Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


کتاب آینده پژوهی، پارادایمی نوین در برنامه ریزی، با تاکید بر برنامه ریزی شهری و منطقه ای

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[20 Sep 2017]   [ علی زارع میرک آباد]

دانشگاه تهران منتشر کرد: کتاب آینده پژوهی، پارادایمی نوین در برنامه ریزی، با تاکید بر برنامه ریزی شهری و منطقه ای

چکیده
در هر تعریفی از برنامه‌ریزی، نگاه به آینده و آینده‌نگری به‌مثابۀ بخش تفکیک‌ناپذیری مطرح می‌شود، از این دیدگاه برنامه‌ریزی فعالیتی است برای ایجاد آمادگی در مواجهه با آینده. واکاوی فرایند تاریخی تغییر جایگاه آینده در برنامه‌ریزی از شیوه‌های مختلفی حکایت دارد که بسته به پیچیدگی جوامع، ابزار و تفکر برنامه‌ریزی تغییر و دگرگونی یافته است. از پیشگویی آینده با رمل و اسطرلاب و شیوه‌های جادوگری و نجوم تا پیش‌بینی بر اساس روش‌های آماری و ابزار پیشرفتۀ ساخت دست بشر دو مرحله از نگاه به آینده طی شده است. در همۀ طول تاریخ بشر کشف آینده و

پی بردن به قوانین آن به یکی از آرمان‌های دست نایافتنی بشر تبدیل‌شده است. تقدیرگرایی تفکر مسلط بر آینده‌اندیشی انسان در تمام تاریخ بشر بوده است. سده‌های بیستم و بیست‌و‌یکم با همۀ دستاوردهای علمی و فناورانۀ خود دستاورد مهمی در زمینۀ اندیشۀ آینده برای انسان و علوم انسانی داشت و آن باور به تغییر آینده و قائل شدن جایگاه فعال برای انسان در شکل بخشیدن به آینده بود. این دوران را می‌توان سومین دورۀ اندیشه در زمینۀ آینده دانست. دراین راستا آینده‌پژوهی درپی ارتقای جایگاه انسان در رویکرد به آینده، ساده کردن پیچیدگی‌ها و فراهم آوردن بستری برای ظهور توانایی‌های بشری در همۀ ابعاد و زمینه‌هاست. به‌کار‌گیری آینده پژوهی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای که موضوع آن شناخت، تحلیل و برنامه ریزی برای شهرها و مناطق بعنوان پیچیده ترین ساخته های بشری است،امری ضروری است. هدایت برنامه‌ریزی‌شدۀ یک جامعه به سمت آینده‌ای معلوم (که مطلوب هم باشد) تنها از طریق ایجاد تصوری مشترک از آینده ممکن است، بنابراین یکی از اصلی‌ترین مسائل پیش روی برنامه‌ریزان شهری در محیط پیچیدۀ شهری ایجاد چنین تصوری است که در آینده‌پژوهی به‌طور مفصل به این مقوله پرداخته می‌شود. در این پژوهش سعی بر آن است با مرور مبانی علمی در حوزه آینده پژوهی شهری و سپس بررسی طرح های توسعه شهری و منطقه ای در ایران، ضعف ها و چالش های اساسی انها در مواجه با آینده و ساخت آینده های مطلوب بررسی شود و پیشنهادت اصلاحی در این زمینه ارائه شود. نتایج نشان می دهد علی‌رغم همگامی شهر ایرانی با تمام دگرگونی‌های فضایی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در بعد جهانی، برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای امروز کشور با چالشی جدی مواجه است که همانا رویکردهای غیرفعال و ناکنش‌گرانه به تغییرات جهانی است. وضع کنونی شهر ایرانی که بازتاب‌دهندۀ تفکرات برنامه‌ریزی در سطوح مختلف است، در بسیاری جهات نگران‌کننده است. آیندۀ مبهم این شهرها، جایگاه نامناسب و تعریف‌نشدۀ برنامه‌ریزان و شهروندان و حتی در سطوح دیگر بازار و دولت پیامدهای گسترده‌ای برای این شهرها و شهروندان آن خواهد داشت. زمان آن رسیده که جامعۀ علمی کشور و نهادهای مردمی و ارگان‌های برنامه‌ریزی برای ساماندهی به برنامه‌ریزی، به‌منزلۀ ستون اصلی تغییر در ساختار فضایی، گامی بلند به سوی ایفای نقش کنشگرانه در آیندۀ کشور بردارند. نگاهی به رویکردها و اصول مطرح در برنامه‌ریزی کشور، علی‌رغم گام‌های مثبت در دهۀ ۸۰، نشانی از جایگاه مشخص برنامه‌ریزی، شهروند کنشگر، برنامه‌ریز و رویکردهای نوین علم برنامه‌ریزی نمی‌دهد. مجموعۀ پیش رو، با همۀ کاستی‌هایی که نگارندگان گاه به آن واقف و گاه در انتظار نمایان شدن آن هستند، با امید طرح مسئله (حداقل) در زمینۀ آینده‌پژوهی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای و مطرح کردن روش‌های متداول این بخش‌ها تدوین‌شده است.

نگارش و چیدمان نوشته‌ها در قالب چهارفصل بوده که فصل آغازین مباحثی را در حوزه برنامه‌ریزی باهدف مشخص نمودن جایگاه، مفاهیم و تحولات آن مطرح ساخته است. این فصل به‌عنوان دروازه ورود به بحث اصلی در بردارنده دیدگاه‌های نوین برنامه‌ریزی و شیوه‌های تفکر در برنامه‌ریزی جهانی است.پرداختن به مفاهیم اصلی در حوزه برنامه ریزی و اشاره به دو رویکرد اصلی نتیجه گرا و فرآیند محور در برنامه ریزی به عنوان نقطه شروع بررسی روند تحولات برنامه ریزی مدنظر قرار گرفته است. در واقع این فصل پیش نیاز ورود به عرصه جدیدی است که نگاه به آینده را با توانمندی بشری در هم آمیخته و علم آینده پژوهی را شکل داده است.

فصل دوم، با عنوان آینده‌پژوهی به موضوع اصلی ارتباط دارد. ارائه تعاریف، آینده‌پژوهی، ابعاد، ساختاربندی و گستره این علم، موضوعاتی است که در این فصل به آن پرداخته ‌شده است. مفاهیمی زمانی در برنامه ریزی آینده نگرانه، واژه های همچون تغییر، عدم قطعیت، پیچیدگی و … به عنوان بنیان های آینده پژوهی در حوزه عمومی طرح شده اند.

این بدان معنا ست که این بخش حوزه عمومی آینده پژوهی را هدف قرار داده است.

رویکردها، روش‌ها و مدل‌های آینده‌پژوهی در فصل سوم مورد بحث قرارگرفته است. این فصل حاوی مهم‌ترین روش‌ها و مدل‌های آینده‌پژوهی است و می‌تواند به‌عنوان چارچوبی مناسب برای مطالعه بیشتر در کاربست این مدل‌ها در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای در ایران مدنظر قرار گیرد.

درنهایت فصل چهارم به‌عنوان آخرین بخش، به‌جایگاه آینده‌پژوهی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای در ایران و جهان اختصاص‌یافته است. تلاش شده تا در این فصل به کاربردهای آینده‌پژوهی در این علم و همچنین رویکردهای کنونی در ایران و جهان پرداخته شود و راهی برای مطالعه بیشتر بازنمائی گردد.

نگارندگان از تدوین این مجموعه دو هدف اصلی را دنبال می کنند: نخست طرح و شناساندن حوزه ای نوین در عرصه برنامه ریزی به صورت عمومی و دوم طرح موضوع پیوند میان رویکرد های آینده نگارانه با عرصه برنامه ریزی شهری و منطقه ای. همچنانکه علم آینده پژوهی و رویکردهای آینده نگارانه در حوزه برنامه ریزی کشور جوان و در حال اثرگذاری است، در حوزه برنامه ریزی شهری و منطقه ای نیز این اثرگذاری در حال شکل گیری است. بنابراین ، شناسائی ابعاد پیوند، ارتباط و کاربست این دو حوزه برعهده دانشگاهها، دانشگاهیان و خبرگان این رشته است .

اهداف آموزشی این کتاب بطور خاص آشنا نمودن دانشجویان و متخصصین حوضه مطالعات شهری با مفاهیم و ادبیات آینده پژوهی، نظریه های این حوزه، روشها و مدلهای مربوطه، تجارب و نحوه ی بکارگیری آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای است.

مخاطبین این کتاب دامنه گسترده ای از دانشجویان در رشته های مرتبط با برنامه ریزی و مدیریت شهری و منطقه ای شامل دانشجویان رشته های شهرسازی، جغرافیا، مدیریت شهری، علوم اجتماعی و آینده پژوهی است. همچنین این کتاب می تواند مورد استفاده متخصصین و مدیران مربوطه در ادارات شهرداری، مراکز مطالعات و برنامه ریزی، استانداریها، سازمانهای مدیریت وبرنامه ریزی و غالب نهادهای برنامه ریزی بخشی قرار گیرد.

براین این باور هستیم که این اثر همچون غالب پژوهش های علمی ، کاستی هایی دارد یکی از دلایل این امر، نوپا و جوان بودن عرصه آینده پژوهش دلیل اینکه از آغاز کنندگان مطالعه در عرصه آینده پژوهی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای است، هدف گشایش دری به سوی پیوند این دو حوزه علمی گذاشته است، بنابراین در آغاز راه بوده و امید است با همت عالی دانشگاهیان و فرهیختگان کشور، این راه ادامه داشته ودیگر آثار و پژوهش های به غنای این اثر بیفزایند.

در پایان امید است پژوهش پیش‌رو، آغازی بر مطالعات گسترده در این زمینه به‌ویژه در مجامع دانشگاهی کشور باشد.

همچنین از تمامی دانشگاهیان، حرفه مندان و دانشجویان رشته های مرتبط با این مجموعه درخواست می کنیم ، کاستی های کتاب را جهت اصلاح و ویرایش در نسخه های بعدی، به نگارندگان انتقال دهند .

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع: 230


بنیاد آینده‌نگری ایران



سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۹ مارس ۲۰۲۴

اندیشمندان آینده‌نگر

+ جعبه ابزاری برای پیشبینی تام استندیج

+ ملافات با اَبر فن آوری  دانیل فراکلین

+ مشاغل آینده تا افق ۲۰۳۰ --

+ دغدغه زندگي خوب دکتر شهیندخت خوارزمی

+ نگاهی به جنبش روسری­ سوزان یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ فکر کردن به آینده، آینده نگری نیست! رضاش

+ آن سوی سرمایه‌داری و سوسیالیسم الوین تافلر

+ هندبوک آینده پژوهی و جمع آوری کمک مالی برای موسسه آینده پژوهی در واشنگتن دی سی وحید وحیدی مطلق

+ آیا دموکراسی آینده ای دارد؟ ترجمه ویکتور وحیدی

+ بیانیه ماموریت و هواداری اندیشکده آینده های سیاره ای https://www.apfi.us

+ نقد کتاب فراسوی دانش: چگونه فنآوری، عصر آگاهی را به پیش می برد  وحید وحیدی مطلق

+ آینده ممکن و مطلوب سال 2050 وحید وحیدی مطلق

+ عقب ماندگی اجتماعی ایرانیان، دلایل و مسائل فرنود حسنی

+ جنگ اوکراین و آینده مشترک ما وحید وحیدی مطلق

+ مدل سازی ریاضی آینده تمدنی به طور کلی و بویژه انسان شناسی پیش نگر‎‎ وحید وحیدی مطلق

+ مهارت‎ های آینده و ضروری که باید داشته باشیم 

+ مقدمه ای بر آینده نگری مهندسین مشاور

+ شناسایی و درک نیروهای کلیدی تعیین کننده در مسیر رویدادهای آینده وحید وحیدی مطلق

+ نقد کتاب هلال، ویلیام،2021 ، فراسوی دانش چگونه فنآوری، عصر آگاهی را پیش می برد. وحید وحیدی مطلق

+ حکایت گربه‌ و سوسیس و سازمان‌های نوآور فرنود حسنی

+ برای مراسم روز جهانی آینده رضا داوری اردکانی؛

+ انسان خردمندتر می‌شود، پوپولیست‌ها بازندۀ اصلی بحران کرونا خواهند بود ماتیاس هورکس

+ سیاست در هیچ جای جهان مبتنی بر علم نیست  رضا داوری اردکانی

+ جامعه شناس دنیای جدید 

+ تکنولوژی‌های نوین و سرنوشت بشر دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آینده پژوهی چیست و آینده های متفاوت کدام اند؟ وحید وحیدی مطلق

+ تحلیل محتوا و آینده نگری 

+ نگاهی به سوداگری با تاریخ محمد امینی دکتر شیرزاد کلهری

+ غربت علوم انسانی شاه کلید توسعه نیافتگی. دکتر شهیندخت خوارزمی

+ ماهیت و میراث فکری «آلوین تافلر» در گفت‌وگو با دکتر شهیندخت خوارزمی دکتر شهیندخت خوارزمی

+ دانایی به مثابه قدرت .خرد آینده‌نگری 

+ زیرفشارهای تمدن جدید له نمی‌شویم: گفتگو با شهیندخت خوارزمی  شهیندخت خوارزمی

+ انقلاب چهارم و کار ما هرمز پوررستمی

+ خوارزمی: تافلر کمک می‌کند در دنیای پرخشونت مأیوس نشویم دکتر شهیندخت خوارزمی

+ فناوری راهی برای رهایی از جنسیت؟ مریم یوسفیان

+ آشتی دادن جامعه با آینده، رسالت اصلی آینده پژوهی دکتر محسن طاهري

+ چهارمین موج تغییر  علی اکبر جلالی

+ در جست‌وجوی یحیی-- پیشگفتاری از دکتر شهیندخت خوارزمی 

+ برنامه حزب مدرن و آینده نگر – بخش دوم احمد تقوائی

+ ⁠⁠⁠به بهانه ی قاعدگی دکتر محسن طاهری

+ مهم ترین مولفه های برنامه یک حزب سیاسی مدرن کدامند ؟  احمد تقوائی

+ علت‌های اجتماعیِ استبداد و فساد نازنین صالحی

+ سخنراني پروفسور شهرياري و دكتر شهين دخت خوارزمي 

+ ظهور جامعه پساصنعتی دانیل بل

+ زیرفشارهای تمدن جدید له نمی‌شویم 

+ خردِ پیشرفت و توسعه رضا داوری اردکانی

+ آینده پژوهی و دغدغه هایش دکتر طاهری دمنه

+ تافلر:نگاه تازه به آينده 

+ سرمایه‌گذاری 80 میلیون دلاری بیل گیتس برای ساخت شهر هوشمند حمید نیک‌روش

+ آینده پژوهی و انواع آینده محسن گرامی طیبی

+ کتاب آینده پژوهی، پارادایمی نوین در برنامه ریزی، با تاکید بر برنامه ریزی شهری و منطقه ای علی زارع میرک آباد

+ اجتماع علمی قدرتمند مهمترین نیاز آینده پزوهی در ایران است احد رضایان قیه باشی

+ ایرانی‌ها و فقدان وجدان آینده‌نگر اجتماعی احد رضایان قیه‌باشی

+ ديدگاه‌های سه گانه درباره محركهای آينده نگاری. حسن کریمی فرد

+ استانداردهاي سواد اطلاعاتي. دكتر عشرت زماني

+ آینده نگری استر اتژی فناوری اطلاعات. دکتر امین گلستانی

+ خرد آینده نگری 

+ آینده نگری, برترین مزیت انسانی عباس سید کریمی

+ روش پس نگری در آینده پژوهی دکتر محسن طاهری دمنه

+ جان نقّاد و چشم باز مردم رضا داوری اردکانی

+ واقعیت مجازی و آینده آموزش دکتر محسن طاهری دمنه

+ اقتصاد به مثابه قلب تپنده مریم یوسفیان

+ قدرت تکنیک؛ آینده هم منم رضا داوری اردکانی

+ میل ذاتی تجدد به زمان آینده رضا داوری اردکانی

+ درگاه تخصصی آینده 

+ نسل جدید با بی وزنی مواجه است/ پیاده راه شهر رشت با نگاه آینده پژوهی ساخته شده است 

+ اساتيد ارتباطات:دكتر علي اسدي /بنيادگذاري سنجش افكار در رسانه ملي  

+ در عید نوروز، آینده را هدیه دهید  Vahid Think Tank

+ بسترهای فراگیر شدن طراحی صنعتی در ایران بر پایه الگوهای الوین تافلر 

+ روش‌های پیش‌بینی فناوری.  اندیشکده وحید

+ تاریخ تکرار نمی شود. الوین تافلر

+ آینده کسب و کار در سال 2030 - کتاب صوتی فارسی وحید وحیدی مطلق

+ سندروم یخچال فرنود حسني

+ هفت سازمان آینده پژوه ایرانی در سال 2016 

+ آينده‌پژوهي برآيند پيش‌بيني‌ناپذيري محيط است گفت‌وگو با دکتر سعید خزایی آینده‌پژوه و مدرس دانشگاه

+ آينده پژوهي: از قابليت فردي تا اجتماعي ياورزاده محمدرضا,رضايي كلج فاطمه

+ مبانی نظری و مورد کاوی های مختلف و متنوع  

+ اخذ مدرک حرفه ای آینده پژوهی به صورت حضوری و غیر حضوری از معتبرترین سازمان بین المللی  

+ آزمون های اندیشه ورزی در جهان حسین کاشفی امیری

+ دمینگ و ما صلاح الدین همایون

+ روش آﯾﻨﺪه ﭘﮋوه ﺷﺪن  ﺳﻌﯿﺪ رﻫﻨﻤﺎ

+ نقش هنر در آینده پژوهی الهام سهامی

+ الوین تافلر را بهتر بشناسیم دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آیند هنگاری ملی جانشین برنامه های توسعه پنج ساله در علم، فناوری و نوآوری امیر ناظمی

+ پیشگفتار شوک آینده دکتر شهیندخت خوارزمی

+ آینده پژوهی کلید تحول درنقش های توسعه محور و راهبردی مدیریت منابع انسانی دکتر سید اکبر نیلی پور

+ نشست اندیشه 

+ آیا فناوری‌های همگرا آینده را تضمین می‌کنند؟ دکترمحسن رنانی

+ جامعه ای می‌تواند بحران‌هارا پشت سر بگذارد که دو وزیر آینده نگر «آموزش و پرورش» و «ارتباطات» آنرا اداره می‌کنند/ امروز «دانایی» است که قدرت می‌آفریند. جامعه شناسی هنر

+ گزارش برگزاری نشست «تاملی در ایده‌های آینده‌نگرانه تافلر» در گروه افواج 

+ دانایی به مثابه قدرت عاطفه شمس

+ فهم جامعه به کمک ژورنالیسم/ آثار تافلر نوعی جامعه‌شناسی مترویی‌ست 

+ خانیکی: نگاه تافلر نگرانی از آینده را کم کرد 

+ ‍ خلاصه سخنرانی جدید وحیدی مطلق درباره آینده قدرت ایران مدرس بین المللی فدراسیون جهانی آینده‌پژوهی  وحیدی مطلق

+ «آینده نگری» مهارتی سودمند برای مدیران 

+ پیش‌بینی‌های درست و نادرست آلوین تافلر کدام‌ بودند؟ BBC

+ الوین تافلر،آینده‌پژوه و نویسنده سرشناس آمریکایی در سن ۸۸ «‌۸۷»سالگی در گذشت. BBC

+ آینده جهان ، آینده زنان « مجله زنان امروز » مریم یوسفیان

+ آن سوی سرمایه داری و سوسیالیسم الوین تاقلر

+ سیر تحول مطالعات و تحقیقات ارتباطات و توسعه درایران دکتر کاظم معتمد نژاد



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995