Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


گزارش آژانس بين المللي انرژي از وضعيت ۳۰ سال آينده همراهي انرژي و تكنولوژي

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[17 Jan 2005]   [ cc]


از آنجا كه بخش اعظم تجهيزات مصرف كننده انرژي عمري طولاني دارند حتي پيشرفت هاي فاحش تكنولوژيك نيز تنها با گذشت زمان نسبتاً طولاني مي توانند ميانگين كارآيي تجهيزات و لوازم مصرف كننده انرژي را تحت تأثير قرار بدهند

در شماره گذشته، بخشي از گزارش آژانس بين المللي انرژي در مورد دورنماي وضعيت انرژي جهان از نظرتان گذشت. قسمت پاياني اين گزارش بيشتر به ابعاد فني صنايع توليد انرژي و زمينه هاي مصرف انرژي تا سال ۲۰۳۰ ميلادي پرداخته است.
تركيب مناسبي از پيشرفت تكنولوژيكي و ابعاد زيست محيطي نيز در اين گزارش مورد توجه قرار گرفته است.
پيشرفت هاي تكنولوژيك
در طول دوره پيش بيني، بخش اعظم فرآيندهاي توليد و مصرف انرژي كمابيش بر تكنولوژي هاي مورد استفاده در حال حاضر يا تكنولوژي هاي در دسترس متكي خواهند بود. فرض پايه اي در سناريوي مرجع اينست كه تكنولوژي هاي مورد استفاده در بخش انرژي پيشرفت خواهند كرد، ولي پيشرفت آنها تدريجي خواهد بود نه جهشي و انقلابي. بخشي از تكنولوژي هاي موجود كه در حال حاضر مقرون به صرفه نيستند، در آينده جنبه تجاري پيدا خواهند كرد. چه در مصرف و چه در توليد انرژي، در آينده جهان به سوي تكنولوژي هايي كه آلودگي كمتر ايجاد مي كنند و به ويژه كاربرد انرژي هاي تجديدپذير در توليد نيروي برق پيش خواهد رفت. ممكن است در برخي حوزه ها پيشرفت هاي جهشي عمده اي صورت بگيرد، ولي پيش بيني زمان بندي وقوع آنها و ابعادشان غيرممكن است. پشتيباني و حمايت دولت ها از تحقيقات در بخش انرژي همچنان يكي از مهمترين فاكتورهاي مؤثر بر پيشرفت اين تكنولوژي ها خواهد بود.
تكنولوژي هاي انرژي در بخش مصرف
فرض اساسي سناريوي مرجع اين است كه كارآيي مصرف انرژي (ميزان انرژي مصرفي براي توليد مقدار معيني از خدمات مرتبط با انرژي) در سه دهه آينده نيز با همان آهنگي بهبود خواهد يافت كه در سه دهه گذشته جريان داشته است. از آنجا كه بخش اعظم تجهيزات مصرف كننده انرژي عمري طولاني دارند، حتي پيشرفت هاي فاحش تكنولوژيك نيز تنها با گذشت زمان نسبتاً طولاني مي توانند ميانگين كارآيي تجهيزات و لوازم مصرف كننده انرژي را تحت تأثير قرار بدهند.
در بخش حمل و نقل كارآيي خودروها تقريباً در تمام مناطق بهبود يافته و مصرف سوخت آنها كاهش خواهد يافت. پيش بيني مي شود توافق هاي داوطلبانه با خودروسازان و تعيين استانداردهاي فني و زيست محيطي در سه دهه آينده (بين ۲۰۰۰ و ۲۰۳۰) موجب افزايش كارآيي خودروهاي جديدبه ميزان ۳۰ درصد در اتحاديه اروپا و حدود ۲۰ درصد در ژاپن، استراليا و زلاندنو شود. اما اين صرفه جويي نخواهد توانست عيناً به كاهش مصرف سوخت در بخش حمل و نقل منجر شود، زيرا طي همين مدت ميانگين مسافت طي شده توسط خودروها در كشورهاي ياد شده نيز افزايش خواهد يافت. در آمريكاي شمالي (ايالت متحده و كانادا) هيچ پيشرفتي در اين زمينه ها حاصل نخواهد شد زيرا اثر بهبود كارآيي سوخت موتور خودروها با افزايش ابعاد، وزن و تعداد لوازم رفاهي گنجانده شده در خودروها جبران خواهد شد. در سناريو مرجع هيچ تغييري در استانداردهاي كارآيي خودروها در ايالات متحده موسوم به«>CAFE پيش بيني نشده است.
تقريباً در تمام مناطق، خودروهاي مركب (Hybrid Vehicles) كه مشتركاً از سوخت هاي معمولي و باطري هاي برقي استفاده مي كنند، جاي پاي خود را در ناوگان خودروهاي در حال تردد باز خواهند كرد ولي به نظر نمي رسد خودروهاي مجهز به پيل سوختي، قبل از سال ۲۰۳۰ به طور جدي وارد بازار شوند.
در مصارف ثابت انرژي در بخش هاي صنعتي، تجاري و خانگي، پيشرفت هاي مستمري در كارآيي انرژي حاصل خواهد شد كه نتيجه پيشرفت تكنولوژي خواهد بود. براي مثال، كاربرد روش هاي نوين طراحي يكپارچه ساختمان ها كه نورپردازي كارآمد و سيستم هاي گرمايشي و سرمايشي با كارآيي بالا را در ساختمان هاي اداري مورد استفاده قرار مي دهند، ميزان مصرف انرژي به ازاي هر مترمربع از مساحت اين ساختمان ها را كاهش مي دهد. همچنين تعيين استانداردهاي كارآيي انرژي و برنامه هاي نصب برچسب انرژي روي وسايل و لوازم خانگي موجب تشويق استفاده از تجهيزات كارآمدتر در بخش هاي فوق الذكر خواهد شد. البته بهبود كارآيي انرژي در اين بخش ها به آرامي تحقق خواهد يافت زيرا تجهيزات و وسايل بادوام و سرمايه اي غالباً به كندي جايگزين مي شوند و ده ها سال طول مي كشد تا ساختمان هاي مدرن جايگزين ساختمان هاي قديمي شوند.
تكنولوژي هاي مورد استفاده در عرضه انرژي
بهبود كارآيي و كاهش هزينه در بخش عرضه انرژي با تكيه بر تكنولوژي هاي پيشرفته و روش هاي نوين مديريت، در آينده به طور مستمر ادامه خواهد داشت. تلاش دست اندركاران صنعت انرژي در جهت كاهش هزينه توليد نفت و گاز با استفاده از تكنولوژي هاي پيشرفته نظير تكنولوژي هاي لرزه نگاري سه بعدي كه به شناخت بهتر ويژگي هاي مخازن زيرزميني كمك مي كند و ضريب موفقيت عمليات اكتشافي و حفاري را بالا مي برد، روش هاي پيشرفته حفاري و مهندسي توليد در ميادين خشكي و دريايي و نظاير آن همچنان ادامه خواهد داشت.
پيشرفت هاي مهمي نيز در زمينه لوله هاي انتقال گاز تحت فشار بالا، فرآوري LNG و تكنولوژي GTL در آينده روي خواهد داد. استخراج زغال سنگ نيز در آينده به مدد پيشرفت تكنولوژي هاي معدن و افزايش مقياس پروژه هاي بهره برداري، با هزينه كمتري امكان پذير خواهد شد، ضمن آن كه محصول به دست آمده با هزينه كمتري براي مصرف آماده خواهد شد.
در زمينه بهبود كارآيي تبديل انرژي در نيروگاه هاي برق نيز در آينده پيشرفت هاي قابل توجهي حاصل خواهد شد. ضمناً هزينه هاي سرمايه اي لازم براي استفاده از تكنولوژي هاي جديد مبتني بر سوخت هاي فسيلي يا انرژي هاي تجديدپذير در بخش توليد نيرو در آينده به ميزان چشمگيري كاهش خواهد يافت. همچنين ميانگين ضريب كارآيي توربين هاي گازي سيكل تركيبي در كشورهاي OECD از حدود ۵۵ درصد در سال ۲۰۰۰، سال ۲۰۳۰ به ۶۲ درصد ترقي خواهد كرد. نيروگاه هاي زغال سنگ سوز كه با تكنولوژي سوخت گاز در سيكل تركيبي (IGCC) كار مي كنند تا سال ۲۰۱۵ از لحاظ كارآيي قابل رقابت با نيروگاه هاي گازي خواهند شد.
ولي همين تكنولوژي متعاقباً با رقابت جدي از سوي انرژي هاي تجديدپذير مواجه خواهد شد. ميانگين ضريب كارآيي تكنولوژي«>IGCC كه هم اكنون حدود ۴۳ درصد است تا سال ۲۰۳۰ به ۵۲ درصد خواهد رسيد و بدين ترتيب با احداث نيروگاه هاي جديدي كه برمبناي اين تكنولوژي احداث شده و از تركيب دو سوخت زغال سنگ و گازطبيعي استفاده مي كنند، سطح كارآيي بخش توليد نيرو در مجموع بالا خواهد رفت. در مورد انرژي هسته اي، تقريباً هيچ پيشرفت جهشي قابل توجهي تا قبل از سال ۲۰۳۰ قابل پيش بيني نيست.
در دوره ۳۰ ساله آتي، هزينه هاي سرمايه اي مورد نياز براي استفاده از انرژي هاي تجديدپذير در توليد نيروي برق به ميزان چشمگيري كاهش خواهد يافت و توليد نيروي برق با استفاده از اين انرژي ها را مقرون به صرفه و قابل رقابت با ساير انرژي ها خواهد ساخت. البته هزينه هاي سرمايه اي و هزينه هاي جاري توليد برق با استفاده از انرژي هاي تجديدپذير در مناطق مختلف با يكديگر تفاوت هاي فاحشي خواهند داشت كه اين امر ناشي از تفاوت در شرايط محيطي و عوامل منطقه اي است. به طور مشخص هزينه توليد برق با استفاده از توربين هاي بادي و بيوماس در سه دهه آتي تا سطوحي قابل رقابت با ساير انرژي ها كاهش خواهد يافت.
پيل هاي سوختي، زودتر از سال ۲۰۲۰ نخواهند توانست سهم قابل ذكري در تأمين انرژي جهاني ايفا كنند. تا سال ۲۰۳۰ نيز از پيل هاي سوختي عمدتاً در مصارف ثابت و ايستگاهي استفاده خواهد شد. پيل سوختي، وسيله اي شبيه به باتري است كه در آن از تركيب هيدروژن و اكسيژن، نيروي برق توليد مي شود. هيدروژن سوخت اصلي به كار رفته در پيل هاي سوختي است كه مي توان آن را در فرآيندي به نام «رفرمينگ» از هيدروكربن ها و همچنين به روش «الكتروليز» از آب استخراج كرد. در نخستين پيل هاي سوختي تجاري، احتمالاً از رفرمينگ گازطبيعي استفاده خواهد شد و بعيد به نظر مي رسد توليد هيدروژن از زغال سنگ و بيوماس يا با استفاده از الكتروليز تا قبل از ۲۰۳۰ مقرون به صرفه باشد. تقريباً تمامي پيل هاي سوختي مورد استفاده در سال ۲۰۳۰، براي توليد نيرو بصورت غيرمتمركز (Distributed Generation) خواهد بود. پيل هاي سوختي ايستگاهي، چنانچه هزينه سرمايه گذاري اوليه آنها به كمتر از ۱۰۰۰ دلار به ازاي هر كيلووات ساعت برسد و كارآيي آنها از ۶۰ درصد فراتر برود (كه به معني ۲۵ درصد كاهش هزينه سرمايه اي و ۵۰ درصد افزايش كارآيي است) به خوبي قابل رقابت با ساير انرژي ها در توليد نيروي برق غيرمتمركز خواهند بود. كاربرد پيل هاي سوختي در خودروها زودتر از سال ۲۰۳۰ توجيه اقتصادي نخواهد داشت و بعيد به نظر مي رسد كه تا آن زمان تعداد خودروهاي مجهز به پيل سوختي افزايش چشمگيري داشته باشد.
تكنولوژي هاي جداسازي (Sequestration) و ذخيره سازي كربن تا قبل از سال ۲۰۳۰ در سطح وسيع و مقياس كلان كاربرد پيدا نخواهدكرد. هنوز معلوم نيست كاربرد اين تكنولوژي ها چه زمان از لحاظ فني و اقتصادي امكان پذير خواهد شد. اگر هزينه بهره برداري از اين تكنولوژي ها را بتوان به ميزان كافي كاهش داد، بر جذابيت سوخت هاي فسيلي در مقايسه با انرژي هاي تجديدپذير افزوده خواهد شد و اين امر به معني وقوع انقلابي در چشم اندازهاي بلندمدت تأمين انرژي جهان خواهد بود.
جداسازي دي اكسيد كربن از سوخت هاي فسيلي و ذخيره سازي آن
امروزه تكنولوژي هايي در دست ابداع و تكوين است كه هدف از آن جلوگيري از انتشار دي اكسيدكربن حاصله از احتراق سوخت هاي فسيلي در نيروگاه ها و ذخيره كردن آن در زيرزمين، در رگه ها و ساختارهاي زمين شناختي يا در اقيانوس است. رايج ترين روش در اين زمينه استفاده از تركيبات آمونياك براي جذب دي اكسيدكربن در دودكش گازهاي خروجي نيروگاه ها است. اين روش را كه پيش از اين در صنايع شيميايي كاربرد گسترده اي داشته و براي جذب ساير گازهاي آلاينده به كار مي رود، مي توان با اندكي تغيير براي جذب دي اكسيد كربن در نيروگاه هاي زغال سنگ سوز و گازسوز به كار برد. هزينه انجام اين كار بين ۳۰ تا ۵۰ دلار به ازاي هر تن دي اكسيدكربن تخمين زده شده است.
يك روش ديگر براي اين كار، جداسازي دي اكسيدكربن، قبل از فرآيند احتراق است اما جداسازي دي اكسيدكربن فقط بخشي از مسأله است. پس از آن بايد گاز دي اكسيدكربن را به مكان ديگري منتقل و ذخيره كرد. برخي گزينه هاي ممكن براي ذخيره سازي عبارتند از:
تزريق دي اكسيدكربن در مخازن زيرزميني نفت كه منجر به تقويت فشار مخازن و افزايش بازيافت خواهد شد و بخشي از هزينه ذخيره سازي را جبران مي كند. طبق برآوردهاي به عمل آمده ظرفيت ذخيره سازي دي اكسيدكربن در مخازن زيرزميني ذخاير نفت سراسر جهان، حدود ۱۳۰ ميليارد است. در ميادين گازي تخليه شده نيز ۹۰۰ ميليارد تن دي اكسيدكربن را مي توان ذخيره كرد. ولي ذخيره سازي دي اكسيدكربن در ميادين نفت و گاز مشكلات ديگري را به وجود مي آورد. از طرفي تزريق دي اكسيدكربن در لايه هاي عميق بستر زغال سنگ مي تواند بازده توليد و استخراج از اين معادن را افزايش دهد. ظرفيت قابل تزريق در لايه هاي زغال سنگ نيز به ۱۵ ميليارد تن مي رسد.
مخازن آب شور زيرزميني عظيمي نيز در سراسر جهان وجود دارند كه ظرفيت قابل توجهي براي ذخيره سازي دارند، ولي انجام اين كار درآمدي را عايد نمي سازد. به عنوان نمونه از سال ۱۹۹۷ تاكنون هر ساله نزديك به يك ميليون تن گاز دي اكسيدكربن در درياي شمال (بخش نروژي) به درون يك مخزن زيرزميني نمكي در زير بستر دريا تزريق شده است. مطالعات لرزه نگاري نشان مي دهد كه گاز دي اكسيدكربن در زير لايه هاي غيرقابل نفوذ زمين محبوس شده و نشتي ندارد. ولي براي درك بهتر فرآيند و اطمينان از اثربخش بودن اين روش بايد آزمايش هاي بيشتري را انجام داد. اين مخازن نمكي در سراسر جهان ظرفيت ذخيره سازي تا ۱۰ تريليون تن دي اكسيدكربن دارند كه برابر با ۱۰ برابر كل دي اكسيدكربن منتشر شده در جو زمين به واسطه توليد و مصرف انرژي ظرف ۳۰ سال آينده است
اقيانوس هم مكان نسبتاً مناسبي براي ذخيره سازي دي اكسيدكربن در مناطقي است كه به ميادين تخليه شده نفت و گاز دسترسي يا امكان تزريق گاز به مخازن نمكي زير بستر اقيانوس ها را ندارند. اقيانوس ها بالقوه مي توانند تمام دي اكسيدكربن توليد شده در نتيجه احتراق تمام سوخت هاي فسيلي شناخته شده جهان را در خود جاي دهند. در حال حاضر آزمايش هايي در مقياس محدود در دست انجام است تا نتايج احتمالي حل كردن دي اكسيدكربن در اقيانوس ها و تأثير آن بر جانداران دريايي شناسايي شود. هنوز معلوم نيست كه واكنش لايه هاي زيرين زميني و اقيانوس ها در برابر تزريق مستمر مقادير عظيم دي اكسيدكربن چه خواهد بود. كليه تكنولوژي هاي عمده جداسازي و ذخيره سازي زيرزميني دي اكسيدكربن به صورت آزمايشي و محدود، ارزيابي شده اند. ولي استفاده از آن فقط در صورتي جنبه تجارتي پيدا خواهد كرد كه ريسك ها و هزينه هاي آن به درستي شناسايي و ارزيابي شده و بتوان هزينه ها و مخاطرات را به نحوي كاهش داد كه امكان تعيين ارزش و قيمت در بازار براي آن به وجود بيايد.



مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع:


بنیاد آینده‌نگری ایران



سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۹ مارس ۲۰۲۴

محیط زیست

+ جامعه شناسی محیط زیست و پروژه های عامه پسند محسن زهری بیدگلی

+ روز جهانی پاکسازی فاطمه شفیعی

+ آینده خشک‌تر و گرم‌تر برای ایران 

+ جهان در مواجه با بحران کم آبی. گاردین برگردان ملیحه درگاهی

+ جهان در مواجه با بحران کم آبی گاردین برگردان ملیحه درگاهی

+ آیا خاورمیانه تا ۵۰سال دیگر جای زندگی نیست؟ 

+ آلودگی هوا بحرانی چند جانبه فاطمه سیارپور

+ سرکار خانم معصومه ابتکار- ریاست محترم سازمان محیط زیست با تقدیم درود کوروش برارپور

+ طلوع عصر نوین زمین در پرتو انرژی های پاک محسن مرادی

+ مناظره زنده مدیرعامل بنیاد با مسئولان دو سازمان محیط زیست و جنگل ها - سوم اردیبهشت 1394 بنیاد توسعه پایدار ایران

+ در آینده حتی آب فاضلاب تصفیه شده گیرمان نمی‌آید پرویز کردوانی

+ سازگاری؛ تنها راه مقابله با بحران آب‌و‌هوا مترجم: فرناز حیدری

+ گردنکشی مقابل قانون یا به رخ‌کشیدن قدرت  نگار حسینی

+ زیانبارتر از آنچه می‌پنداریم  برنت سیلبای

+ گوزن زرد از اشک تا تهران  فرشاد اسکندری

+ دانش احیای دریاچه ارومیه را به تنهایی در کشور نداریم  عیسی کلانتری

+ رییس مرکز تحقیقات سرطان: با قاطعیت می‌گوییم آلودگی هوا عامل بروز سرطان است  

+ آلودگی هوا و ترافیک: اقتصاد یا مهندسی؟  دکتر تیمور رحمانی

+ گزارش میدانی «شرق» از آلودگی هوای اهواز  

+ سيگار كشيدن چگونه به محيط زيست آسيب مي‌رساند؟  

+ مرگ سالانه ۲هزارو۷00تهرانی در اثر آلودگی هوا  

+ رنج تهران از آلودگي بي‌پايان است 

+ آلودگي، گلوي تهراني‌ها را مي‌فشارد  

+ ده‌ها هكتار از جنگل‌هاي ارس «گلول و سراني» ويران شد 

+ آیا گیاهان ژن‌های بد را وتو می‌کنند؟  

+ میمون در فضا و مردم در گورستان فرزانه روستایی

+ اتم را شکافتیم، فضا را تسخیر کردیم، اما هوای شهرمان...  نیلفروشان، هادی

+ ژئوپارک ها، تضمین آینده زمین 

+ دی اکسیدکربن بیشتر، ابر کمتر  

+ نگاهمان را نسبت به زلزله تغییر دهیم دکتر کامبد امینی حسینی

+ ژئوپارک ها، تضمین آینده زمین  

+ محیط زیست و بلایای طبیعی  

+ بحران زیست محیطی؛ تهدیدکننده توسعه پایدار کره زمین  سمیه کریمی

+ واكنش يون‌ها با مواد آلي درون بركه در زمان زلزله باعث برانگيختن وزغ‌ها مي‌شود 

+ ميكروب‌ها به صورت طبيعي يا جهش‌يافته، براي از بين بردن آلودگي‌ها به كار مي‌روند 

+ پیامدهای ازدیاد جمعیت مترجم: هدی رودی

+ مرگ خاموش زمین  

+ مشارکت جهانی در پاکسازی کره زمین  حمیده سادات هاشمی

+ جامعه شناسی محیط زیست: ردپای اکولوژیکی  صبا ایرانی

+ حیات وحش الگویی مطمئن برای حل مشکلات فناوری  مترجم: مهریار میرنیا

+ اثرات نانو فن آوری در محیط زیست  

+ گلدان هایی که جان شما را نجات می دهند! مجله زندگی ایده آل

+ محيط زيست، اولين قرباني آغاز جنگ حميده سادات هاشمي

+ پكن، تفكيك زباله از مبدا 

+ متان مقصر اصلي انقراض دسته جمعي جانوران دوران كهن مترجم: آتنا حسن آبادي

+ پروفسور پرويز كردواني، پدر علم كوير شناسي ايران با اعلام مرگ قطعي درياچه اروميه در گفت وگو با «شرق»: توريست ها بيايند و مرگ درياچه را ببينند صدرا محقق

+ فاجعه درياچه اروميه آغاز شد - سدهايي كه غزل خداحافظي را خواندند نرگس رسولي

+ آزمونی برای آینده نگری ما دکتر مهدی زارع

+ سايه هاي خشم طبيعت يوسف حسينعلي زاده

+ حفظ اراضي ملي اراده مي خواهد مريم خباز

+ بحراني محيط زيستي محمد درويش

+ حق ما بر سلامت درياچه اروميه يوسف مولايي

+ تاثیر ورزش بر حافظه  

+ خانه های دوستدار محیط زیست از رویا تا واقعیت  مریم چهاربالش

+ محیط زیست فقط مال تو نیست  

+ جوانه‌های امید در روز زمین  مریم چهاربالش

+ در اخبار بود که : « یکصد و ده اصله از درختان چند صد سالهء باغ فین کاشان خشگ شدند!»  م.سحر

+ آب، چالش قرن ۲۱ 

+ فناوری چهار میلیارد ساله ترجمه؛ مهتاب خسروشاهی

+ سرانجام نوبت به درخت ها هم رسید  م.سحر

+ قطع درختان کهنسال گیلان به بهانه‌ی مبارزه با خرافات! محمد درویش

+ از قهرماني در جام جهاني تا كوچه‌هاي آكرا   ترجمه علي كهن‌نسب:

+ بیش از ۱۶۰ هزار هکتار از دریاچه ارومیه خشک شد  مژگان جمشیدی

+ گروه حافظان محیط زیست در صنعت کامپیوتر(Climate savers Smart Computing) آواژنگ

+ دمای زمین در ابتدای تشکیل حیات 

+ ثبت ملی دماوند؛ راهی به سوی جهانی شدن هانا کاویانی

+ اطلاعات زائد، زباله‌هاي زندگي نو! محمد درويش

+ كانون نهال آينده انديشي بردیا دوستی

+ مهندسى آب به كمك محيط زيست مى آيد عليرضا قدردوست نخچى

+ به مناسبت فرارسيدن بيستمين سالگردكنوانسيون مونترال محسن جندقى

+ درختان ایستاده می میرند ... روایت یک آزاد راه خبرساز توماج طاهباز

+ علم در خدمت محيط زيست عليرضا قدردوست نخچى

+ خطرات گرم شدن زمين وحيد ارجمند

+ ايران ۲۰۲۵ بحران كم آبى حميده احمديان

+ جراحي، بدون تيغ و خونريزي دکتر مهشيد چايچي

+ توجه به محيط زيست و بنيادگرايي؛ دو روش از انديشة ديني در قرن 21  كارل فلوگر

+ قطع غيرقانونى يك ميليون درخت محسن جندقى

+ چگونه گرمایش جهانی ممكن است به عصر یخبندان بعدی منتهی شود* تام هارتمن

+ نيروگاه هاى برقابى مولد گاز هاى گلخانه اى آينده گرمايش جهانى ترجمه: عبدالله مصطفايى

+ ايران و ۱۰ سال فرصت باقيمانده ما وهزاره سوم ليلا سعادتى

+ دشوارى هاى هواشناسى مهندس افسانه تقى پور

+ ۳ تن مونواكسيدكربن در تهران سليمان فرهاديان

+ تكنولوژى زباله سوز يا تكنولوژى هاى سازگار با محيط زيست؟ دكتر رسول همكار، دبير انجمن ويروس شناسى ايران

+ بهداشت، جهانى شدن و كشور هاى در حال توسعه دكتر نسرين چلنگر قولو -- ترجمه: دكتر عبدالحميد حسين نيا -- شرق

+ گرم تر از هميشه NewScientist.com

+ محيط زيست بحران در راه است ScienceDaily.com

+ داده های ال نينيو به کمک کشاورزان آفريقايی می آيد ريچارد بلک -- خبرنگار امور محيط زيست بی بی سی

+ اروپاى بدون دخانيات محمود فاضلى

+ با استفاده از باكترى هاى نوتركيب جلوگيرى از آلودگى محيط زيست غزاله بزرگ منش فرد

+ گزارش آژانس بين المللي انرژي از وضعيت ۳۰ سال آينده همراهي انرژي و تكنولوژي  cc

+ برنامه کاهش جمعيت 'با کمبود بودجه روبروست' بی بی سی

+ روغن آفتاب گردان نويدبخش آينده سوختی بهتر بی بی سی

+ اقتصاد سبز تكنولوژى فريبا پايروند ثابت- آزاده سيدين

+ درختاني براي آينده جان ايوانكو - ترجمه زينب همتي

+ تلاش وسيع براي نجات درياچه هاي آب شيرين نيوزيلند ترجمه: سعيد علوي نائيني

+ در پي حذف گازهاي گلخانه اي از فهرست گازهاي آلاينده از آمريكا صورت گرفت گزارش.....................

+ درختان تغيير ژن يافته تهديدي عليه جنگل ها سكينه مهتدي- كارشناس محيط زيست

+ چالش هاي محيط زيستي قرن حاضر افسانه بهرامي

+ جامعه زيستمندان جهان با محرك هاي اقتصادي قابل سنجش نيستند ترجمه: عبدالحسين وهاب زاده

+ پساب هاي صنعتي عامل آلودگي رودخانه هاي چين ترجمه: سعيد علوي نائيني



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995