيط هاى ادارى و سازمانى مى توان به دو دسته كابلى (wired) و بى سيم (wireless) دسته بندى كرد. در شبكه هاى كابلى بايد از محل هر رايانه (client) تا دستگاه توزيع كننده (Hub) كابل كشى مستقلى صورت بگيرد كه با توجه به موانع فيزيكى موجود بر سر راه كابل تا توزيع كننده اصلى و مشكلات نصب و راه اندازى رايانه ها در برخى از مكان هاى فيزيكى كه امكان چنين اقدامى مقدور نمى باشد از شبكه هاى بى سيم استفاده مى شود به علاوه در شبكه هاى كابلى فاصله سرويس گيرنده و سرويس دهنده نبايد از يكصدمتر بيشتر باشد كه در بعضى از مكان ها به دليل فواصل نسبتاً دور عملاً چنين اقدامى مقدور نبوده و راه حل نهايى استفاده از شبكه هاى بى سيم مى باشد.
در مقاله هاى قبلى همين صفحه درمورد تكنولوژى هاى جديد بى سيم مانند بلوتوث صحبت كرديم اما تكنولوژى wi-fi نسبت به تكنولوژى بلوتوث توانمندى ها و امكانات بيشترى را در اختيار شما قرار مى دهد كه به تفصيل به آن خواهيم پرداخت.
* امنيت در شبكه هاى بى سيم
نخستين چالشى كه در مواجهه با شبكه هاى بى سيم با آن مواجه مى شويم، امنيت در اين شبكه ها است. در شبكه هاى كابلى به دليل اين كه امكان شنود اطلاعات در حداقل ممكن قرار دارد امنيت بالاترى نسبت به شبكه هاى بى سيم برقرار است اما در اين شبكه ها نيز راهكارهايى جهت افزايش امنيت در نظر گرفته شده است:
۱ـ MAC
براى شناسايى هر Client در شبكه، ليستى ازMAC ( Media Access Control) آدرس هاى مورد استفاده در شبكه به فرستنده سيگنال ها (Access point) داده مى شود تا تنها رايانه هاى داراى MAC آدرس هاى مجاز، اجازه دسترسى به اطلاعات را داشته باشند يعنى در صورت ارسال درخواستى از سوى يك رايانه MAC آدرس آن با MAC آدرس هاى موجود در اكس پوينت مقايسه شده و در صورت مجاز بودن اجازه ورود به شبكه داده مى شود.
۲ـ WEP
در اين روش از امكان شنود كاربرهايى كه در شبكه مجوز ندارند جلوگيرى به عمل مى آيد كه در عمل تنها در شبكه هاى كوچك قابل پياده سازى است.
۳ـ SSID
شبكه هاى wireless) WWAN wide Area Network) خود از چندين شبكه محلى تشكيل شده اند كه هركدام از اين شبكه ها داراى شناسه اى مستقل مى باشند. اين شناسه ها در همه Access point ها قرار داده مى شوند و هر كاربر براى دسترسى به شبكه مورد نظر بايد تنظيمات service) SSID set Identifier) را انجام دهد.
* نقاط ضعف wi-fi
۱ـ قيمت هاى گران: هزينه هاى اشتراك ماهانه wi-fi در بسيارى از كشورها گران است و در حدود ۵۰ دلار در ماه مى باشد.
۲ـ هزينه هاى پنهان فراوان: جدا از هزينه هاى راه اندازى اوليه wi-fi شما بايد هزينه هاى پنهانى ديگرى نيز مانند نصب و نگهدارى تجهيزات شبكه و نيز راه حل هاى امنيتى را بپردازيد.
۳ـ فواصل كوتاه: هم اكنون فاصله اى كه مى توان به جرأت اعلام كرد در حدود يك صدمتر است كه با وجود موانع فيزيكى موجود در ساختمان ها و ادارات اين فاصله دريافت سيگنال كمتر نيز خواهد شد.
۴ـ عدم پوشش همه نقاط: در برخى از كشورها كه تكنولوژى wi-fi فعال شده است پوشش كامل شبكه فراهم نشده است و شما مجبور به استفاده از سرويس دهندگان مختلف در نقاط جغرافيايى متفاوت خواهيد بود.
۵ ـ مشخص نبودن استانداردها: شركت هاى ارائه دهنده تجهيزات wi-fi استفاده از طيف راديويى بدون مجوز را ترجيح مى دهند. زيرا در اين صورت هزينه هاى آنها كاهش خواهد يافت و همين امر سبب شده است كه استاندارد واحدى براى اين كار طراحى نشود، البته در سال هاى اخير سازندگان به سمت متحد شدن استانداردها حركت روبه جلويى را آغاز كرده اند.
۶ ـ عدم وجود امنيت: در شبكه هاى بى سيم قبلى اجازه ارتباط كاربران غيرمجاز شبكه نيز داده مى شد كه امكان شنود از طريق اين كاربران يكى از خطرات اين قبيل از شبكه ها بود اما هم اكنون سازندگان به سوى توسعه شبكه هاى امن حركت خود را آغاز كرده اند.
* كاربردهاى wi-fi
تكنولوژى wi-fi علاوه بر استفاده در ارتباط رايانه هاى شخصى در اتصال به اينترنت به صورت بى سيم امكان استفاده از هر شبكه ديگرى را نيز دارد. به عنوان نمونه در تلفن هاى همراه نسل جديد امكان اتصال به اينترنت از طريق wi-fi فراهم شده است. همچنين wi-fi به عنوان راه حلى مؤثر به منظور توسعه شبكه هاى داخلى، بدون صرف هزينه سيم كشى مطرح شده است. دو تكنولوژى wi-fi و Bluetooth به عنوان رقباى يكديگر در شبكه هاى بى سيم مطرح شده اند و هم اكنون نيز رقابت آنها در حال افزايش است اما هدف اين دو فناورى يكسان نبوده و هر كدام هدف جداگانه اى را در پيش گرفته اند.
Bluetooth براى استفاده در شبكه هاى بى سيم كوچك در نظر گرفته شده است كه داراى مصرف پائين برق و برد كوتاه ترى است اما wi-fi براى استفاده در شبكه هاى بى سيم متوسط با برد و پهناى باند وسيع ترى مطرح شده است.
تكنولوژى wi-fi در باندهاى راديويى ۲/۴ و ۵ گيگاهرتز فعال است و مى تواند سرعتى در حدود Mbps ۱۱ تا Mbps ۵۴ داشته باشد اما در مقابل Bluetooth تنها سرعتى در حدود kbps ۷۲۰ را دارد.
علاوه بر مواردى كه در بالا به آن اشاره شد سرويس voice) voip over Internet protocol) انتقال صدا از طريق تكنولوژى اينترنت ـ كه امكان برقرارى تماس تلفنى روى شبكه هاى رايانه اى را مقدور مى سازد نيز از wi-fi بهره مى گيرد. با استفاده از Dual Mode Telephony دستگاه هاى تلفن همراه نيز قادر خواهند بود با استفاده از تكنولوژى wi-fi تماس هايى با كيفيت تكنولوژى سلولى را برقرار سازند و بدين ترتيب شما هم امكان اتصال به اينترنت را روى گوشى خود خواهيد داشت و هم امكان مكالمه تلفنى را.