پورتال ها در دنياى مجازى
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
[04 Dec 2006]
[ وحيد نقشينه]
پورتال چيست؟
نام پورتال ها را زياد شنيده ايم، اما شايد براى برخى از ما اين سؤال پيش آمده باشد كه واقعاً يك پورتال چيست؟ چه ويژگى ها و خصوصياتى دارد؟ و چه تفاوتى با يك وب سايت دارد؟ ترجمه كلمه Portal به فارسى در فرهنگ هاى لغت «دريچه»، «درگاه» و «مدخل» ذكر شده اما كلمه پورتال در تكنولوژى اطلاعات معنى متفاوتى دارد. اگر بخواهيم ساده بگوييم، پورتال صفحه وب واسطى است كه امكان دسترسى آسان را به هر چيزى كه كاربر، براى انجام وظيفه يا خواسته اش نياز دارد - بدون توجه به اين كه محل فيزيكى آن كجاست، فراهم مى كند. به بيان ديگر پورتال «درگاهى» است به دنيايى مجازى كه كاربر مى تواند از طريق امكانات فراهم شده در آن، تمامى نياز هاى خود را برآورده كند.
ويژگى هاى اصلى يك پورتال عبارت اند از:
۱. تجمع اطلاعات
۲. هدف دار بودن اطلاعات
۳. در دسترس بودن اطلاعات
۴. دريچه ورود منحصر به فرد
يك پورتال نيز مانند يك كامپيوتر خانگى، اطلاعات و خدمات گوناگونى را در يك صفحه وب واحد و به صورتى سازگار و خوش تركيب در دسترس مى گذارد. گاهى به اين صفحه web top هم گفته مى شود. پورتال مى تواند نقطه شروع يا صفحه اوليه مشخصى داشته باشد كه كاربران در زمان اتصال به وب آن را مشاهده كنند. اگر چه بر خلاف صفحه كامپيوتر، پورتال مى تواند از طريق مجموعه وسيع دستگاه هايى كه قابليت اتصال به وب در آنها پيش بينى شده (از جمله تلفن هاى موبايل) مورد استفاده قرار گيرد.
هر چند شباهت ظاهرى فراوانى ميان يك وب سايت و يك پورتال وجود دارد به گونه اى كه در نگاه اول تفاوت محسوسى ميان آن دو مشاهده نمى شود اما اين دو كاملاً از يكديگر متفاوت اند. سؤال اينجاست كه به طور مشخص تفاوت آن دو در چيست؟ در پاسخ به اين سؤال بايد گفت ويژگى هاى زير در يك پورتال آن را از يك وب سايت متمايز مى كند:
۱. درگاه ورود منفردى كه از طريق آن مى توان به مجموعه منابع مرتبط با پورتال دست يافت.
۲. نمايش هدفدار اطلاعات با استفاده از تجربيات كاربر.
۳. دسترسى تقسيم بندى شده به انواع داده و اطلاعات گروه بندى شده.
۴. در اختيار گذاشتن امكان ارتباط و همكارى ميان تمامى كاربران و استفاده كنندگان پورتال.
۵. امكان پيوستن به نرم افزارها و سيستم هاى نرم افزارى كه گردش كارى مشخص و تعريف شده اى دارند.
انواع پورتال ها
يك سازمان مجموعه متنوعى از كاربران دارد كه از جمله آنها مى توان به مشتريان، شركا، كارمندان اشاره كرد. همه اين كاربران علاقه مندند از اطلاعات و خدمات آن سازمان استفاده كنند. كاملاً آشكار است كه هر كدام از آنها نياز هاى خاص و اغلب متفاوتى دارد. براى پاسخگويى به اين تنوع، انواع مختلف پورتال ايجاد شده و مورد استفاده قرار مى گيرد. به طور كلى بر حسب چگونگى پاسخگويى به نياز هاى كاربران، پورتال ها را مى توان در چهار گروه زير دسته بندى كرد:
Business to Customer Portal (B2C)
اين نوع از پورتال با سيستم هاى CRM [۱] مرتبط بوده و دسترسى مستقيم مصرف كننده را به مجموعه وسيعى از اطلاعات و خدمات فراهم مى كند - براى مثال، اطلاعاتى مانند «راهنماى استفاده از محصولات» و «وضع سفارش مشترى» در خريد هاى خود و همچنين امكانات ارتباطى كاربر با بخش پشتيبانى مشتريان در اين پورتال ها پيش بينى مى شود. مانند هر پورتال ديگرى، يك پورتال B2C معمولاً در قد و قواره اى ارائه مى شود كه نياز هاى مشتريان خود را پاسخ دهد.
Business to Business Portal (B2B)
نوع ديگر پورتال در زنجيره مديريت منابع شكل مى يابد [۲]. در اين نوع پورتال اطلاعات لازم براى توليد كنندگان، تهيه كنندگان، نمايندگى ها و همچنين توزيع كنندگان، به گونه اى مناسب و دسته بندى شده جمع آورى و در اختيار آنان قرار مى گيرد. نمونه عمومى پورتال - B2B براى مثال، يك شريك تجارى را قادر مى كند تا به بخشهايى از اطلاعات و امكانات مانند سفارش خريد و صدور فاكتور دسترسى داشته و از امكانات اين بخش ها استفاده كند. به هم پيوستن برنامه هاى كاربردى يكى از پيشنياز هاى لازم براى يكپارچه سازى محيط هاى تجارى در بسترى واحد و ايجاد محيط مجازى لازم براى كسب و كار است. محيطى كه در آن امكان تهيه كالا يا خدمات، صدور صورت حساب خريد و فروش، دسترسى به اطلاعات توليد و ديگر امكانات مرتبط با نيازها فراهم مى آيد.
B2E
اين پورتال ها كه اغلب با عنوان پورتال هاى اينترانتى شناخته مى شوند معمولاً به منظور تجميع، انتشار و به اشتراك گذارى اطلاعات و خدمات به پرسنل يك سازمان ايجاد مى شوند. B2E ها به دو دسته اصلى تقسيم مى شوند:
* Knowledge worker portal كه با يك يا مجموعه اهداف مشخص مثلاً فروش يك محصول ايجاد مى گردد. اين پورتال ها مجموعه اى از محتويات را به منظور پشتيبانى از فرآيند يا فرآيند هاى مشخصى در اختيار مى گذارند. براى مثال يك برنامه تكنسين خودكار ممكن است نيازمند منابعى از برنامه هاى كاربردى ديگر مثلاً برنامه هاى تعمير و نگهدارى باشد تا بتواند اطلاعات لازم در زمينه تاريخچه بازبينى و تعمير، زمان بندى تجهيز و يا قطعات و لوازم مورد نياز براى تعمير آن را كسب كند.
جنبه هاى كاركردى يك پورتال
اگر چه پورتال ها در انواع و اندازه هاى متنوعى ساخته مى شوند اما ويژگى هاى محدود و مشخصى هسته اصلى آنها شناخته مى شود:
هر پورتال اطلاعات و خدمات را يكجا و در يك محل جمع آورى مى كند. هر پورتال مى تواند در اندازه لازم براى شخص و يا گروه سازمان درآيد. هر پورتال در هر زمان و از هر مكانى قابل دسترس است.
خدماتى كه به وسيله يك پورتال فراهم مى شود
* همكارى (با عنوان خدمات ارتباطى نيز شناخته مى شود) و به كاربران اجازه مى دهد تا با يكديگر گپ بزنند، در بحث هاى گروهى مشاركت داشته باشند، مطالب خود را در اختيار ديگران قرار دهند و...
* مديريت محتوى كه انواع جست وجو ها، رهگيرى ها را مديريت كرده و همچنين قابليت هاى خاصى را به منظور استخراج داده ها در اختيار مى گذارد.
* خدمات شخصى (با عنوان خدمات تراكنشى نيز نام برده مى شود) كه كاربران را قادر مى سازد تا با ديگر سيستم ها ( مثلاً سيستم هاى فروشنده و يا نماينده يك محصول) مستقيم و بدون واسطه مرتبط باشند. معمولاً اين قابليت به كاربر امكان مى دهد تا براى مثال فعاليت هاى زير را انجام دهد:
محصولات يك سازمان را خريدارى كند
ملاقات هاى خود را زمان بندى كند
حساب خود را مشاهده يا تراز كند
در كلاس مورد علاقه خود ثبت نام كند
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان