اگر شما هم از كاربران رايانه باشيد و آخرين تغييرات و پيشرفت هاى دنياى IT را پيگيرى نماييد، حتماً متوجه حضور ويندوزى جديد با نام ويندوز ويستا در بين مدعيان سيستم عامل (operating system) شده ايد، ويندوزى كه آخرين تغييرات و پيشرفت ها را همراه خود دارد و جديدترين سيستم عامل شركت مايكروسافت محسوب مى شود.
از زمانى كه مايكروسافت پاى در ميدان رقابت و توليد سيستم عامل گذاشت زمان نسبتاً طولانى مى گذرد و توانسته است در اين مدت بيشتر رقبا را از صحنه كنار زده و حتى بعضى از آن ها را به نابودى بكشاند. اين شركت نخستين نسخه سيستم عامل خود را با نام Dos روانه بازار كرد، سيستم عاملى صرفاً متنى و محيطى غيرگرافيكى و خسته كننده اما كاربران مجبور به استفاده از اين سيستم عامل بودند، پس از مدتى مايكروسافت تصميم به ارائه سيستم عاملى گرافيكى گرفت و بدين ترتيب نسخه اوليه ويندوز با نام Windows 3.1 روانه بازار شد. همگام با توليد ويندوز ۳/۱ سخت افزارهاى مرتبط با تصوير نيز پيشرفت قابل ملاحظه اى را آغاز نمودند و اين امر به دليل روى آوردن مايكروسافت و ساير رقبا به سوى سيستم عامل هاى گرافيكى بود.
پس از ارائه نخستين نسخه ويندوز، سيل علاقه مندان به سوى استفاده از ويندوز سرازير شد و همين امر سبب شد كه مايكروسافت نسخه هاى بعدى ويندوز را زودتر از موعد مقرر روانه بازار كند. پس از ويندوز ،۳/۱ ويندوزهاى ۹۸ ،۹۵، SE، ME، ،۲۰۰۰ XP وارد بازار شد. در اين بين بعضى از نسخه ها نيز به صورت محدود به بازار آمد و به دلايل نامعلومى بلافاصله جمع آورى شد مانند نسخه ويندوز ۹۷ و غيره.
اما اكنون،شاهد حضور ويندوز ويستا در بازار هستيم و از آنجا كه محصولات نرم افزارى در كشور ما همگام با كشورهاى سازنده و در بعضى از اوقات سريع تر از بازارهاى آن كشورها وارد بازار كشور مى شود هم اكنون شاهد استفاده بسيارى از كاربران از اين ويندوز هستيم.
دركنار شركت مايكروسافت رقباى اين شركت نيز بيكار ننشسته و مشغول به روز كردن آخرين نسخه هاى سيستم عامل خود هستند كه دراين ميان مى توان به رقيب ديرينه ويندوز يعنى لينوكس اشاره كرد كه پس از ارائه نسخه هاى بسيارى از لينوكس هم اكنون درحال كار برروى نسخه جديد لينوكس مى باشد.
* دانش و فرهنگ
بد نيست كه در ابتدا به معناى ويستا اشاره كنيم، ويستا كه اصالتاً كلمه اى است سانسكريت و به صورت مجزا نيز نوشته مى شود (Vis-ta) آن را از ريشه اوستا و به معناى دانش و فرهنگ مى نامند. اما هم اكنون اين نام نيز در زمره نام هاى انحصارى مايكروسافت درآمده است و عنوان آخرين نسخه از ويندوز را به خود گرفته است، ويندوز ويستا.
در اين مقاله ما قصد بررسى امكانات و توانمنديها، مزايا و معايب اين سيستم عامل جديد را داريم و در مقاله هاى بعدى ان شاءالله به مطالب مفصل ترى در زمينه اين سيستم عامل خواهيم پرداخت.
* نسخه هاى مختلف ويستا
مايكروسافت نسخه هاى مختلفى از سيستم عامل ويستا را به بازار روانه كرده است كه شما با توجه به نيازمندى تان مى توانيد يكى از اين نسخه ها را خريدارى و مورداستفاده قرار دهيد.
* Vista Home Basic
اين نسخه از ويستا بيشتر در كاربردهاى خانگى و ادارى سبك مورد استفاده قرار مى گيرد و كليه امكانات و ويژگى هاى اصلى اين سيستم عامل را دربر دارد، امكاناتى مانند windows Mediaplayer، windows Defender، windows photo، Search، Movie Maker.
اين نسخه از ويستا امكان پشتيبانى از رابط كاربردى Aero را ندارد.
لازم به ذكر است كه اين رابط سبب داشتن ظاهرى زيبا براى ويندوز مى شود و محيطى زيبا و دلچسب را به ويندوز شما هديه مى دهد. اما اين نكته را نيز فراموش نكنيد كه براى اجراى Aero شما نيازمند رايانه اى سريع و نسبتاً پرقدرت هستيد.
اگر شما از كاربران عادى رايانه هستيد و از رايانه صرفاً براى كاربردهاى معمولى و عادى استفاده مى كنيد پيشنهاد ما به شما استفاده از اين نسخه ويستا است. اگر هم رايانه اى نسبتاً قديمى داريد و علاقه اى به هزينه كردن براى ارتقاى سخت افزار آن نداريد باز هم گزينه مناسب براى شما در صورت علاقه مندى به استفاده از ويستا همين نسخه Home Basic است.
* Vista Home Premium
اين نسخه از ويستا نسخه اى تكامل يافته تر نسبت به Home Basic است و علاوه بر كليه امكانات Home Basic داراى قابليت هايى همچون امكان پشتيبانى از دستگاه هاى سيار (Portable)، امكان استفاده به صورت چندرسانه اى (Multimedia)، امكان مشاركت در سخت افزار (Hardware sharing) و غيره را دارد.
اين نسخه به صورت پيش فرض از رابط Aero استفاده مى كند كه سبب داشتن محيطى زيبا و دلچسب براى شما خواهدشد. به علاوه كليه امكانات windows mobility نيز كه جهت استفاده كاربران رايانه هاى همراه طراحى شده است در اين نسخه از ويستا وجود دارد. از ديگر ويژگى هاى اين نسخه از ويستا قابليت Sync center است كه امكان انجام هم زمان چندين كار مختلف را دراختيار ويندوز قرار مى دهد. ويژگى windows meeting space امكان مشاركت بيش از ۱۰ نفر را به صورت همزمان فراهم مى كند كه اين مشاركت شامل به اشتراك گذارى فايل ها (File sharing) و به اشتراك گذارى ميزكار (Desktop sharing) است كه اين به اشتراك گذارى در محيطى كاملاً امن و مطمئن براى كليه كاربران فراهم شده است.
* Vista Business
اگر شما مشغول فعاليت در شركتى تجارى و يا مؤسسه اى بازرگانى درحد متوسط هستيد پيشنهاد ما به شما استفاده از اين نسخه از ويندوز ويستا است، اين نسخه از ويستا علاوه بر امكانات Home Premium داراى امكاناتى جهت نگهدارى فايل ها و اطلاعات، اتصال به شبكه هاى محلى در شركت ها مى باشد. به علاوه اين نسخه از ويستا سطح امنيتى بالاترى را براى كاربران فراهم مى كند و در صورت يافتن مشكلى سخت افزارى محافظت زيادى از فايل ها به عمل مى آورد.
به علاوه شما امكان Remote Desktop را به صورت كاملاً حرفه اى براى دسترسى از راه دور به برنامه ها و ديگر منابع را براى شما فراهم مى كند. به علاوه ويژگى هايى همچون تشخيص دستخط جهت بالا بردن سطح امنيت در اين نسخه از ويستا تعبيه شده است.
* Vista ultimate
اگر كليه امكانات موجود در نسخه هاى vista Business و Home Premium را با هم جمع كنيد به امكانات اين نسخه از ويندوز ويستا دست خواهيد يافت. به علاوه امكانات بيشترى براى كاربران حرفه اى در اين نسخه از ويستا در نظر گرفته شده است.
در اين نسخه از ويستا امكان Bit Locker سبب محافظت بيشتر از داده ها با استفاده از ابزار رمزنگارى مى شود كه در جلوگيرى كردن از دسترسى كاربران غيرمجاز به فايل هاى سيستمى بسيار مؤثر است. به علاوه اين نسخه از ويستا توانمندى هاى پيكربندى (setting) بيشترى نسبت به نسخه هاى ديگر در اختيار شما قرار مى دهد به علاوه امكانات و توانمندى هاى بيشترى در اين نسخه از ويستا براى شما در نظر گرفته شده است كه در صورت تمايل مى توانيد آن ها را امتحان كنيد.
* مزاياى ويستا
با توليد ويندوز ويستا جهشى بزرگ در زمينه توليد سيستم عامل به وجود آمد و سبب شد كه رقباى مايكروسافت نيز به فكر توليد نسخه هاى پيشرفته ترى از سيستم عامل خود دست بزنند. در زير ۱۰ مورد از مهم ترين مزاياى اين ويندوز نسبت به نسخه قبلى ويندوز يعنى windows xp عنوان شده است:
۱- امنيت بالاتر: با ظهور ويندوز xp در بازارهاى نرم افزار بحث امنيت سيستم عامل اهميت بيشترى يافت. بسيارى از كارشناسان امنيتى رايانه معتقد بودند كه اين ويندوز حداقل هاى مورد نياز در كار با شبكه را از نظر امنيتى دارا نمى باشد و اين خود سبب تلاش بيش از پيش متخصصين مايكروسافت در جهت رفع اين مشكل شد و هر ماه به طور متوسط ۲ بسته اصلاحى در جهت جلوگيرى كردن از اين گونه از مشكلات روانه بازار مى شد اما پس از ارائه ويندوز xp سرويس پك ۲ اين امنيت به حد قابل قبولى رسيد مضافاً اين كه با ارائه مجموعه اصلاحى و به روز كننده سرويس پك۲ امنيت اين ويندوز رشد قابل ملاحظه اى از خود نشان داد.
اگر شما از كاربران ويندوز ويستا هستيد بايد اين مسأله را به شما مژده دهم كه ضريب امنيت ويندوز xp مجهز به سرويس پك۲ با ضريب امنيت ويندوز ويستا قابل مقايسه نيست و اين ويندوز از درجه امنيت بسيار بالاترى بهره مى گيرد.
از مهم ترين نكات امنيتى اين ويندوز مى توان به موارد زير اشاره كرد:
الف- برخوردارى از ديواره آتش دوطرفه كه هم اطلاعات ورودى به رايانه شما و هم اطلاعات خروجى از رايانه شما را زير نظر دارد.
ب- جلوگيرى از اجراى مخفيانه كدهاى مخرب در سيستم ها و تغييرات ناخواسته با بهره گيرى از فناورى windows serveices Hardning .
ج- رمزنگارى كليه اطلاعات موجود در رايانه به منظور جلوگيرى كردن از سوءاستفاده از اطلاعات شخصى كاربران.
د- استفاده از فناورى user account protection به منظور محدودسازى اختيارات امنيتى كاربران.
۲- كيفيت تصوير بالاتر: در اين ويندوز با بهره گيرى از دانش گرافيست هاى مجرب كيفيت گرافيك سيستم عامل ويندوز به حد بالايى رسيده است. در اين ويندوز با فعال سازى رابط (Aero) با نام Aero Class كه يكى از امكاناتى است كه در همه نسخه هاى ويندوز ويستا وجود ندارد امكان ديدن تصاوير متحرك، جلوه هاى سه بعدى و تصاوير شفاف براى شما فراهم خواهدشد اما قبل از فعال سازى رابط Aero از قدرت و سرعت cpu و كارت گرافيكى خود مطمئن شويد تا مبادا اين زيبايى را فداى سرعت و قدرت رايانه خود نماييد.
۳- Internet explorer7 اين ويندوز مجهز به IE7 است و در اين مرورگر محبوب وب، امكاناتى همچون قابليت مشاهده چند وب سايت در يك پنجره- امكان شناسايى وب سايت هاى مشكوك به حملات اينترنتى و جلوگيرى از اجراى كدهاى مخرب ارسالى از سوى برخى از وب سايت ها فراهم شده است.