Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


ايران ۲۰۲۵ بحران كم آبى

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[05 Jul 2007]   [ حميده احمديان]

299469.jpg
رادممكن است افزايش بارش در بعضى از سال ها موجب خوشحالى مردم شود، ولى ميزان بارش حتى در دوره هاى ترسالى، براى كشور پهناور و پرجمعيت ما كه در منطقه خشك و نيمه خشك قرار گرفته كافى نيست. براساس گزارش هاى سازمان هاى بين المللى، ايران يكى از كشورهايى است كه در آينده نزديك با كمبود آب مواجه مى شود.
درست است كه مردم ايران به اندازه كشورهايى نظير آمريكا و ژاپن آب مصرف نمى كنند، ولى واقعيت اين است كه براى جلوگيرى از بحران هاى آينده بيش از اين بايد در مصرف آب صرفه جويى كنند. اين صرفه جويى ها حتى در كشورهاى پرآب نظير كشورهاى اروپايى هم انجام مى شود.
يك پزشك ايرانى مقيم آلمان مى گويد: «در آلمان به قدرى آب گران است كه مردم در حمامشان از سيستمى استفاده مى كنند كه هر بار مقدار محدودى آب در اختيارشان قرار مى دهد».
براى بسيارى از مردم كمبود آب به معنى جيره بندى و قطعى گاه و بيگاه آب است. در حالى كه اين قضيه ابعاد گسترده ترى دارد.
مهندس احسان بى نياز كارشناس آب كه موضوع پايان نامه اش پديده كم آبى در ايران بوده است، هشدار مى دهد: «قطعاً ۲۰ سال پس از حالا مشكل اصلى كشور مشكل آب خواهد بود».
وى مى گويد: «خشكسالى پديده اى خزنده است. اين پديده تلفات انسانى زيادى ندارد ولى تلفات اقتصادى اش زياد است. در حالى كه مردم فكر مى كنند زلزله و سيل بلاياى طبيعى است و به خشكسالى اهميت نمى دهند. روزنامه ها و مجلات هم نسبت به ديگر بلاياى طبيعى كمتر به اين موضوع مى پردازند. در حالى كه كارشناسان سازمان ملل گفته اند كه اگر خشكسالى در ايران رخ دهد به فاجعه انسانى تبديل مى شود. كم آبى موجب مى شود آبى كه براى كشاورزى و دامپرورى مورد استفاده قرار مى گيرد از بين برود، قنات ها بى آب شود، زمين ها خشك و باير شود و بيمارى هاى مختلف به وجود آيد. همچنين حيات وحش و گونه هاى زيستى از بين برود. چنان كه در خشكسالى سال ،۷۸ در سيستان و بلوچستان تمساح پوزه كوتاه در معرض انقراض قرار گرفت. هنگامى كه بر اثر كم آبى محصولات كشاورزى كم مى شود، كشاورزان نيز نمى توانند وام هايشان را بازپرداخت كنند.
نمونه كشورهايى كه بر اثر كم آبى دچار بحران شدند، اتيوپى و هندوستان است. علت مهم قحطى هاى هند، سيلاب و خشكسالى بوده است. خشكسالى در اتيوپى و هند باعث قحطى شده و جنگ هايى را به وجود آورده است.
ايران هم در معرض اين گونه خطرات قرار دارد. چون كه ايران جزو كشورهاى خشك جهان است. علاوه بر اين كه كشور ما، كم آب است، بارش ها نيز در آن نامنظم است. ميانگين بارش در ايران ۲۴۸ ميلى متر در سال است در حالى كه ميزان بارش در آستارا ۲۰۰۰ ميلى متر و در طبس ۵۰ ميلى متر است».

بارش كم و مصرف رو به افزايش
ميزان متوسط بارش در ايران ۲۴۸ ميلى متر يا ۴۱۳ ميليارد متر مكعب است. اين ميزان يك سوم متوسط بارش در جهان (۸۳۱ ميلى متر) است. به اين ترتيب در حالى كه يك درصد جمعيت جهان در ايران زندگى مى كنند، سهم ايران از منابع آب تجديدپذير فقط ۳۶ صدم درصد است. از ۴۱۳ متر مكعب بارش سالانه ۲۶۹ متر مكعب هم به اشكال مختلف از دست مى رود. بيش از ۹۳ درصد از آب باقيمانده صرف كشاورزى آن هم به شكل غيراصولى مى شود.
يك استاد جغرافياى دانشگاه تهران به گزارشگر روزنامه گفت: «در سال ۱۳۳۷ جمعيت ايران ۱۶ ميليون بوده و حالا ۷۰ميليون است. در حالى كه ميزان آب ثابت مانده. كشور ما در منطقه خاورميانه قرار دارد و از نظر ميزان بارندگى فقير است. حتى با اين كه بارندگى در شمال كشور زياد است ولى اين باران هم زمانى مى بارد كه زياد به آن احتياج نيست و ۳ ماه تابستان كه موقع برنج كارى است اين مناطق آب ندارد. در نتيجه حتى در پرباران ترين نقطه كشور هم ناچاريم از آب زيرزمينى استفاده كنيم. استفاده زياد از آب زيرزمينى هم باعث مى شودكه سطح اين آب ها در همه جا پائين بيايد. به خاطر پائين رفتن آب هاى زيرزمينى هم چاه هاى نيمه عميق به چاه عميق تبديل شده اند و بعضى از قنات ها خشك شده اند. وقتى سطح آب پائين مى آيد پوشش گياهى مراتع از بين مى رود و گياهانى كه از آب زيرزمينى استفاده مى كردند از بين مى روند».
كارشناسان مى گويند كه از ميانه بهار آب رودخانه ها و چشمه ها كاهش مى يابد و در تابستان تنها منبع قابل استفاده آب هاى زيرزمينى است. درحالى كه با ميزان بهره بردارى كنونى، آب هاى زيرزمينى هم در معرض خطر جدى قرار دارند. نتيجه تحقيقات سازمان ملل حاكى از اين است كه منابع قابل استفاده آب ايران از ۲۰۰ ميليارد متر مكعب در سال ۱۹۹۰ به ۷۲۶ تا ۸۶۰ ميليارد متر مكعب در سال ۲۰۲۵ كاهش خواهد يافت. اين اتفاقات در حالى رخ مى دهد كه افزايش جمعيت و بهتر شدن برنامه غذايى، مى تواند كشور را به شدت به واردات محصولات كشاورزى وابسته كند. در همين مدت همچنان جمعيت شهرى رو به افزايش مى رود و مصرف زياد آب به بحران دامن مى زند.
محمدمهدى عفيفى كارشناس كشاورزى مى گويد: «محصولات استراتژيك گندم و جو و چغندرقند به آب زيادى نياز دارند. بنابراين بحران كم آبى مى تواند بر توليد اين محصولات اثر بگذارد. البته واقعيت اين است كه مديريت منابع آب هم در ايران خوب نيست و بويژه در مناطق غربى نتوانسته ايم از منابع آب رودخانه ها درست استفاده كنيم».
آمارها حاكى از آن است كه در كشور ما ۵۹ درصد از اراضى نياز به آبيارى دارند كه در دنيا اين رقم ۱۶ درصد است. همچنين در ايران توليدات غذايى از اراضى آبى ۸۹ درصد و از اراضى ديم ۱۱ درصد است. اين موضوع نشان مى دهد كه براى كنترل بحران، بايد براى استفاده بهينه از منابع آب در بخش كشاورزى برنامه ريزى كنيم.

به شاخص هاى مختص ايران نياز داريم
براساس آمارى كه خبرگزارى جمهورى اسلامى ايران ارائه كرده «در كمتر از ۳ دهه از ۱۸۰ سد بزرگ با ظرفيت ۳۰ ميليارد متر مكعب و ۳۲۰ سد كوتاه با ظرفيت ۵۷۰ ميليون متر مكعب بهره بردارى شده است. ۸۸ سد بزرگ نيز با ظرفيت ۱۰ ميليارد متر مكعب در كشور در حال ساخت است كه تا پايان برنامه چهارم به پايان خواهد رسيد و ۱۷۶ سد بزرگ ديگر در مرحله مطالعه قرار دارد».
از طرف ديگر مدتى است كه ايران در دوره ترسالى قرار گرفته و بارش ها باعث خوشحالى مردم مى شود. ولى هيچ كدام از اينها به معنى دور شدن از بحران نيست.
مهندس بى نياز تأكيد مى كند كه براى شناخت خشكسالى هاى كشورمان بايد شاخص هاى خودمان را داشته باشيم تا بتوانيم براى مقابله با بحران هاى احتمالى برنامه ريزى كنيم.
وى مى گويد: «لازم است مسئولان با ديد علمى به كم آبى نگاه كنند. خشكسالى سال ،۷۸ فقط بر بخش كشاورزى ۱۰۰۰ ميليارد ريال زيان وارد كرد. تا سال ،۸۱ اين زيان به ۲۱۰۰۰ ميليارد ريال بالغ شد. در حالى كه اگر برنامه ريزى جامعى داشتيم، اين مشكلات به وجود نمى آمد. در ايران ما شاخص جامعى براى خشكسالى نداريم كه منحصراً براى ايران تعريف شود. در حالى كه به عنوان مثال در آمريكا شاخص «پالمر» تنها براى كشاورزى تعريف شده است و ساير كشورها هم شاخص هايى براى سرزمين خودشان درآورده اند. وقتى ما چنين شاخص هايى كه مختص كشور خودمان باشد نداريم، برنامه ريزان هم نمى توانند به صورت علمى درباره بحث خشكسالى برنامه ريزى كنند. ما هم اينك از شاخص هاى كشورهاى ديگر استفاده مى كنيم».
وى تصريح مى كند كه ما از سال ۷۷ تا ۸۱ دوره خشكسالى داشتيم. ولى مدتى است كه در دوره ترسالى هستيم. به طورى كه در سال آبى ۸۶-۸۵ نسبت به سال قبل ۲۳ درصد افزايش بارش وجود داشته است.
با اين حال وى مى گويد: «هرچند مدت يك دوره خشكسالى رخ مى دهد كه ما به خاطر نداشتن شاخص ها، زمان آغاز آن را نمى دانيم. به عنوان مثال از سال ۱۳۲۸ معمولاً هر ۱۰ سال يك دوره خشكسالى در زابل رخ داده است. بنابراين دوره ترسالى اى كه در آن به سرمى بريم، دليل آن نيست كه از خطر خارج شديم».
با اين وصف ميزان مصرف آب با شرايط كم آبى كشور همخوانى ندارد و سرانه مصرف در ايران بالاست. در بسيارى اوقات لوله هاى آب مى تركد و مدت زيادى آب هدر مى رود. شيرها چكه مى كند و بسيارى از شهروندان به آن اهميتى نمى دهند. همچنين كارشناسان مى گويند كه شبكه هاى آبرسانى نشتى دارد و لوله ها پوسيده.
در كنار اين فرهنگ بد مصرف، با وجود كارهاى زيادى كه انجام شده، آب رودهاى زيادى هرز مى رود چون كه سدى بر روى آنها ساخته نشده. با اين وصف تا سال ۲۰۲۵ كارهاى زيادى براى انجام دادن داريم.
كمبود آب، افزايش جمعيت، بالا رفتن سطح زندگى و بهداشت و افزايش بيشتر مصرف آب و كمبود مواد غذايى در دهه هاى آينده بحرانى را پيش روى ايران قرار مى دهد كه چشم اندازش از همين حالا تيره است و البته مهار چنين بحرانى به كارى كه ما در اين سال ها انجام مى دهيم بستگى دارد.

 


مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع:


بنیاد آینده‌نگری ایران



سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۹ مارس ۲۰۲۴

محیط زیست

+ جامعه شناسی محیط زیست و پروژه های عامه پسند محسن زهری بیدگلی

+ روز جهانی پاکسازی فاطمه شفیعی

+ آینده خشک‌تر و گرم‌تر برای ایران 

+ جهان در مواجه با بحران کم آبی. گاردین برگردان ملیحه درگاهی

+ جهان در مواجه با بحران کم آبی گاردین برگردان ملیحه درگاهی

+ آیا خاورمیانه تا ۵۰سال دیگر جای زندگی نیست؟ 

+ آلودگی هوا بحرانی چند جانبه فاطمه سیارپور

+ سرکار خانم معصومه ابتکار- ریاست محترم سازمان محیط زیست با تقدیم درود کوروش برارپور

+ طلوع عصر نوین زمین در پرتو انرژی های پاک محسن مرادی

+ مناظره زنده مدیرعامل بنیاد با مسئولان دو سازمان محیط زیست و جنگل ها - سوم اردیبهشت 1394 بنیاد توسعه پایدار ایران

+ در آینده حتی آب فاضلاب تصفیه شده گیرمان نمی‌آید پرویز کردوانی

+ سازگاری؛ تنها راه مقابله با بحران آب‌و‌هوا مترجم: فرناز حیدری

+ گردنکشی مقابل قانون یا به رخ‌کشیدن قدرت  نگار حسینی

+ زیانبارتر از آنچه می‌پنداریم  برنت سیلبای

+ گوزن زرد از اشک تا تهران  فرشاد اسکندری

+ دانش احیای دریاچه ارومیه را به تنهایی در کشور نداریم  عیسی کلانتری

+ رییس مرکز تحقیقات سرطان: با قاطعیت می‌گوییم آلودگی هوا عامل بروز سرطان است  

+ آلودگی هوا و ترافیک: اقتصاد یا مهندسی؟  دکتر تیمور رحمانی

+ گزارش میدانی «شرق» از آلودگی هوای اهواز  

+ سيگار كشيدن چگونه به محيط زيست آسيب مي‌رساند؟  

+ مرگ سالانه ۲هزارو۷00تهرانی در اثر آلودگی هوا  

+ رنج تهران از آلودگي بي‌پايان است 

+ آلودگي، گلوي تهراني‌ها را مي‌فشارد  

+ ده‌ها هكتار از جنگل‌هاي ارس «گلول و سراني» ويران شد 

+ آیا گیاهان ژن‌های بد را وتو می‌کنند؟  

+ میمون در فضا و مردم در گورستان فرزانه روستایی

+ اتم را شکافتیم، فضا را تسخیر کردیم، اما هوای شهرمان...  نیلفروشان، هادی

+ ژئوپارک ها، تضمین آینده زمین 

+ دی اکسیدکربن بیشتر، ابر کمتر  

+ نگاهمان را نسبت به زلزله تغییر دهیم دکتر کامبد امینی حسینی

+ ژئوپارک ها، تضمین آینده زمین  

+ محیط زیست و بلایای طبیعی  

+ بحران زیست محیطی؛ تهدیدکننده توسعه پایدار کره زمین  سمیه کریمی

+ واكنش يون‌ها با مواد آلي درون بركه در زمان زلزله باعث برانگيختن وزغ‌ها مي‌شود 

+ ميكروب‌ها به صورت طبيعي يا جهش‌يافته، براي از بين بردن آلودگي‌ها به كار مي‌روند 

+ پیامدهای ازدیاد جمعیت مترجم: هدی رودی

+ مرگ خاموش زمین  

+ مشارکت جهانی در پاکسازی کره زمین  حمیده سادات هاشمی

+ جامعه شناسی محیط زیست: ردپای اکولوژیکی  صبا ایرانی

+ حیات وحش الگویی مطمئن برای حل مشکلات فناوری  مترجم: مهریار میرنیا

+ اثرات نانو فن آوری در محیط زیست  

+ گلدان هایی که جان شما را نجات می دهند! مجله زندگی ایده آل

+ محيط زيست، اولين قرباني آغاز جنگ حميده سادات هاشمي

+ پكن، تفكيك زباله از مبدا 

+ متان مقصر اصلي انقراض دسته جمعي جانوران دوران كهن مترجم: آتنا حسن آبادي

+ پروفسور پرويز كردواني، پدر علم كوير شناسي ايران با اعلام مرگ قطعي درياچه اروميه در گفت وگو با «شرق»: توريست ها بيايند و مرگ درياچه را ببينند صدرا محقق

+ فاجعه درياچه اروميه آغاز شد - سدهايي كه غزل خداحافظي را خواندند نرگس رسولي

+ آزمونی برای آینده نگری ما دکتر مهدی زارع

+ سايه هاي خشم طبيعت يوسف حسينعلي زاده

+ حفظ اراضي ملي اراده مي خواهد مريم خباز

+ بحراني محيط زيستي محمد درويش

+ حق ما بر سلامت درياچه اروميه يوسف مولايي

+ تاثیر ورزش بر حافظه  

+ خانه های دوستدار محیط زیست از رویا تا واقعیت  مریم چهاربالش

+ محیط زیست فقط مال تو نیست  

+ جوانه‌های امید در روز زمین  مریم چهاربالش

+ در اخبار بود که : « یکصد و ده اصله از درختان چند صد سالهء باغ فین کاشان خشگ شدند!»  م.سحر

+ آب، چالش قرن ۲۱ 

+ فناوری چهار میلیارد ساله ترجمه؛ مهتاب خسروشاهی

+ سرانجام نوبت به درخت ها هم رسید  م.سحر

+ قطع درختان کهنسال گیلان به بهانه‌ی مبارزه با خرافات! محمد درویش

+ از قهرماني در جام جهاني تا كوچه‌هاي آكرا   ترجمه علي كهن‌نسب:

+ بیش از ۱۶۰ هزار هکتار از دریاچه ارومیه خشک شد  مژگان جمشیدی

+ گروه حافظان محیط زیست در صنعت کامپیوتر(Climate savers Smart Computing) آواژنگ

+ دمای زمین در ابتدای تشکیل حیات 

+ ثبت ملی دماوند؛ راهی به سوی جهانی شدن هانا کاویانی

+ اطلاعات زائد، زباله‌هاي زندگي نو! محمد درويش

+ كانون نهال آينده انديشي بردیا دوستی

+ مهندسى آب به كمك محيط زيست مى آيد عليرضا قدردوست نخچى

+ به مناسبت فرارسيدن بيستمين سالگردكنوانسيون مونترال محسن جندقى

+ درختان ایستاده می میرند ... روایت یک آزاد راه خبرساز توماج طاهباز

+ علم در خدمت محيط زيست عليرضا قدردوست نخچى

+ خطرات گرم شدن زمين وحيد ارجمند

+ ايران ۲۰۲۵ بحران كم آبى حميده احمديان

+ جراحي، بدون تيغ و خونريزي دکتر مهشيد چايچي

+ توجه به محيط زيست و بنيادگرايي؛ دو روش از انديشة ديني در قرن 21  كارل فلوگر

+ قطع غيرقانونى يك ميليون درخت محسن جندقى

+ چگونه گرمایش جهانی ممكن است به عصر یخبندان بعدی منتهی شود* تام هارتمن

+ نيروگاه هاى برقابى مولد گاز هاى گلخانه اى آينده گرمايش جهانى ترجمه: عبدالله مصطفايى

+ ايران و ۱۰ سال فرصت باقيمانده ما وهزاره سوم ليلا سعادتى

+ دشوارى هاى هواشناسى مهندس افسانه تقى پور

+ ۳ تن مونواكسيدكربن در تهران سليمان فرهاديان

+ تكنولوژى زباله سوز يا تكنولوژى هاى سازگار با محيط زيست؟ دكتر رسول همكار، دبير انجمن ويروس شناسى ايران

+ بهداشت، جهانى شدن و كشور هاى در حال توسعه دكتر نسرين چلنگر قولو -- ترجمه: دكتر عبدالحميد حسين نيا -- شرق

+ گرم تر از هميشه NewScientist.com

+ محيط زيست بحران در راه است ScienceDaily.com

+ داده های ال نينيو به کمک کشاورزان آفريقايی می آيد ريچارد بلک -- خبرنگار امور محيط زيست بی بی سی

+ اروپاى بدون دخانيات محمود فاضلى

+ با استفاده از باكترى هاى نوتركيب جلوگيرى از آلودگى محيط زيست غزاله بزرگ منش فرد

+ گزارش آژانس بين المللي انرژي از وضعيت ۳۰ سال آينده همراهي انرژي و تكنولوژي  cc

+ برنامه کاهش جمعيت 'با کمبود بودجه روبروست' بی بی سی

+ روغن آفتاب گردان نويدبخش آينده سوختی بهتر بی بی سی

+ اقتصاد سبز تكنولوژى فريبا پايروند ثابت- آزاده سيدين

+ درختاني براي آينده جان ايوانكو - ترجمه زينب همتي

+ تلاش وسيع براي نجات درياچه هاي آب شيرين نيوزيلند ترجمه: سعيد علوي نائيني

+ در پي حذف گازهاي گلخانه اي از فهرست گازهاي آلاينده از آمريكا صورت گرفت گزارش.....................

+ درختان تغيير ژن يافته تهديدي عليه جنگل ها سكينه مهتدي- كارشناس محيط زيست

+ چالش هاي محيط زيستي قرن حاضر افسانه بهرامي

+ جامعه زيستمندان جهان با محرك هاي اقتصادي قابل سنجش نيستند ترجمه: عبدالحسين وهاب زاده

+ پساب هاي صنعتي عامل آلودگي رودخانه هاي چين ترجمه: سعيد علوي نائيني



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995