Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


بحراني محيط زيستي

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[06 Sep 2011]   [ محمد درويش]




نويسنده: محمد درويش

درياچه اروميه به عنوان بزرگ ترين درياچه داخلي ايران و يكي از 20 درياچه پهناور جهان با دشوارترين شرايط تمام عمرش، دست كم در طول 40 هزار سال گذشته روبه رو شده است. اين واقعيتي است كه نمي توان و نبايد انكار كرد. اما موج پاك شدن درياچه ها از نقشه هاي جغرافيايي كره زمين در طول چند دهه اخير هم حقيقتي است انكارناشدني كه نمي توان آن را به يك كشور يا قاره خاص محدود كرد. از مشهورترين موارد اين ناپديد شدن مي توان به خشك شدن درياچه چاد در آفريقاي مركزي، درياچه آرال در آسياي مركزي، درياچه جليله در فلسطين اشغالي يا درياچه اونز در كاليفرنياي آمريكا اشاره كرد. در چين حتي وضعيت از اين هم بدتر است؛ چراكه تعداد درياچه ها در استان غربي كين هايي كه شاخه اصلي رود زرد در آن مشروب مي شود، از چهارهزارو 77 عدد در ابتداي دهه 90 ميلادي به حدود دوهزار درياچه كاهش يافته است.
اينها را گفتم تا يادآوري كنم كه وقتي مصرف آب مردم جهان در طول نيم قرن اخير سه برابر مي شود، در حالي كه شمار جمعيت در اين مدت سه برابر نشده است؛ بايد هم انتظار چنين واكنشي را از سوي طبيعت داشت؛ زيرا هر سامانه زنده اي داراي يك ظرفيت پذيرش با توجه به توانمندي هاي بوم شناختي (اكولوژيكي) خاص خود است. اتفاقي كه هم اكنون در كره زمين در حال وقوع است و هر روز نشان زدهاي بيشتري از آن آشكار مي شود، بر بنياد آن حقيقتي شكل گرفته كه پژوهش هاي ماتيس واكر ناگل و تيم همراهش در سال 2002 آن را پيش بيني كرده بودند. زيرا وي در آن سال و با صراحت اعلام كرد: مجموع تقاضاي بشر براي نخستين بار در سال 1980 از ظرفيت بازتوليد كره زمين فراتر رفته است. متاسفانه آن گونه كه شايسته بود، هشدار ناگل را نه در شمال و نه در جنوب، هيچ كشوري جدي نگرفت و اينك كار به جايي رسيده است كه مردم دنيا تمامي توليد يك ساله كره زمين را در ماه سپتامبر مصرف كرده و از آن به بعد، اين اندوخته هاي طبيعي است كه به تاراج مي رود و درياچه ها يكي از مهم ترين اين اندوخته ها هستند كه به دليل افزايش اراضي كشاورزي و فزوني نياز آبي در بخش هاي شرب، خدمات و صنعت، پيوسته و شتابان در معرض نيستي و نابودي قرار گرفته اند. اما چرا اين واقعيت ها در مواجهه با بحران درياچه اروميه، آن گونه كه بايد مصداق نداشته و اصطلاحا بين دو طرف دعوا (يعني مديران اداره كننده حوضه آبخيز پنج ميليون هكتاري درياچه اروميه از يك سو و اغلب متخصصان، فعالان محيط زيست و عامه مردم) ديوار بلندي از بي اعتمادي به وجود آمده است؟ به نظر مي رسد ريشه بحران كنوني را كه اينك متاسفانه منجر به تنش هاي اجتماعي در سطح جامعه شده است را بايد در عدم شجاعت لازم در آن بخش از مديراني دانست كه توانايي اعلام اشتباه و قبول مسووليت خويش در بروز اين بحران را نداشته و به جاي چاره جويي براي جبران اشتباه ها كوشيدند تا تقصيرها را به گردن آسمان و بي مهري طبيعت و خشكسالي و تغيير اقليم اندازند. در صورتي كه ما نبايد فراموش كنيم كه در آغاز دهه 70 هجري شمسي كم نبودند شمار تصميم گيراني كه روند افزايش آب درياچه اروميه را نگران كننده ديده و حتي طرح هايي براي انتقال آب درياچه اروميه از طريق قطورچاي به خوي و رودخانه ارس مطرح كردند تا بلكه از پيشروي اين غده سرطاني و به زير آب رفتن اراضي حاشيه درياچه ممانعت كنند. چنين بود كه اغلب مديران منطقه چشم خويش را روي رشد شتابناك اراضي كشاورزي بستند؛ وگرنه چرا بايد در حوضه اي كه منبع جديدي از آب برايش تعريف نشده و راندمان آبياري هم در بخش كشاورزي اش تغييري نكرده، اجازه دهيم تا وسعت اراضي زراعي و باغي اش بيش از 360 هزار هكتار افزايش يابد؟
معلوم است كه وقتي چنين اتفاقي رخ مي دهد، براي تامين آب مورد نياز آن بايد چاه هاي بيشتر و سدهاي بيشتري احداث شود و كار به جايي برسد كه فقط شمار چاه هاي غيرمجاز از رقم هشت هزار حلقه پيشي بگيرد و به جز رودخانه باراندوز، روي همه رودخانه هايي كه آوردشان به درياچه اروميه ختم مي شد، دست كم يك سد احداث شود تا عملاچيزي به عنوان حقآبه طبيعي درياچه اروميه باقي نماند. با اين وجود، نگارنده اعتقاد دارد بحران درياچه اروميه اگر به درستي مديريت شود، مي تواند اثرات مثبتي در حوزه بالارفتن اولويت هاي محيط زيستي در طرح هاي توسعه و نزد دولتمردان داشته باشد؛ ما بايد بپذيريم كه اگر نام ايران در شمار 12 كشوري در جهان قرار دارد كه با بيشترين ناپايداري بوم شناختي روبه رو است؛ اگر ايران در بين 10 كشور نخست تخريب كننده محيط زيست قرار گرفته و براي كاهش انتشار گازهاي گلخانه اي عملاكار چنداني در وطن صورت نگرفته است، يك دليل اصلي اش اين بوده كه توجه به آموزه هاي محيط زيستي نه نزد مردم و نه نزد مسوولان هرگز از اولويتي كه سزاوار بوده و به درستي در اصل 50 قانون اساسي بر آن تاكيد شده، برخوردار نبوده است. اما اينك بحران ريزگردها در 20 استان كشور، تشديد جريان فرونشست زمين در فلات مركزي و نابودي اغلب تالاب ها و درياچه هاي داخلي ايران از اروميه گرفته تا گاوخوني، آجي گل، بختگان، هامون و پريشان شايد سبب شود تا اين بار محيط زيست به حقي كه سزاوار آن است دست يابد؛ حقي كه مي گويد: اولويت هر كشوري در چيدمان توسعه اش بايد بر مبناي ملاحظات بوم شناختي شكل گرفته و هدايت شود.


مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع:


بنیاد آینده‌نگری ایران



سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۹ مارس ۲۰۲۴

محیط زیست

+ جامعه شناسی محیط زیست و پروژه های عامه پسند محسن زهری بیدگلی

+ روز جهانی پاکسازی فاطمه شفیعی

+ آینده خشک‌تر و گرم‌تر برای ایران 

+ جهان در مواجه با بحران کم آبی. گاردین برگردان ملیحه درگاهی

+ جهان در مواجه با بحران کم آبی گاردین برگردان ملیحه درگاهی

+ آیا خاورمیانه تا ۵۰سال دیگر جای زندگی نیست؟ 

+ آلودگی هوا بحرانی چند جانبه فاطمه سیارپور

+ سرکار خانم معصومه ابتکار- ریاست محترم سازمان محیط زیست با تقدیم درود کوروش برارپور

+ طلوع عصر نوین زمین در پرتو انرژی های پاک محسن مرادی

+ مناظره زنده مدیرعامل بنیاد با مسئولان دو سازمان محیط زیست و جنگل ها - سوم اردیبهشت 1394 بنیاد توسعه پایدار ایران

+ در آینده حتی آب فاضلاب تصفیه شده گیرمان نمی‌آید پرویز کردوانی

+ سازگاری؛ تنها راه مقابله با بحران آب‌و‌هوا مترجم: فرناز حیدری

+ گردنکشی مقابل قانون یا به رخ‌کشیدن قدرت  نگار حسینی

+ زیانبارتر از آنچه می‌پنداریم  برنت سیلبای

+ گوزن زرد از اشک تا تهران  فرشاد اسکندری

+ دانش احیای دریاچه ارومیه را به تنهایی در کشور نداریم  عیسی کلانتری

+ رییس مرکز تحقیقات سرطان: با قاطعیت می‌گوییم آلودگی هوا عامل بروز سرطان است  

+ آلودگی هوا و ترافیک: اقتصاد یا مهندسی؟  دکتر تیمور رحمانی

+ گزارش میدانی «شرق» از آلودگی هوای اهواز  

+ سيگار كشيدن چگونه به محيط زيست آسيب مي‌رساند؟  

+ مرگ سالانه ۲هزارو۷00تهرانی در اثر آلودگی هوا  

+ رنج تهران از آلودگي بي‌پايان است 

+ آلودگي، گلوي تهراني‌ها را مي‌فشارد  

+ ده‌ها هكتار از جنگل‌هاي ارس «گلول و سراني» ويران شد 

+ آیا گیاهان ژن‌های بد را وتو می‌کنند؟  

+ میمون در فضا و مردم در گورستان فرزانه روستایی

+ اتم را شکافتیم، فضا را تسخیر کردیم، اما هوای شهرمان...  نیلفروشان، هادی

+ ژئوپارک ها، تضمین آینده زمین 

+ دی اکسیدکربن بیشتر، ابر کمتر  

+ نگاهمان را نسبت به زلزله تغییر دهیم دکتر کامبد امینی حسینی

+ ژئوپارک ها، تضمین آینده زمین  

+ محیط زیست و بلایای طبیعی  

+ بحران زیست محیطی؛ تهدیدکننده توسعه پایدار کره زمین  سمیه کریمی

+ واكنش يون‌ها با مواد آلي درون بركه در زمان زلزله باعث برانگيختن وزغ‌ها مي‌شود 

+ ميكروب‌ها به صورت طبيعي يا جهش‌يافته، براي از بين بردن آلودگي‌ها به كار مي‌روند 

+ پیامدهای ازدیاد جمعیت مترجم: هدی رودی

+ مرگ خاموش زمین  

+ مشارکت جهانی در پاکسازی کره زمین  حمیده سادات هاشمی

+ جامعه شناسی محیط زیست: ردپای اکولوژیکی  صبا ایرانی

+ حیات وحش الگویی مطمئن برای حل مشکلات فناوری  مترجم: مهریار میرنیا

+ اثرات نانو فن آوری در محیط زیست  

+ گلدان هایی که جان شما را نجات می دهند! مجله زندگی ایده آل

+ محيط زيست، اولين قرباني آغاز جنگ حميده سادات هاشمي

+ پكن، تفكيك زباله از مبدا 

+ متان مقصر اصلي انقراض دسته جمعي جانوران دوران كهن مترجم: آتنا حسن آبادي

+ پروفسور پرويز كردواني، پدر علم كوير شناسي ايران با اعلام مرگ قطعي درياچه اروميه در گفت وگو با «شرق»: توريست ها بيايند و مرگ درياچه را ببينند صدرا محقق

+ فاجعه درياچه اروميه آغاز شد - سدهايي كه غزل خداحافظي را خواندند نرگس رسولي

+ آزمونی برای آینده نگری ما دکتر مهدی زارع

+ سايه هاي خشم طبيعت يوسف حسينعلي زاده

+ حفظ اراضي ملي اراده مي خواهد مريم خباز

+ بحراني محيط زيستي محمد درويش

+ حق ما بر سلامت درياچه اروميه يوسف مولايي

+ تاثیر ورزش بر حافظه  

+ خانه های دوستدار محیط زیست از رویا تا واقعیت  مریم چهاربالش

+ محیط زیست فقط مال تو نیست  

+ جوانه‌های امید در روز زمین  مریم چهاربالش

+ در اخبار بود که : « یکصد و ده اصله از درختان چند صد سالهء باغ فین کاشان خشگ شدند!»  م.سحر

+ آب، چالش قرن ۲۱ 

+ فناوری چهار میلیارد ساله ترجمه؛ مهتاب خسروشاهی

+ سرانجام نوبت به درخت ها هم رسید  م.سحر

+ قطع درختان کهنسال گیلان به بهانه‌ی مبارزه با خرافات! محمد درویش

+ از قهرماني در جام جهاني تا كوچه‌هاي آكرا   ترجمه علي كهن‌نسب:

+ بیش از ۱۶۰ هزار هکتار از دریاچه ارومیه خشک شد  مژگان جمشیدی

+ گروه حافظان محیط زیست در صنعت کامپیوتر(Climate savers Smart Computing) آواژنگ

+ دمای زمین در ابتدای تشکیل حیات 

+ ثبت ملی دماوند؛ راهی به سوی جهانی شدن هانا کاویانی

+ اطلاعات زائد، زباله‌هاي زندگي نو! محمد درويش

+ كانون نهال آينده انديشي بردیا دوستی

+ مهندسى آب به كمك محيط زيست مى آيد عليرضا قدردوست نخچى

+ به مناسبت فرارسيدن بيستمين سالگردكنوانسيون مونترال محسن جندقى

+ درختان ایستاده می میرند ... روایت یک آزاد راه خبرساز توماج طاهباز

+ علم در خدمت محيط زيست عليرضا قدردوست نخچى

+ خطرات گرم شدن زمين وحيد ارجمند

+ ايران ۲۰۲۵ بحران كم آبى حميده احمديان

+ جراحي، بدون تيغ و خونريزي دکتر مهشيد چايچي

+ توجه به محيط زيست و بنيادگرايي؛ دو روش از انديشة ديني در قرن 21  كارل فلوگر

+ قطع غيرقانونى يك ميليون درخت محسن جندقى

+ چگونه گرمایش جهانی ممكن است به عصر یخبندان بعدی منتهی شود* تام هارتمن

+ نيروگاه هاى برقابى مولد گاز هاى گلخانه اى آينده گرمايش جهانى ترجمه: عبدالله مصطفايى

+ ايران و ۱۰ سال فرصت باقيمانده ما وهزاره سوم ليلا سعادتى

+ دشوارى هاى هواشناسى مهندس افسانه تقى پور

+ ۳ تن مونواكسيدكربن در تهران سليمان فرهاديان

+ تكنولوژى زباله سوز يا تكنولوژى هاى سازگار با محيط زيست؟ دكتر رسول همكار، دبير انجمن ويروس شناسى ايران

+ بهداشت، جهانى شدن و كشور هاى در حال توسعه دكتر نسرين چلنگر قولو -- ترجمه: دكتر عبدالحميد حسين نيا -- شرق

+ گرم تر از هميشه NewScientist.com

+ محيط زيست بحران در راه است ScienceDaily.com

+ داده های ال نينيو به کمک کشاورزان آفريقايی می آيد ريچارد بلک -- خبرنگار امور محيط زيست بی بی سی

+ اروپاى بدون دخانيات محمود فاضلى

+ با استفاده از باكترى هاى نوتركيب جلوگيرى از آلودگى محيط زيست غزاله بزرگ منش فرد

+ گزارش آژانس بين المللي انرژي از وضعيت ۳۰ سال آينده همراهي انرژي و تكنولوژي  cc

+ برنامه کاهش جمعيت 'با کمبود بودجه روبروست' بی بی سی

+ روغن آفتاب گردان نويدبخش آينده سوختی بهتر بی بی سی

+ اقتصاد سبز تكنولوژى فريبا پايروند ثابت- آزاده سيدين

+ درختاني براي آينده جان ايوانكو - ترجمه زينب همتي

+ تلاش وسيع براي نجات درياچه هاي آب شيرين نيوزيلند ترجمه: سعيد علوي نائيني

+ در پي حذف گازهاي گلخانه اي از فهرست گازهاي آلاينده از آمريكا صورت گرفت گزارش.....................

+ درختان تغيير ژن يافته تهديدي عليه جنگل ها سكينه مهتدي- كارشناس محيط زيست

+ چالش هاي محيط زيستي قرن حاضر افسانه بهرامي

+ جامعه زيستمندان جهان با محرك هاي اقتصادي قابل سنجش نيستند ترجمه: عبدالحسين وهاب زاده

+ پساب هاي صنعتي عامل آلودگي رودخانه هاي چين ترجمه: سعيد علوي نائيني



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995