Iranian Futurist

آنچه كه ساليان متمادي موجب تفاخر و مباهات ايرانيان در سراسرجهان بوده، توجه به دانش، دانش اندوزي و انتقال آن به سايرين بوده است. چندين قرن درخشش تمدن ايراني - اسلامي نيز در گرو توجه به اين امر مهم شكل گرفته و پيام تاريخي اين مرز وبوم دانايي محوري بوده است.

امروز نيز با ورود به عصر جديدي از دانش واطلاعات و تباين شاخصه جامعه اطلاعاتي بر مبناي فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات با ساير شاخصه هاي توسعه ملي و جهاني، اين تصور كه ممكن است سنتهاي گذشته فاصله كشور ما را با كشورهاي پيشرفته جهان بيشتر كند، باايجاد تحولي جديد تغييـر يافتـه است بـــــه گونـه اي كه حركت نويدبخش جديد مي تواند به عنوان مطلبي ديگر در راستاي جنبشي همگون با پيشرفتهاي علمي جهان تلقي شود.

رويكرد دانش گرا و دانايي محور فناوري اطلاعات و ارتباطات كه اكنون درIKT2005 بـــه عنوان مهمترين جريان علمي كشور در حوزه ICT متجلي شده است، عرصه جديدي است كه ايرانيان بتوانند با تكيه بر توانايي هاي گذشته خود، ابزارهاي فناوري جديد را چنان به خدمت بگيرند كه فاصله زياد كشورمان با قافله جامعه اطلاعاتي جهاني را كاهش دهند. حال كه عزم كليه دست اندركاران كشور بر اين است تا با حمايت از اين فناوري، بخشي از كاستي هاي گذشته را جبران كنند، بر خردمندان و دانش مداران فرض است كه باتمام توان در اين حركت مشاركت نمايند. مطلب بالا توسط آقاي دكتر احمد فهيمي فرد، در دومين كنفرانس بين المللي فناوري اطلاعات و دانش به عنوان رئيس كنفرانس مطرح شد.

اين كنفرانس كه با تلاش دانشكده مهندسي كامپيوتر و فناوري اطلاعات دانشگاه صنعتي اميركبير در مركز همايشهاي رازي برگزار شد، كار خود را برمبناي محورهاي مهمي چون بررسي مدل اندازه گيري حجم تجارت الكترونيك در ايران، بررسي نقش فناوري اطلاعات و ارتباطات در توسعه بهداشت، ساماندهي شبكه همكاريهاي مجازي در ايران، بررسي علل شكست پروژه هاي فناوري اطلاعات در ايران و آسيب شناسي توسعه شبكه هاي تحقيقاتي در كشور و ارائه راهكارهاي پيشگيري از آسيب ها، آغاز كرد. در پايان اين گزارش، آدرس هاي اينترنتي براي دستيابي به اصل مقالات قيد شده است.

در ادامه بخش هايي از چند مقاله را با هم مي خوانيم.
اندازه گيري حجم تجارت الكترونيك
آقايان مهندس كاوه احمدي و مهندس محمود رضا هاشمي، از گروه برق و كامپيوتر دانشكده فني، دانشگاه تهران، حركت در دنياي تجارت الكترونيك بدون داشتن اطلاعات و آمارهاي دقيق را حركتي پرمخاطره و پرهزينه دانستندو افزودند، براي اندازه گيري حجم تجارت الكترونيك در سطح جهاني معيارهاي متعددي توسط سازمانهاي بين المللي نظيرUNCTAD وOECD پيشنهاد شده است.

اين دو سخنران براين اعتقاد بودند كه در كشورهاي در حال توسعه به دلايلي نظير ثابت نبودن قيمتها، درآمد سرانه متغير، زيرساختهاي ضعيف ارتباطي و مشكلات اينچنين، نمي توان به طور مستقيم از مدلهاي ارايه شده توسط مجامع مذكور استفاده كرد.

سخنرانان ضمن بررسي مدلهاي جهاني موجود براي اندازه گيري حجم تجارت الكترونيك در سطح بين الملل، مدل جديدي را كه فاقد معايب ذكرشده در كشورهاي در حال توسعه مي باشد براي سنجش حجم تجارت الكترونيك در ايران پيشنهاد كردند طوري كه مدل مذكور با توجه به امكانات موجود در كشور و شيوه هاي آمـــاري ما قابل استفـاده مي باشد.(1)

علل شكست پروژه هاي IT
خانم مهندس مريم اخوان، آقاي مهندس جعفر حبيبي و آقاي مهندس مسلم علي محمدلو مشتركاً طي مقاله اي به بررسي دلايل شكست پروژه هاي فناوري اطلاعات پرداختنــــد و راه كارهايي را براي پيشگيري از ايـــن شكست ها ارايه كردند. در زير خلاصه اي از مقاله اين سه را مي خوانيم:

امروزه استفاده از فناوري اطلاعات براي غلبه بر تغييرات سريع محيطـي و كسب انعطاف پذيري ضروري و اجتناب ناپذير است. از طرفي پياده سازي پروژه هاي فناوري اطلاعات در بيشتر موارد موفق نبوده است. عدم توجه به عواملي نظير عوامل فني، انساني، اقتصادي، فرهنگي و مديريتي باعث شكست يا توقف آنها و تحمل هزينه هـــــاي هنگفت مي گردد هدف از اين تحقيق شناسايي عوامل اصلي زيربنايي (فني، انساني، فرهنگي، اجتماعي، مديريتي، استراتژيك، اقتصادي و مالي) و روبنايي (اندازه سازمان واندازه پروژه) شكست پروژه هاي فناوري اطلاعات در ايران مي باشد و جهت شناسايي عوامل زيربنايي پرسشنامه اي طراحي گرديد و از تعدادي از خبرگان نظرسنجي به عمل آمد. نتايج نشـان مي دهد كه عوامل مديريتي - استراتژيك و فرهنگي - اجتماعي مهمتر از عوامل مالي - اقتصادي و فني - انساني مي باشد و مهمترين عامل شكست پروژه هاي فناوري اطلاعات، عدم تعهد كافي مديران ارشد سازمانها و ناآشنايي مردم و مسئولين با ساختار و عملكرد فناوري اطلاعات مي باشد عوامل روبنايي به صورت ميداني در دو بعد اندازه سازمان و پروژه مورد بررسي قرار گرفت و نتايج بيانگر اين موضوع مي باشد كه با بزرگ شدن سازمان و پـــروژه، نرخ شكست پروژه ها نيز افزايش مي يابد.(2)

سازماندهي شبكه همكاريهاي مجازي
آقايان مهندس كوروش زيارتي و مهندس رئوف خيامي از بخش مهندسي و علوم كامپيوتر دانشكده مهندسي دانشگاه شيراز در اين كنفرانس ضمن ارائه مدلي براي سازماندهي شبكه همكاريهاي مجازي در ايران، تعاريفي از شركتهاي مجازي را بيان كردند. در بخشي از مقاله ايشان آمده است:
با بوجودآمدن سازمانهاي مجازي، جهاني شدن اقتصاد و تحت شبكه قرارگرفتن بسياري از خدمات در سطح دنيا، سازماندهي اين گونه شبكه هاي همكاري كه عملاً همكاريهاي مجازي مي باشند، بيشتر از پيش مورد نياز است.
اما متاسفانه تاكنون به علت نداشتن يك مدل دقيق از اين گونه سازمانها و شبكه هاي همكاري در مورد مديريت و سازماندهي آنها پيشرفت زيادي حاصل نشده است.(3)
چالشهاي ايجاد پرونده الكترونيك سلامت
خانم دكتر زهرا ميداني، آقاي دكتر اباذر حاجوي و آقاي دكتر حميد بورقي، سه تن از شركت كنندگان در بخش ارايه مقالات در اين كنفرانس، باارايه مقاله خود به چالشهاي ايجاد پرونده الكترونيك سلامت (EHR) پرداختند، سخنرانان ضمن ارايه يك گزارش از موسسه پزشكي آمريكا در مقاله خود چنين آورده اند:

موسسه پزشكي آمريكا گزارش كرده است كه براساس آمارها سالانه تعداد 44 هزار تا 98000 نفر در آن كشور در اثر خطاهاي پزشكي جان خود را از دست مي دهند. اين ميزان هشتمين عامل مرگ ومير در آمريكا را به خود اختصاص داده و نشان مي دهد كه ميزان مرگ ومير در اثر خطاهاي پزشكي بيشتر از تصادفات با موتورسيكلت، سرطان سينه و ايدز بوده است. طي تحقيقات به عمل آمده بروز، 115،2 خطاي پزشكي مي تواند 654،4 روز افزايش طول مدت اقامت و در نتيجه 5/5 ميليون دلار هزينه در پي داشته باشد. در ميان صنعت نوپاي تكنولوژي اطلاعات بهداشتي كه از سيستمهاي حمايت از تصميم گيري باليني، انبار داده ها DW تا پرونده هاي الكترونيك را در بر مي گيرد، پرونده الكترونيك سلامت (EHR) ابزاري است كه بااتكا به سيستمهاي حمايت از تصميم گيري(CDDS) به صورت هشدار دهنده، يادآوري كننده، نقدكننده، تفسيركننده، پيــــش بيني كننده، تشخيصي، پيشنهاددهنده و تجويز الكترونيكي دستورات پزشك (COPE) نقش موثري را در كيفيت و مراقبت ايفا كرده است. در اين راستا شناسايي موانعي از قبيل داده ها، اطلاعات، زيرساخت، استـانداردهاي تبادل داده ها و پردازش كدها و فهرست واژگان اين سيستم ها از اهميت ويژه اي برخوردار است. به‌علت چالشها و پيچيدگيهاي(EHR) ، ايجاد اين سيستم استراتژي هدفمنــــدي را مي طلبد. چرا كه(EHR) تغييراتي را بر شيوه انجام امور تحميل خواهد كرد كه مستلزم سازگاري و انطبـاق با فرايندهاي باليني است. لذا ايجاد سيستمهاي موثر(EHR)، همكاري گروههاي مختلفـي از جمله ارائه دهندگان، كاربران، طراحان و متخصصان مديريت اطلاعات بهداشتي (مدارك پزشكي) را ضرورت مي بخشد. براي ايجاد اولين گام، ارتقا، بهبود و مهندسي مجدد فرايندهاي انجام امور مي باشد. دومين امر، حذف مقاومتهايي است كه در برابر به كارگيري كامپيوتر در نظام مراقبتي وجود دارد. تحقيقات نشان مي دهد كه 40% سيستمهاي كامپيوتري جديد به وسيله كاربران اعم از پزشكان، پرستاران، مديران متخصصان مراقبتي بايكوت مي شوند. از اين رو منطقي است كه كاربران قبل از به كارگيري در خصوص مزاياي و نحوه به كارگيري اين سيستمها آموزشهاي لازم را دريافت كنند. اساسي ترين و آخرين نكته در ايجاد اين سيستمها، همگراساختن و هماهنگي ميان سازمانهاي استانداردسازي مي باشد كه مشاركت و همكاري تمامي گروهها و سازمانهاي ذينفع را مي طلبد.(4)

سلامت الكترونيك
يكي از مباحث مهم و مطرح در اين كنفرانس موضوع سلامت الكترونيك و نقش IT در توسعه آن است. اين موضوع مقاله خانم مهندس وحيده قرباني و آقاي مهندس رضا دهقان بود كه در ادامه كنفرانس مطرح شد. در بخشي از اين مقاله آمده است:

امروزه متخصصين علوم مديريت و صنايع، فنـاوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) را طيـف گستـرده اي از واژه ها، مفاهيم و تفاسيري مــي دانند كه به طور مستقيم يا غيرمستقيم به اين فناوري مرتبط است. همانگونه كه از عبارت مربوطه پيداست تمامي فناوري هاي تسهيل كننده فرايندهاي سازماني و ارتباطات كه به نوعي مبتني بر استراتژي ها يا سيستم هاي الكترونيك هستند در اين طيف قرار دارند. همچنين از اين فناوري به عنوان ابزار و مكانيسم تغيير(CHANGE) و انتقال خدمات اطلاعاتي (داده (DATA ، اطلاعات(INFORMATION) ، دانش (KNOWLEDGE) و دانايي (WISDOM)تعبيـر مي گردد. بديهي است اگر به گذشته بنگريم در مي يابيم كه انسان از اوان خلقت تاكنون به نوعي از فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطاتي بهره جسته است اما مفهوم و مكانيسم عمل آنچه كه سازمانهاي امروزي به آن تجهيز شده اند با مفهوم و مكانيسم فناوري اوليه بسيار متفاوت است. تنوع و توسعه (DEVELOPMENT)در فناوري اطلاعات و ارتباطات از اواخر قرن بيستم شروع شد.

پيشرفت سريع فناوري، فرآيندها و ارتباطات نيروي انساني را نيز تغيير داده است. در دهه 1990 همگام با توسعه اينترنت اين فرضيه مطرح شد كه فناوري اطلاعات و ارتباطات ابزاري براي از بين بردن شكاف ميان كشـورهاي در حال توسعه و توسعه يافته از طريق حـركت از اقتصاد صنعتي (INDUSTRIAL BASED ECONOMY) بــه سمت اقتصاد اطلاعاتي (ECONOMY INFORMATION BASED) است و امروزه اين فرضيه اثبات شده است. بخش سلامت نيز استراتژيست ها و سياستگذاران با بهره گيري از قابليتهاي گوناگون تجارت الكترونيك و فناوري اطلاعات فرآيندهاي طرح ريزي، ارائه و ارزيابي مراقبتهاي سلامتي را اثربخش تر و كاراتر مي نمايند. به اين دليل است كه موضوع گسترش حوزه عمليات استراتژي تجارت الكترونيك و كاربــرد آن در بخش سلامت بــه منظور تدارك و ارائه مراقبتهاي بهداشتي و درماني در دو دهه اخير در اولويت برنامه هاي كلان توسعه در كشورهاي مختلف جهان قرار گرفته است. (5)

منابع
1 - K.AHMADI@ECE.UT.AC.IR
2 - AKHAVAN 1360@YAHOO.COM
3 - ZIARATI@SHIRAZU.AC.IR
4 - JAFARI@IUMS.AC.IR
5 - RDEHGHAN@TUMS.AC.IR

Iranian Futurist		Ayandeh-Negar
Welcome To Future		Tomorow is built today

	در باره ما	تماس با ما	خبرهای علمی	احزاب مدرن	هنر و ادبیات	ستون آزاد	محیط زیست	حقوق بشر	اخبار روز	صفحه‌ی نخست
	آرشیو	اندیشمندان آینده‌نگر	تاریخ از دیدگاه نو	انسان گلوبال	دموکراسی دیجیتال	دانش نو	اقتصاد فراصنعتی	آینده‌نگری و سیاست	تکنولوژی	از سایت‌های دیگر