ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ؛ ﭼﺎﻟﺶ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[22 Feb 2015]   [ دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎﺿﻴﺎﻳﻲ ﺑﻴﮕﺪﻟﻲ]

ﻣﻘﺪﻣﻪ

"ﻛﻮﻓﻲ ﻋﻨﺎن" دﺑﻴﺮﻛﻞ ﺳﺎﺑﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ورود ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻫـﺰارة ﺳـﻮم ﻣـﻴﻼدي، ﮔﺰارﺷﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان» ﻧﻘﺶ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﻗـﺮن ﺑﻴـﺴﺖ و ﻳﻜـﻢ« ﺑـﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴـﺎن اراﺋـﻪ داد. اﻳـﻦ ﮔﺰارش ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ 7 ﺑﻨﺪ اﺳﺖ:

ﺳﺪة ﺟﺪﻳﺪ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎي ﺗﺎزه ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن و ﺣﻜﻮﻣﺖ رﻫﺎﻳﻲ از ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ

رﻫﺎﻳﻲ از ﺗﺮس، ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻣﺨﺎﺻﻤﺎت، ﺣﻤﺎﻳـﺖ از آﺳـﻴﺐ ﭘـﺬﻳﺮان، ﻃـﺮح ﻣﻌـﻀﻞ ﻣﺪاﺧﻠﻪ، ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﻔﻆ ﺻﻠﺢ، اﻫﺪاف ﺗﺤﺮﻳﻤﻬﺎ، ﺗﺪاوم ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎت.

ﺑﺮﻗﺮاري آﻳﻨﺪه اي ﭘﺎﻳﺪار ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ

ﻧﻜﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺳﺮان ﻛﺸﻮرﻫﺎ وي در ﺑﻨﺪ 1،اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت ﮔﺰارش ﺧﻮد را آﻏﺎز ﻣﻲ ﻛﻨﺪ:» ﻫﺰارة ﺟﺪﻳﺪ و ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺳـﺮان

ﻛﺸﻮرﻫﺎ در اﻳﻦ ﻫﺰاره، ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻤﺘﺎزي در اﺧﺘﻴﺎر ﺳﺮان ﺟﻬﺎن ﻗﺮار ﻣـﻲ دﻫـﺪ ﺗـﺎ درﺑـﺎره ﺳﺮﻧﻮﺷـﺖ ﻣﺸﺘﺮك ﺧﻮد ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ، ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ زﻣﺎن دﻳﮕـﺮ ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮردهاﻧﺪ. آﻧﺎن از رﻫﺒﺮان ﺧﻮد ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ را ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده و ﺑﺮ اﺳﺎس آن اﻗﺪام ﻛﻨﻨﺪ.

ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ، ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آﻧﻜـﻪ اﻋـﻀﺎي آن دررﺳﺎﻟﺘﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻬﻴﻢ و ﺷﺮﻳﻚ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

در ﻣﺠﻤــﻮع، دﺑﻴﺮﻛــﻞ در ﮔــﺰارش ﺧــﻮد، ﺷــﺶ ارزش ﻣــﺸﺘﺮك و ﺟﻬــﺎﻧﻲ را ﻓﻬﺮﺳــﺖ ﺑﻨــﺪي ﻛــﺮدهاﺳﺖ ﻛــﻪ ﻣـﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪة روح ﻣﻨﺸﻮر ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑـﻮده و ﺑـﻮﻳﮋه ﺑـﺮاي ﻗـﺮن ﺑﻴـﺴﺖ و ﻳﻜـــﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ. اﻳﻦ ارزﺷﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز: آزادي، ﻋﺪاﻟﺖ، ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ، ﺑﺮدﺑﺎري، ﻋﺪم ﺧﺸﻮﻧﺖ، اﺣﺘﺮام ﺑـﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﻣﺸﺘﺮك. وي از ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺰارة ﺳﺮان ﻣﺆﻛﺪاً ﻣﻲﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﺮاي اﻗـﺪام ﺑﺮاﺳـﺎس ارزﺷﻬﺎي ﻓﻮق، ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ از ﻣﺘﻦ ﮔﺰارش اﺧﺬ ﻣﻲ ﺷﻮد، ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ.

ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﻓﻮق ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪة ﻳﻜﻲ از ﭼﺎﻟﺸﻬﺎي ﻣﻬـﻢ ﻗـﺮن ﺑﻴـﺴﺖ و ﻳﻜـﻢ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻫﻤـﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﺳﺖ.

- ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻘﺎﻟﻪ:

ﻣﻄﺎﻟﺐ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺖ:

اﻟﻒ) ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ؛ از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﺎ ﻋﻤﻞ ب) ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق

ج) ﺟﻠﻮه ﻫﺎي ﺑﺎرز ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻌﺎﺻﺮ د) ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ: از وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺎ ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب

اﻟﻒ) ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ؛ از ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﺎ ﻋﻤﻞ

ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪن ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻔﺮق و ﻧﺎ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ واﺣﺪ و ﻣﺘﺤﺪ، اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﻲ وﺣﺪت و ادﻏﺎم ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ. ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻛﻤﺎ ﺑـﻴﺶ ﻣـﺴﺘﻘﻞ و ﭼﻨـﺪ ﺑﻌـﺪي اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻨﻄﻖ، ﺟﻬﺖ و ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﺮك ﺧﻮد را دارد.

ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﻓﺮاﻳﻨﺪ اﺳﺖ، ﻳﻚ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ. اﻳﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ، ﺑﺎ ﻧﻈﻢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺳﺮوﻛﺎر دارد و ﻧﻈﺎم ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ. ﭘﺪﻳﺪاري ﻧﻈﺮﻳـﺔ ﻧﻈـﻢ ﻧـﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﮕﺮش ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ.

ﻋﻤﻖ و ﮔﺴﺘﺮة ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﻜﻠﻬﺎ و ﻗﺎﻟﺒﻬﺎ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار داده و دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ، ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺜﻴﺮي از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و ﺑﻨﻴﺎﻧﻬﺎ را ﻧﻴﺰ در ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ و ﺧﻮاﻫﺪ رﻳﺨﺖ.

ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺖ ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ دوﻟﺘﻬﺎ و ﻛﺎﻫﺶ اﺳﺘﻘﻼل رﻓﺘﺎري آﻧﻬﺎﺳﺖ.

اﻳﻦاﻧﻘﻼب،ﻫﻤﭽﻮن ﺳﺎﻳﺮﺗﺤﻮﻻت ﺑﺰرگ درﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﺸﺮي، درﻣﻌﺮض ﺑﺤﺮاﻧﻬﺎ، ﺑﻦﺑـﺴﺘﻬﺎ، ﺗﻮﻗﻔﻬـﺎ، ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎ، ﭘﺲ رﻓﺘﻬﺎ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻫﺎ و ﺳﺎزﻧﺪﮔﻲﻫﺎﺳﺖ.

در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ ﺳﻮي ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﺮدهاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻤﻜـﻦ ﺑـﻮد ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ وﺣﺪت ﻳﺎﺑﺪ. از ﺟﻤﻠﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ادﻳﺎن ﺑـﺰرگ اﻟﻬـﻲ، اﻣﭙﺮاﺗﻮرﻳﻬـﺎ، ﺳـﻠﻄﺔ


ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﻠﻴﺘﻲ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻏﻠﺒﻪ ﭘﺮوﻟﺘﺎرﻳﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ.

از ﻗﺮن ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻣﻴﻼدي، ﺗﺤﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻓﺌﻮدال، اروﭘﺎ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺟﺎﻣﻌـﺔ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ داري ﺳـﻮق داد، ﻧﻴﺮوي ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ زﻣﻴﻨﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد.

ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن دردﻫﺔ 1980 ﻣﻴﻼدي ﺑﻪ ﻳﻚ اﺻـﻄﻼح ﻣﺘـﺪاول در ﻣﺤﺎﻓـﻞ داﻧـﺸﮕﺎﻫﻲ، ﺗﺠـﺎرت و رﺳﺎﻧﻪاي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ و ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ و ﺣﺘﻲ ﭘﺴﺎ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ (ﭘﺴﺖ ﻣﺪرﻧﻴﺴﻢ) ﭘﻴﺪا ﻛﺮد.
اﻣﺮوزه، ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل رﺷﺪ اﺳﺖ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﻣﻴﺎن رﺷﺘﻪاي در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺟﻬﺎن ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲ ﺷﻮد.

ب) ﭘﺮﺳﺸﻬﺎﻳﻲ در ﺧﺼﻮص ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق

-1 آﻳﺎ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن اﺳﺎﺳﺎً ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﺣﻘﻮﻗﻲ اﺳﺖ؟

ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻨﻔﻲ اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﺑﺮﺧﻲ اﺳﻨﺎد ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺷـﺪن ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت اﺷﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد.

ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﻏﻴﺮ ﺣﻘﻮﻗﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺟﻮﻻﻧﮕـﺎه آن در ﻋﺮﺻـﻪﻫـﺎي اﻗﺘﺼﺎد، ﺗﺠﺎرت، ﺳﻴﺎﺳﺖ، ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ( ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم ﺣﻘﻮﻗﻲ)، ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺣﺘـﻲ ﻓﻨﺎوري اﺳﺖ.

ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﺘﺎﻳﻲ ﺣﻘﻮق در ﻋﺮﺻﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻤﻚ ﺷـﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﻨﻤﺎﻳـﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت، ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

-2 ﻣﻮﺿﻮع ﻳﻚ ﺣﻘﻮق ﺑﺮاي ﺟﻬﺎن از ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ؟

ﻣﻮﺿﻮع ﻳﻚ ﺣﻘﻮق ﺑﺮاي ﺟﻬﺎن، ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻗﺪﻣﺖ اﻣﭙﺮاﺗﻮرﻳﻬﺎ و ادﻳﺎن ﺑﺰرگ اﻟﻬﻲ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮد رﺳﺎﻟﺖ ﺟﻬﺎﻧﺸﻤﻮﻟﻲ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﺑﺮﻛﻞ ﺟﻬﺎن را ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﻤـﻮاره اﻳـﻦ ﺷـﻌﺎر را ﺳـﺮ ﻣﻲدادﻧﺪ: » ﻗﺪرت واﺣﺪ، ﻗﺎﻧﻮن واﺣﺪ ،ﺧﺪاي واﺣﺪ.«

اﻣﺎ اﻣﺮوزه اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﺎ ﺑﺎر ارزﺷﻲ زﻳﺎد ﻣﻄﺮح اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺿﺪ ﺣﻘﻮﻗﻲ و ﺿﺪ ارزﺷﻲ و ﺳﻠﻄﻪ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ.

-3 آﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﻃﻲ ﺷﺪه و ﺣﻘﻮق ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻨﺰل ﻣﻘﺼﻮد ﻛﻪ ﻫﻤـﺎن ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺷـﺪن

ﺑﺎﺷﺪ، رﺳﻴﺪه اﺳﺖ؟

ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ ﻛﻠﻲ و ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﺪﻫﻴﻢ، ﺑﻲﺷﻚ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﻔـﻲ اﺳـﺖ. اﻣـﺎ ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ﺣﻘﻮق ﻣﺮاﺣﻠﻲ ﭼﻨﺪ از ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن را ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻃﻲ ﻛﺮده و اﻣﺮوزه ﺟﻠﻮه ﻫﺎي ﺑـﺎرزي از ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق، ﻗﺎﺑﻞ رؤﻳﺖ اﺳﺖ.


-4 آﻳﺎ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق، ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺎﻣﻬﺎي ﺣﻘﻮق ﻣﻠﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ و ﺧﻮاﻫـﺪ ﮔﺮﻓـﺖ ﻳـﺎ

ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ؟

در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﺮاي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن دو ﻣﺴﻴﺮ را ﻃﻲ ﻛﺮده و ﻫﻤـﻮاره در آﻧﻬﺎ ﮔﺎم ﺑﺮ ﻣﻲ دارد. ﻳﻜﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ورود ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺸﺘﺮك ﺣﻘﻮﻗﻲ در ﻧﻈﺎﻣﻬﺎي ﻣﻠـﻲ و دﻳﮕـﺮي از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ. اﻣﺎ ﻣﻘﺼﺪ ﻳﻜﻲ اﺳﺖ و آن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق اﺳﺖ.

وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻋﺮﻓﻬﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮي در ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺣﻘـﻮق داﺧﻠـﻲ ﻛـﺸﻮرﻫﺎ ﺧﻮد ﻣﺆﻳﺪ ﮔﺎم ﺑﺮداﺷﺘﻦ در ﻣﺴﻴﺮ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن اﺳﺖ. اﻣـﺎ ﻣـﺴﻴﺮ ﺣﻘـﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ ﺑـﺮاي رﺳـﻴﺪن ﺑـﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق، ﻣﺴﻴﺮي ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺗﺮ، ﻓﺮاخ ﺗﺮ و ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮ از ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي ﻧﻴﻞ ﺑـﻪ ﻣﻘـﺼﻮد اﺳـﺖ.

دراداﻣﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ.

-5 آﻳﺎ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﻫﻤﻮاره » ارزش« ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد؟

ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق از ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ » ارزش« ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷـﻮد. اﻣـﺎ ﻣﺘﺄﺳـﻔﺎﻧﻪ در ﻣﻮاردي از اﻳﻦ ارزش، ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﺐ ﭘﻴﺪاﻳﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻠﻄﻪﮔﺮي ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣـﻦ آن را »اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺣﻘﻮﻗﻲ« ﻧﺎﻣﻴﺪهام. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل، ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺤـﺮﻳﻢ اﻳـﺮان در ﻣﺠﻤﻮﻋـﺔ ﻗـﻮاﻧﻴﻦ داﺧﻠـﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻳﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺷﻮراي اﻣﻨﻴﺖ، ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺻﻮل ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ و ﻣﺆﻳﺪ ﺳﻮء اﺳـﺘﻔﺎده از ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق اﺳﺖ.

-6 آﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻗﺪاﻣﻬﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن، در ﺗﻌﺎرض ﺑـﺎ ﻗﻮاﻋـﺪ ﺣﻘـﻮق

ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ؟

ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ. اﻣﺮوزه ﺑـﻪ رﻏـﻢ ﺑﺮﺗـﺮي ﺣﻘـﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ ﺑـﺮ اﻗـﺪاﻣﻬﺎي ﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ، اﺷﻜﺎل ﺧﺎﺻﻲ از اﻳﻦ ﺗﻌﺎرض ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد. از ﺟﻤﻠﻪ در ﻗﻀﻴﺔ ﺣﻜﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮي وزﻳـﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﻛﻨﮕﻮ در دﻳﻮان ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ دادﮔﺴﺘﺮي، دﻋﻮاي ﻛﻨﮕﻮ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻠﮋﻳـﻚ و رأي ﻓﻮرﻳـﻪ 2002
دﻳﻮان.

دوﻟﺖ ﺑﻠﮋﻳﻚ در راﺳﺘﺎي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺑﻲﻛﻴﻔﺮي و ﺑﺮاي ﻣﺠﺎزات ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎران ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ، در ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻴﻔﺮي ﺧﻮد ﺣﻴﻄﺔ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻠﻲاش را ﺑﻪ ﺣـﺪي ﮔـﺴﺘﺮش داده ﺑـﻮد ﻛـﻪ دﻳﮕـﺮ ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎم دوﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ارﺗﻜﺎب ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻮد، ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣـﺼﻮﻧﻴﺖ ﻗـﻀﺎﻳﻲ ﺧـﻮد ﻃﺒﻖ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ اﺳﺘﻨﺎد ﺟﺴﺘﻪ و از ﺗﻌﻘﻴﺐ و دادرﺳﻲ ﻣﻘﺎﻣﻬﺎي ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﻠﮋﻳﻚ ﺑﮕﺮﻳﺰد.

ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس، ﺣﻜﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮي آﻗﺎي »ﻳﺮودﻳﺎ« وزﻳﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ ﺳﺎﺑﻖ ﻛﻨﮕﻮ را ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﺟﻨﺎﻳﺘﻬﺎي ﺟﻨﮕﻲ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺻﺎدر و ﻣﺮاﺗﺐ را ﺑﺮاي دﺳﺘﮕﻴﺮي وي در اﻗﺼﻲ ﻧﻘﺎط ﺟﻬـﺎن ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ اﻋﻼم ﻧﻤﻮد.


اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﻬﺎي دوﻟﺖ ﺑﻠﮋﻳﻚ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﻳﺪ؛ دوﻟـﺖ ﻛﻨﮕـﻮ دﻋـﻮاﻳﻲ را ﻋﻠﻴـﻪ دوﻟـﺖ ﺑﻠﮋﻳـﻚ در دﻳﻮان ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ دادﮔﺴﺘﺮي ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮده و ﺑﺮ اﺻﻞ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴـﻚ وزﻳـﺮان اﻣـﻮر ﺧﺎرﺟـﻪ در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ.

دﻳﻮان ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻳﻴـﺪ اﻗـﺪاﻣﻬﺎي ﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ دوﻟـﺖ ﺑﻠﮋﻳـﻚ در زﻣﻴﻨـﺔ ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ ﺑـﻲﻛﻴﻔـﺮي در ﺳـﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺻـﻞ ﺻـﻼﺣﻴﺖ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺑـﺮاي دادﮔـﺎهﻫـﺎي ﻣﻠـﻲ ﺟﻬـﺖ ﺗﻌﻘﻴـﺐ، ﻣﺤﺎﻛﻤـﻪ و ﻣﺠﺎزات ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎران ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ، ﻣﺘﺬﻛﺮ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺳﺎﺳﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻗﺪاﻣﻬﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻧﺎﻗﺾ اﺻﻞ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ اﺻـﻞ ﻛـﺎﻣﻼً ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه ﺣﻘـﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﺎم اﺳﺖ.

دﻳﻮان ﻳﺎدآور ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ را ﺗﻨﻬﺎ در ﭼﺎرﭼﻮب اﻋﻤﺎل ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻳـﻚ دادﮔﺎه ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ (و ﻧﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ دادﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻠﻲ) ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺎدﻳﺪه اﻧﮕﺎﺷﺖ.

در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﻜﻢ ﻋﻠﻴـﻪ دوﻟـﺖ ﺑﻠﮋﻳـﻚ ﺻـﺎدر ﮔﺮدﻳـﺪ و دوﻟـﺖ اﻳـﻦ ﻛـﺸﻮر ﻣﻠـﺰم ﮔﺮدﻳـﺪ ﺣﻜـﻢ ﺑﺎزداﺷﺖ و ﺳﺎﻳﺮ اﻗﺪاﻣﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط را ﻟﻐﻮ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

دوﻟﺖ ﺑﻠﮋﻳﻚ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس اﻗﺪام ﻧﻤﻮد و ﺣﺘـﻲ ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻴﻔـﺮي ﺧـﻮد را در ﺟﻬـﺖ ﺗﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ ﻣﻮازﻳﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﺻﻼح ﻛﺮد.

ج) ﺟﻠﻮه ﻫﺎي ﺑﺎرز ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻌﺎﺻﺮ

واژة ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺟﻬﺎﻧﻲ، اﻣـﺮوز ﺟﺎﻳﮕـﺎه ﭼﻨـﺪاﻧﻲ در ادﺑﻴـﺎت ﺣﻘـﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ ﻧـﺪارد. اﻣـﺎ ﺟﻠﻮهﻫﺎي ﺑﺎرز ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن را ﻣﻲ ﺗﻮان در ﺣﻘـﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ ﻣﻌﺎﺻـﺮ ﻣﻼﺣﻈـﻪ ﻧﻤـﻮد؛ ﻛـﻪ ذﻳـﻼً ﺑـﻪ ﻣﻮاردي ﭼﻨﺪ از آﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد.

-1 در ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ

ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻜﺎﺗﺐ و ﺑﻴﻨﺸﻬﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺣﻘﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ از ﺟﻤﻠـﻪ در ﻣﻜﺘﺐ ﺣﻘﻮق ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﻜﺘﺐ ﭘﻮزﻳﺘﻴﻮﻳﺴﻢ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺟﻠﻮهﮔﺮ اﺳﺖ.

-2 در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ

ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻛﻪ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺗﻌﻬﺪات ﻋﺎم اﻟﺸﻤﻮل( (Erga omnes ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ، ﺟﻨﺒﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن را دارﻧﺪ:

:1-2 ﻗﻮاﻋﺪ آﻣﺮة ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ

:2-2 ﻋﺮﻓﻬﺎي ﻋﺎم ﻛﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ.

:3-2 ﻣﻌﺎﻫﺪات ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺎز ﻋﺎم. ﻣﻘﺼﻮد آن دﺳﺘﻪ از ﻣﻌﺎﻫﺪاﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺪوﻳﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﻋﺮﻓـﻲ ﻋـﺎم


ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺪه و ﻳﺎ ﺑـﺮ اﺛـﺮ ﺗﻔـﺴﻴﺮ ﻣﺘﺮﻗﻴﺎﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻋـﺮف ﻋـﺎم ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺷـﺪهاﻧـﺪ؛ از ﺟﻤﻠـﻪ ﻋﻬﺪﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ژﻧﻮ 1949 و ﻳﺎ ﻣﻨﺸﻮر ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ. (زﻳﺮا اﻣﺮوزه ﻫﻤﻪ ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬـﺎن ﻋـﻀﻮ آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ)

:4-2 اﺻﻮل ﻛﻠﻲ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻣـﺸﺘﺮك ﻣﻴـﺎن ﻧﻈﺎﻣﻬـﺎي ﺣﻘـﻮﻗﻲ ﻣﻠـﻲ ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﺷـﺪه ﺑـﻪ ﻧﻈـﺎم ﺣﻘـﻮﻗﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ. از ﺟﻤﻠﻪ اﺻﻞ وﻓﺎي ﺑﻪ ﻋﻬﺪ، اﺻﻞ ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ، اﺻﻞ ﺟﺒـﺮان ﺧـﺴﺎرات ﻧـﺎروا، اﺻـﻞ ﻓﻴـﺼﻠﺔ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﻴﺰ اﺧﺘﻼﻓﻬﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ.

» :5- 2دﻛﺘﺮﻳﻦ. ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻋﻠﻤـﺎي ﺣﻘـﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ، ﺧﺼﻴـﺼﺔ ﺟﻬـﺎﻧﻲ دارﻧـﺪ؛ از ﺟﻤﻠـﻪ "ﺟﺮﻣﻲ ﺑﻨﺘﻨـﺎم" ﻣﺒﺘﻜـﺮ اﺻـﻄﻼح ﺣﻘـﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ (International Law) در ﺳـﺎل 1789 ﺣﻘـﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ:» ﺷﺎﺧﻪ اي از ﺣﻘﻮق ﻛﻪ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﻠﺘﻬﺎﺳﺖ.«

:6-2 اﺻﻞ اﻧﺼﺎف ﻛﻪ ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻪ واﺟﺪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ.

:7-2 اﻋﻤﺎل ﻳﻜﺠﺎﻧﺒﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ. اﻣﺮوزه ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﺟﻨﺒﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ دارﻧﺪ.

-3 ﻣﻨﺸﻮر ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ

ﻋﻨﻮان ﺳﺎزﻣﺎن،» ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ« اﺳـﺖ و ﻧـﻪ »ﺳـﺎزﻣﺎن دول ﻣﺘﺤـﺪ.« اﻣـﺮوزه در ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻛـﻪ ﻋـﻀﻮ آن ﻫـﺴﺘﻨﺪ، ﺳـﺎﻳﺮ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ و ﻏﻴـﺮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ، ﻧﻬﻀﺘﻬﺎي آزادﻳﺒﺨﺶ ﻣﻠﻲ، ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﭼﻨـﺪ ﻣﻠﻴﺘـﻲ و ﺣﺘـﻲ اﻓـﺮاد، ﺑـﻪ اﻧﺤـﺎِي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑـﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﻚ دارﻧﺪ، ﺑﻠﻜﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد، ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﻣﻮﺿـﻮع ﺣـﻖ و ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻛﻴﻔﺮي را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻳﻲ از اﻳـﻦ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ داﻧﺴﺖ.
ﻣﻨﺸﻮر ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در ﻣﻘﺪﻣﻪ و در اوﻟﻴﻦ ﻋﺒﺎرت اﻋﻼم ﻣﻲ دارد: » ﻣﺎ ﻣﺮدم ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ.« اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت ﺗﺎ ﺣﺪود زﻳﺎدي ﮔﻮﻳﺎي آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در واﻗﻊ ﻳﻚ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺟﻬـﺎﻧﻲ-ﻣﺮدﻣـﻲ اﺳـﺖ. ﻫـﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺣﻖ ﻋﻀﻮﻳﺖ در آن را دارﻧﺪ.

در ﻣﻨﺸﻮر ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻗﻮاﻋﺪ و اﺻﻮل ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﺷﻮد؛ از ﺟﻤﻠﻪ:

ﻋﺪاﻟﺖ، ﺻﻠﺢ، ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺸﺘﺮك، اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺣﻘﻮق و آزادﻳﻬﺎي اﺳﺎﺳﻲ، ﺣﺴﻦ ﻧﻴﺖ، وﻓﺎي ﺑﻪ ﻋﻬﺪ.

-4 در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاي ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ

در اﻳﻦ ﻣﻮرد آﻗﺎي "ﭘﻄﺮس ﻏﺎﻟﻲ" دﺑﻴﺮ ﻛﻞ اﺳﺒﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ:

»ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮا را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان از ﺿﺮورت ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺟﺪا ﻧﻤﻮد. ﭼﻨﺎﻧﭽـﻪ ﻗﻮاﻋـﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﺮ روزه ﻧﻘﺾ ﺷﻮد و واﻛﻨﺸﻲ ﺻـﻮرت ﻧﮕﻴـﺮد، آن ﻗﻮاﻋـﺪ ﺑـﻪ ﻣﺘـﻮن


ﻣﺮده ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﭘﺲ ﺣﻘﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ ﺑﺎﻳـﺪ داراي ﺳـﺎزوﻛﺎرﻫﺎي ﻣـﺆﺛﺮ ﺗـﻀﻤﻴﻨﻲ، ﺣﻤـﺎﻳﺘﻲ و ﺗﻨﺒﻴﻬﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ اﺟﺮاي ﻣﺆﺛﺮ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ در اﻓﻜـﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.«

از ﺟﻤﻠﻪ ﺿﻤﺎﻧﺘﻬﺎي اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺆﺛﺮ در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ ﻛـﻪ ﺟﻠـﻮه ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺷـﺪن را دارﻧـﺪ اﻓﻜـﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ.

»ﺑﻴﺪاري و آﮔﺎﻫﻲ ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ، ﻣﺎﻳﻪ ﻇﻬﻮر وﺟﺪان ﻫﻤﮕـﺎﻧﻲ ﺑـﺸﺮﻳﺖ و ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻋﺎﻣـﻞ ﻧﻮﭘﺪﻳﺪ »اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ« در رواﺑﻂ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑـﺸﺮي اﻛﻨـﻮن از ﺑﺮﻛـﺖ اﻳـﻦ وﺟﺪان، ﺗﺠﺎوز و زورﮔﻮﻳﻲ را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ از ﻳﺎد ﻧﻤـﻲ ﺑـﺮد و روا ﻧﻤـﻲ دارد ﻛـﻪ ﻋـﺎﻣﻼن آن ﺑـﻲﻛﻴﻔـﺮ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ.«

-5 درﻣﻮرد ﺗﺎﺑﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ

ﺗﺎﺑﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ دو دﺳﺘﻪ اﻧﺪ: ﺗﺎﺑﻌﺎن ﻓﻌﺎل و ﺗﺎﺑﻌﺎن ﻣﻨﻔﻌﻞ.

ﺗﺎﺑﻌﺎن ﻓﻌﺎل، ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎﺑﻌﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد واﺿﻊ ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ و ﺧـﻮد ﻣﺠـﺮي آن ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ دوﻟﺘﻲ و ﺗﺎﺑﻌﺎن ﻣﻨﻔﻌـﻞ ﻳﻌﻨـﻲ ﺗﺎﺑﻌـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﻓﻘـﻂ ﻣﻮﺿـﻮع ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: اﻓﺮاد، ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ، ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻓﺮاﻣﻠﻲ و ﻧﻬﻀﺘﻬﺎي آزادﻳﺒﺨﺶ ﻣﻠﻲ.

اﻣﺮوزه در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﺪول ،ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻏﻴﺮ دوﻟﺘﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه اي دارﻧـﺪ. ﻣـﺜﻼً در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻫﻮاﭘﻴﻤـﺎﻳﻲ ﻛـﺸﻮري، "ﻳﺎﺗـﺎ" و ﻳـﺎ در ﺳـﺎزﻣﺎن ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻛـﺎر، ﻧﻤﺎﻳﻨـﺪﮔﺎن ﻛﺎرﮔﺮان و ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن در ﻛﻨﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن دوﻟﺘﻬﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻀﻮر ﻓﻌﺎل دارﻧﺪ.

ﺣﻀﻮر اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ، ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻓﺮاﻣﻠﻲ و ﻧﻬـﻀﺘﻬﺎي آزادﻳـﺒﺨﺶ در ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ ﻣﺘﺤـﺪ و ﻣﺸﺎرﻛﺖ آﻧﻬﺎ در ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎن، ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻬﺎد ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ.
از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ، ﻧﻘﺶ اﻓﺮاد در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ، ﭼﻪ از ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﭼـﻪ از ﻣﻨﻈـﺮ رﺳـﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺟﺮاﻳﻢ آﻧﻬﺎ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ، ﺗﺤﻮل ﺑﻴﻨﺎدﻳﻦ در ﻣﻮرد ﺗﺎﺑﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ.

ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻋﻨﻮان ﺟﻬﺎﻧﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﮔﻮﻳﺎي رﺳﺎﻟﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ آﻧﻬﺎﺳـﺖ. از ﺟﻤﻠـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺧﻮاروﺑـﺎر و ﻛـﺸﺎورزي ﺟﻬـﺎﻧﻲ، ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﮔﺮوه ﺑﺎﻧﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ، اﺗﺤﺎدﻳـﺔ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﭘـﺴﺖ، ﺳـﺎزﻣﺎن ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳـﻲ، ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي.

اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻧﻴـﺰ ﻋﻨـﻮان ﺟﻬـﺎﻧﻲ دارﻧـﺪ؛ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدي و ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ.


-6 از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮاﻳﻲ ﺗﺎ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن

ﺗﻮﺳﻌﻪ روز اﻓﺰون ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺗﺮﺗﻴﺒﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ اي، ﺧـﻮد زﻣﻴﻨـﺔ ﻣـﺴﺎﻋﺪ و ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ اﺳﺖ.

ﻧﮕﺮﺷﻲ ﺑﻪ ﺗﺤﻮل ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ،ﺧﻮد ﻣﺆﻳـﺪ اﻳـﻦ ادﻋﺎﺳـﺖ. ﺑﺨـﺼﻮص ﺑـﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻬﺎدﻫﺎي دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ و ﻣﺮدﻣﻲ در ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ. ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎرﻟﻤﺎن اروﭘـﺎ در اﺗﺤﺎدﻳـﺔ اروﭘﺎﻳﻲ.

-7 ﭘﺪﻳﺪاري ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ

ﻇﻬﻮر اﻳﺪة ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﻧﺘﻴﺠﺔ اﻳﺪة ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ و ﭘﺪﻳﺪاري ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ و وﺟﻮد ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن اﺳﺖ.

ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺑـﺮ ﺗﺮﺗﻴﺒـﺎت اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ، اﻗﺘـﺼﺎدي و اﺧﻼﻗـﻲ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﺪرن، ﺟﺪا از دوﻟﺖ ﺗﻤﺮﻛﺰ و ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ را ﮔﺴﺘﺮهاي ﻣـﺴﺘﻘﻞ از ﻛﻨﺘـﺮل ﻛـﺸﻮرﻫﺎ، ﺑـﻮﻳﮋه ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮدﻛﺎﻣﮕﻲ آﻧﻬﺎ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ.

اﻣﺮوزه، ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ از ﺿﺮورﺗﻬﺎي زﻳﺴﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ. زﻳﺴﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﺠﻠﻲ ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺒﺎدﻻت در ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻣﺸﺨﺺ و ﻣﻌﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن، ﻛـﺸﻮرﻫﺎ ﺑـﺎزﻳﮕﺮان اﺻـﻠﻲ ﻫـﺴﺘﻨﺪ. ﺑـﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ، در اﻳﻦ ﻧﻈﺎم، ﻧﻴﺮوﻫﺎ و ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎي ﻓﻜﺮي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛـﻪ آﻧﻬـﺎ ﻧﻴـﺰ ﺑـﺎزﻳﮕﺮان ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﻴﺎت ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺣﺘﻲ در ﻣﻮاردي از آﻧﻬﺎ ﭘﻴﺸﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ.

در ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ، اﺷﻜﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ از ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻠﻲ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد؛ از ﺟﻤﻠﻪ: ﻫﻤﺒـﺴﺘﮕﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﻤﭽﻮن اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ، ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﺰاب دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﻣﺴﻴﺤﻲ، ﻫﻤﺒـﺴﺘﮕﻲ ﺣﺮﻓـﻪ اي ﻫﻤﭽﻮن ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺎرﮔﺮي و ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ.
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ دو دﻟﻴﻞ» ﺟﻬﺎﻧﻲ« و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن اﺳﺖ. ﻳﻜﻲ ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ ﭘﻴﻮﻧـﺪﻫﺎي اﻋﻀﺎي آن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﻣﺮزﻫﺎي ﻣﻠﻲ را در ﻣﻲ ﻧﻮردﻧﺪ و دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜـﻪ، آﮔـﺎﻫﻲ ﺟﻬـﺎﻧﻲ در ﻣـﻮرد ﺷﻴﻮة ﻋﻤﻞ اﻋﻀﺎي آن ﺟﺎﻣﻌﻪ، رﺷﺪ ﻓﺰاﻳﻨﺪه اي ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪاي از ﻗﻮاﻋﺪ و ﻧﻬﺎدﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺑﺨﺸﺪ و ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ ﺗﺎﺣﺪودي ﻣﻮﻓﻖ ﺑـﻮده اﺳﺖ.

ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﻣﻨﻜـﺮ ﺑﺮﺗﺮي ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻳﺎ ﺣﻘﻮق ﺣﺎﻛﻢ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺣﻘﻮق ﺣﺎﻛﻢ اﻓﺮاد و ﺟﻮاﻣﻊ اﺳﺖ.

ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق اﺳﺖ. و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻳـﻦ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﺣﻘﻮق ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮي


ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﺑﺎﺷﺪ.


-8 ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ

ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﮔﺰارش ﻫﻔﺖ ﺑﻨﺪي دﺑﻴﺮﻛﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻛﻪ درﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑـﺪان اﺷـﺎره ﺷـﺪ، رﻫﺎﻳﻲ از ﺗﺮس ﺑﻮد و ﻳﻜﻲ از ﻣﺼﺎدﻳﻖ رﻫﺎﻳﻲ از ﺗﺮس ،ﻣﻌﻀﻞ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﻮد.

وي در ﮔﺰارش ﺧﻮد، » ﻣﺪاﺧﻠﻪ« را dilemma در ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻣﺮوز ﻣﻲداﻧﺪ، ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻌﻤـﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه اي ﻛﻪ داراي اﺑﻌﺎد زﺷﺖ و زﻳﺒﺎﻳﻲ اﺳﺖ. او ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد ﻛﻪ ﻣﺪاﺧﻠـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي و ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻛﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻧﻘﺾ ﻓـﺎﺣﺶ ﺣﻘـﻮق ﺑـﺸﺮ ﻃﺮﻓـﺪاران زﻳـﺎدي دارد. از ﻃﺮﻓﺪاري از ﻣﺪاﺧﻠﻪ دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻃﺮﻓﺪاري از ﻣﺪاﺧﻠﺔ ﻧﻈﺎﻣﻲ. وي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: ﺑﻪ رﻏﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻬﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺪاﺧﻠﺔ ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ، اﻣﻜﺎن ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎدة ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﺑﺰرگ ﺑـﺮاي اﻋﻤـﺎل ﻓـﺸﺎر ﺳﻴﺎﺳـﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻧﻘـﺾ ﻓـﺎﺣﺶ ﺣﻘـﻮق ﺑـﺸﺮ در آن ﻛـﺸﻮرﻫﺎ وﺟـﻮد دارد؛ اﻣﺎ اﺳﺎس اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻼﺣﻈﺎت را ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻧﺎﻣﺸﺮوع داﻧﺴﺖ.

وي اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ: ﻣﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻌﻀﻞ واﻗﻌﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ دﻓﺎع از ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻳﻚ اﺻﻞ ﺟﻬـﺎﻧﻲ اﺳـﺖ اﻣـﺎ اﮔـﺮ ﺗﻌﺎرﺿـﻲ ﺑـﺎ اﺻـﻞ دﻳﮕـﺮ ﺣﻘـﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ، ﻳﻌﻨﻲ اﺻﻞ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ و اﺳﺘﻘﻼل ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﺎﻳﺪ، ﺗﻜﻠﻴﻒ ﭼﻴﺴﺖ؟
دﺑﻴﺮﻛﻞ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺎ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻚ ﺑﺮﻫﺎن ﻗﺎﻃﻊ ﻗﺮارداده و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ:

»ﻫﻴﭻ اﺻﻞ ﺣﻘﻮﻗﻲ، ﺣﺘﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻨﺎﻳﺘﻬـﺎ ﻋﻠﻴـﻪ ﺑـﺸﺮﻳﺖ را ﺗﻮﺟﻴـﻪ ﻛﻨـﺪ؛ ﺟـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻨﺎﻳﺘﻬﺎﻳﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﺻﻠﺢ و اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣـﻲ اﻓﺘـﺪ؛ وﻇﻴﻔـﻪ اﺧﻼﻗـﻲ ﺷـﻮراي اﻣﻨﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺟﻬﺎﻧﻲ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮد.«

آﻗﺎي ﻛﻮﻓﻲ ﻋﻨﺎن در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻧﻮ و ﻣﺘﺤﻮل را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ: »ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺧﺮﻳﻦ راه ﺣﻞ و اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧـﺪ، اﻣـﺎ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻛـﺸﺘﺎر

ﺟﻤﻌﻲ، اﻳﻦ راه ﺣﻞ، اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان از آن ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻴﺪ.«

اﻣﺮوزه، ﻣﺪاﺧﻠﺔ ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﺣﻖ و ﻫﻢ ﺗﻜﻠﻴﻒ اﺳﺖ. ﺣﻖ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﻘـﻮق اﺳﺎﺳـﻲ آﻧـﺎن ﻧﻘﺾ ﺷﺪه و ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ و ﺟﺎﻣﻌـﺔ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺗﻌﻬـﺪ ﻋـﺎم اﻟـﺸﻤﻮل ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ

(Erga Omnes) ﻛﻪ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻮازﻳﻦ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮ و ﻗﺎﻃﻊ ﺑـﺎ ﻧﺎﻗـﻀﺎن ﺣﻘـﻮق اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺸﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﺪ.

ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﺪاﺧﻠﺔ ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻣـﺸﺮوع ﭘﻴـﺪا ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻧﺨﺴﺖ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻘﺾ ﻓﺎﺣﺶ و ﮔـﺴﺘﺮده ﺣﻘـﻮق ﺑـﺸﺮ را در ﻛـﺸﻮري ﺗﺄﻳﻴـﺪ ﻛﻨـﺪ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ، ﺷﻮراي اﻣﻨﻴﺖ آن را ﺗﻬﺪﻳﺪي ﻋﻠﻴﻪ ﺻﻠﺢ و اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻗﻠﻤـﺪاد ﻛـﺮده و اﻗـﺪاﻣﻬﺎي ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ را ﻃﺒﻖ ﻣﻮاد 41 و 42 ﻣﻨﺸﻮر اﻧﺠﺎم دﻫﺪ. ﺑـﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ در ﻫـﺮ ﺻـﻮرت اﻣﻜـﺎن ﺳـﻮء


اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺪرت وﺟﻮد دارد.


-9 ﻛﻤﻜﻬﺎي اﻧﺴﺎن دوﺳﺘﺎﻧﻪ

اﻣﺮوزه، ﻛﻤﻜﻬﺎي اﻧﺴﺎن دوﺳﺘﺎﻧﻪ، ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛـﻪ دﭼـﺎر ﺑﻼﻳـﺎي ﻃﺒﻴﻌـﻲ، ﺟﻨـﮓ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻫﺎ ﺷﺪه اﻧﺪ؛ در ﭼﺎرﭼﻮب اﺻﻮل ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﺣﻘﻮ ق ﺑﺸﺮ و ﺣﻖ ﺑﺮ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻳﺎ ﺗﻌﻬﺪ ﺣﻘﻮﻗﻲ و ﺟﻬﺎﻧﻲ در آﻣﺪه اﺳﺖ. ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﻛﻤﻜﻬـﺎ ﻧﺒﺎﻳـﺪ ﺧـﺼﻮﺻﻴﺖ زور ﻣﺪاراﻧﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

د) ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ، از وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺎ ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب

اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت و ﺟﺮﻳﺎن آزاد و ﺳﺮﻳﻊ داده ﻫﺎ، ﻣﺎ در ﺟﻬـﺎﻧﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻚ ﻟﻮﻫﺎن ﺑﻪ ﻳﻚ دﻫﻜﺪة ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﺪه ﻛﻪ در آن، ﻧﻪ اﺷﺨﺎص از ﻫﻢ ﭼﻨﺪان ﺑﻴﮕﺎﻧﻪاﻧﺪ و ﻧﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ آﻧﺎن را از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ دور ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﮔﻮﻳﻲ ﻫﻤـﻪ ﺑـﺎ ﻫـﻢ ﺧﻮﻳـﺸﺎوﻧﺪي دﻳﺮﻳﻨﻪاي دارﻧﺪ؛ از اﺣﻮاﻻت ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﺪ و در ﺷﺎدﻳﻬﺎ و ﻏﻤﻬـﺎي ﻫـﻢ ﺳـﻬﻴﻢاﻧـﺪ و در ﺻـﻮرت ﻟﺰوم ﺑﻪ ﻳﺎري ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺷﺘﺎﺑﻨﺪ.

اﻳﻦ ﻗﺮاﺑﺖ در اﺻﻞ و اﺳﺎس، اﻣﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه اﺳﺖ. در اﻳﻦ دﻫﻜﺪه ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﻫﻢ اﺷﺨﺎص ﻳـﺎ ﺗﺎﺑﻌﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ، اﻋﻢ از ﻓﻌﺎل ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻌﻞ درﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺑﺎ ﻫـﻢ زﻧـﺪﮔﻲ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و ارﺗﺒـﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ دارﻧﺪ و ﻫﻢ در زﻳﺴﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ ﻓﻌـﺎل داﺷـﺘﻪ و ﻫﻤـﻪ ﺑـﻪ اﺗﻔـﺎق در ﺑﺮﻗﺮاري ﻳﻚ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ. اﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪي ﻧﻮﻳﻨﻲ اﺳـﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻋﻬﺪة ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ.

ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ دﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ وﺳـﺘﻔﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷـﺪ. ﻧﻈـﺎم وﺳـﺘﻔﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﻛـﻪ در آن ﺑـﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ دوﻟﺘﻬﺎ ارزش اﺳﺎﺳﻲ داده ﺷﺪه، دﻳﮕﺮ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴـﺴﺖ؛ ﺑﻠﻜـﻪ ﺑـﻪ ﻧﻈـﺎم ﻓﺮا وﺳﺘﻔﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و آن »ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺟﻬﺎﻧﻲ« اﺳﺖ.

در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺗﺎﺑﻌﺎن، اﻋﻢ از ﻓﻌﺎل ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺑﺎﻳﺪ در ﻗﺎﻋﺪه ﺳـﺎزي و اﺟـﺮاي ﻗﺎﻋﺪه ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﺆﺛﺮ و ﻓﻌﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.

در آﻏﺎزﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ، ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﮔـﺬار از ﺣﻘـﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ ﻛﻼﺳـﻴﻚ ﺑـﻪ ﺣﻘـﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻌﺎﺻﺮ و از ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﺷﺎﻫﺪﻳﻢ.

وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد، ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭘﻴﺸﻴﻦ اﺳﺖ و ﻣﺮﺣﻠﺔ ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب، ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭘﻴـﺸﺮﻓﺘﻪ و آرﻣﺎن ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺤﻮل آن، از ﻫـﻢ اﻛﻨـﻮن آﺷـﻜﺎر ﺷـﺪه اﺳـﺖ. ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ، دﻳﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.


ﻣﻨﺎﺑﻊ

-1 ﺿﻴﺎﻳﻲ ﺑﻴﮕﺪﻟﻲ، ﻣﺤﻤﺪرﺿـﺎ : ﻧﮕﺮﺷﻲ ﻧﻮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ ،ﻣﺠﻠـﺔ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺣﻘـﻮق و ﺳﻴﺎﺳـﺖ، ﺷﻤﺎره 5، ﺳﺎل ﺳﻮم، ﺷﻤﺎرة ﭘﻨﺠﻢ، ﭘﺎﻳﻴﺰ و زﻣﺴﺘﺎن .1380
-2 راﺑﺮﺗﺴﻮن، روﻧﺎﻟﺪ: ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن، ﺗﺌﻮرﻳﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﻤﺎل ﭘﻮﻻدي، ﻧﺸﺮ ﺛﺎﻟﺚ ﺑـﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺮﻛﺰ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺗﻤﺪﻧﻬﺎ، ﭼﺎپ اول، .1380 ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺘﺮﺟﻢ، ص .12

-3 اﺳﻼﻣﻲ، ﻣﺴﻌﻮد: ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺣﻘﻮق و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ در ﻋﺼﺮ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷـﺪن، ﻓـﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎرﺟﻲ، ﺷﻤﺎرة 2، ﺳﺎل ﭼﻬﺎردﻫﻢ، ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1379، وﻳﮋه ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن، ص .515

-4 ﻫﻤﺎن.

-5 اردﻻن، اﺳـﻌﺪ: ﭘﺪﻳﺪه ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن و ﺣﻘﻮق ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﻓـﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎرﺟﻲ، ﺷـﻤﺎرة2، ﺳـﺎل ﭼﻬـﺎرم،

ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 1379، وﻳﮋه ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن، ص 482، ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از :

Massicotte, Marie-Josee, Global Governance and the Global Political Economy, Global

Governance, Vo1 5, No 1, Jan-Mar . 1999,p.127.

-6 اﺳﻼﻣﻲ، ﻣﺴﻌﻮد : ﭘﻴﺸﻴﻦ.

-7 راﺑﺮﺗﺴﻮن، روﻧﺎﻟﺪ: ﭘﻴﺸﻴﻦ، ص .13

-8 ﻫﻤﺎن.

-9 اﺳﻼﻣﻲ، دﻛﺘﺮ ﻣﺴﻌﻮد: ﭘﻴﺸﻴﻦ، ص .517

-10 ﻫﻤﺎن، ﺻﺺ 121، .122

-11 ﺷﻴﻤﻴﻠﻴﻪ- ژاﻧﺮو،ﻣﻮﻧﻴﻚ: ﺑﺸﺮﻳﺖ و ﺣﺎﻛﻤﻴﺘﻬﺎ، ﺳﻴﺮي در ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ، ﺗﺮﺟﻤﺔ دﻛﺘﺮ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻛﻼﻧﺘﺮﻳﺎن، اﻧﺘﺸﺎرات آﮔﻪ، ﭼﺎپ اول، 1382، ص .23

-12 ﻫﻤﺎن.

-13 اﻳﻮدﻟﻪ: دوﻟﺖ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق( از ﺣﻘﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ ﺗـﺎ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺷـﺪن ﺣﻘـﻮق): ﺗﺮﺟﻤـﺔ دﻛﺘـﺮ اﺑـﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻴﮓزاده، ﻣﺠﻠﺔ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺣﻘﻮﻗﻲ، ﺷﻤﺎره 26-25، ﺑﻬﺎر – ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 78، ص .293

-14 ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ آراي دﻳﻮان ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ دادﮔﺴﺘﺮي، رأي ﻓﻮرﻳﻪ .2002 -15 راﺑﺮﺗﺴﻮن، روﻧﺎﻟﺪ ﭘﻴﺸﻴﻦ، ص .127

-16 ﺿﻴﺎﻳﻲ ﺑﻴﮕﺪﻟﻲ، ﻣﺤﻤﺪ رﺿـﺎ : ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﭼـﺎپ ﺑﻴـﺴﺖ و ﺷـﺸﻢ، 1385، ص 22، ﺑـﻪ ﻧﻘـﻞ از ﻋﻨﺎﻳﺖ، دﻛﺘﺮ ﺣﻤﻴﺪ: ﻣﻘﺪﻣﺔ ﻛﺘﺎب ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ، ﻫﻨﺮي ﻛﺘـﺎن، ﺗﺮﺟﻤـﻪ ﻏﻼﻣﺮﺿـﺎ ﻓـﺪاﻳﻲ ﻋﺮاﻗـﻲ، ﺗﻬـﺮان، اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ، .1354

-17 ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﺟﺰوة درﺳﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﺣﻘـﻮق ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ، داﻧـﺸﻜﺪه ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ، ﺳﺎل ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ .1385-86

-18 اﻳﻮدﻟﻪ: ﭘﻴﺸﻴﻦ، ص .296

-19 ﺿﻴﺎﻳﻲ ﺑﻴﮕﺪﻟﻲ، ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ: ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻣﺪﻧﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ، ﻣﺠﻠـﻪ ﭘـﮋوﻫﺶ ﺣﻘـﻮق و ﺳﻴﺎﺳـﺖ، اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﻜﺪه ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ، ﺷﻤﺎره 7، ﺳﺎل .1381

-20 ﺿﻴﺎﻳﻲ ﺑﻴﮕﺪﻟﻲ، ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ: ﻧﮕﺮﺷﻲ ﻧﻮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﺑﺸﺮ دوﺳﺘﺎﻧﻪ، ﭘﻴﺸﻴﻦ.

--------------
-1 اﺳﺘﺎد و ﻣﺪﻳﺮ ﮔﺮوه ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ داﻧﺸﻜﺪه ﺣﻘﻮق و ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

+ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﻘﻮق ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ؛ ﭼﺎﻟﺶ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ 

منبع:

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: 0] 

.

---