فرهنگ سایبری در دهکده جهانی

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[09 Aug 2015]   [ ]

نگاهی به روند شکل‌گیری تغییرات فرهنگی ناشی از بروز دنیای ارتباطات نوین
انسان‌ها همیشه خود را با شرایط پیرامون خود وفق می‌دهند و رفتارها، عادات و نوع ارتباطات شان را مطابق با آن شرایط تغییر می‌دهند. نمونه بارز این تغییرات را در دنیای امروزی شاهد هستیم؛ دنیایی که صفت «ارتباطات» را بر آن نهاده‌ایم. در جهانی که با عنوان «دهکده جهانی» برای خودمان ساخته‌ایم، فرهنگ و ارتباطات‌مان نیز تغییر یافته است. یکی از ابزارهای این جهان مدرن که بیش از همه هویت اجتماعی‌مان را تغییر داده، اینترنت است و فرهنگی که این شبکه جهانی در ما به وجود آورده است را فرهنگ سایبر یا Cyberculture نامیده‌ایم. در واقع، این فرهنگ، فرهنگی نوظهور است که به واسطه شبکه‌های کامپیوتری، ابزارهای ارتباطی، سرگرمی و کسب‌وکارهای نوین وارد زندگی‌مان شده است. فرهنگ سایبر را می‌توان از طریق مطالعه پدیده‌های اجتماعی مختلف آمیخته با اینترنت و شکل‌های جدید ارتباطات شبکه‌ای همانند انجمن‌های آنلاین، بازی‌های چند کاربره اینترنتی، شبکه‌های اجتماعی و پیامک‌ها شناخت. دانشنامه انگلیسی آکسفورد برای نخستین بار این عبارت را در سال 1963 در فهرست لغات خود آورد؛ زمانی که ای. ام. هیلتون در کتابش نوشت: در زمان تمدن سایبر، تما


گزارش: نسترن صائبی
منابع: Cyberculture.org و ویکی‌پدیا

تعریف دقیق فرهنگ سایبری
از آنجا که ارایه تعریف دقیق از فرهنگ سایبر کاری دشوار است؛ این اصطلاح به طور انعطاف‌پذیری به کار می‌رود و کاربرد آن بسته به شرایط محیط جای بحث دارد. در حالت کلی می‌توان این اصطلاح را دست کم فرهنگ‌های ارتباطات مجازی نامید. اما همین محدوده نیز گستره وسیعی از مسایل فرهنگی مرتبط با موضوعات سایبر را همانند سایبرنتیک (علمی که نحوه تنظیم فعالیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و ارتباطات را در موجودات زنده و ماشین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها بررسی می‌کند) و مفاهیم جدیدی چون تشکیلات سایبر (Cyberorganization) بدن انسان و جامعه انسانی را در بر خواهد گرفت. این مفهوم حتی جنبش‌های معنوی و فرهنگی را همانند تئوری سایبورگ و همچنین پیش‌بینی ضمنی آینده شامل می‌شود.
فرهنگ سایبری در لغت‌نامه‌های انگلیسی فرهنگ میان کاربران شبکه‌های کامپیوتری تعریف شده، اما شاید گفت که فرهنگ سایبری یا کاملا یک فرهنگ آنلاین است یا شامل هر دو دنیای فیزیکی و مجازی نیز می‌شود. اگر بگوییم که فرهنگ سایبری فقط مختص ارتباطات آنلاین است، در این صورت دیگر این فرهنگ فقط در نتیجه استفاده از کامپیوتر به وجود نیامده، بلکه فرهنگی است که به واسطه کامپیوتر به وجود آمده است. فرهنگ سایبری جنبش وسیع فرهنگی و اجتماعی تنگاتنگ با علوم اطلاعات پیشرفته و فناوری اطلاعات، ظهور آنها، توسعه و رشد آنها در جامعه و فرهنگ مردم جهان بین دهه 1960 تا 1990 است. فرهنگ سایبری تاثیر یافته از پیدایش آن توسط کاربران ابتدایی اینترنت بوده و بارها توسط معماران و پروژه‌های اولیه اینترنت این فرهنگ تغییر یافته است. در حالی که در ابتدا این فرهنگ بر پایه یک نمونه فرهنگی کوچک و ایده‌های آن بود، فرهنگ سایبری مدرن گروه‌های مختلفی از کاربران و ایده‌های آنها را دربر می‌گیرد. مفاهیم خاص بی‌شماری از فرهنگ سایبری نیز توسط نویسندگانی چون لو مانوویچ، آرتورو اسکوبار و فرد فارست بیان شده است. برخی نویسندگان سعی کرده‌اند که به درک جامع‌تری برای متمایز کردن فرهنگ سایبری ابتدایی و معاصر (همانند جاکوب مکک) و متمایز کردن فرهنگ سایبری به عنوان فرهنگ ناشی از فناوری‌های اطلاعات و فرهنگ سایبری به عنوان نگرش خاص ناشی از ترکیب فرهنگ و فناوری (همانند دیوید لیستر) دست یابند.

ظهور فرهنگ سایبری
ظهور فرهنگ سایبری ناشی از بروز تعاملات انسانی از طریق شبکه‌های کامپیوتری است. در واقع، کاربران شبکه‌های کامپیوتری می‌توانند بسیاری از فعالیت‌های روزمره خود را مثل خرید و بازی در این فضا انجام دهند. برخی از این تعاملات توسط نرم‌افزارهای شخصی ‌شده و کارهای دیگری که معمولا با پروتکل وب سازگار هستند، پشتیبانی می‌شود. موارد زیر مثال‌هایی از این نوع تعاملات هستند:
وبلاگ‌ها
شبکه‌های اجتماعی
بازی‌های آنلاین
چت روم‌ها
تجارت الکترونیکی
به اشتراک گذاری فایل
دنیاهای مجازی

تعاریف فرهنگ سایبری
فرهنگ سایبری همچنان که از خود کلمات این عبارت برمی‌آید، برگرفته از مفاهیم سنتی فرهنگ است. قوم نگاری (ethnography) فرهنگ سایبری از جنبه‌های مهم این فرهنگ است که نمی‌تواند منعکس کننده فرهنگ تک واحد باشد. فرهنگ سایبری را نمی‌توان فرهنگ یکپارچه یا لامکان فضای مجازی تعریف کرد، زیرا این فرهنگ توسط مردم مختلفی که در مکان‌های مختلف واقعی جهان قرار دارند، به وجود آمده است. این فرهنگ کاملا انعطاف‌پذیر و نابود شدنی است و می‌تواند توسط عوامل خارج از دنیای مجازی شکل بگیرد. به عنوان مثال، می‌تواند از قوانین دولت‌های جهان فیزیکی، هنجارهای اجتماعی، معماری فضای مجازی و نیروهای بازار استنتاج شود. برخی از این تعاریف عبارتند از:
- فرهنگ سایبری، متعلق به جامعه‌ای است که با فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در ارتباطند.
- فرهنگ سایبری، فرهنگی است که به واسطه صفحه نمایش‌های کامپیوتر به وجود آمده است.
- فرهنگ سایبری به شدت بر مفهوم تبادل اطلاعات و دانش استوار است.
- فرهنگ سایبری بستگی به توانایی مدیریت ابزارها در سطحی دارد که اشکال دیگر فرهنگ قادر به انجام آن نیستند.
- فرهنگ سایبری باعث می‌شود که تعداد افراد بیشتری برای از بین بردن یک مشکل وارد عمل شوند؛ به طوری که این اقدامات معنای سنتی خود را نیز دارند و شامل محدودیت‌های فیزیکی، جغرافیایی و زمانی نیز می‌شوند.
- فرهنگ سایبری، یک فرهنگ شناختی است نه یک فرهنگ جغرافیایی.
- فرهنگ سایبری، تولید فرآورده ذهن انسان‌هاست در یک مکان عمومی برای تعاملات اجتماعی.
- فرهنگ سایبری، شکننده‌تر از اشکال سنتی اجتماعی و فرهنگی است.

هویت در فرهنگ سایبری
فرهنگ سایبری به طور کلی همانند فرهنگ به کسب هویت و اعتبار بستگی دارد. اما، به دلیل نبود تعامل فیزیکی مستقیم، کسب هویت در این فرهنگ بسیار دشوار است. به طور کلی، رابطه دو سویه است و هویت و اعتبار هر دو برای جوامع آنلاین ضروری به نظر می‌رسد. کسب اعتبار آنلاین به همان روشی که در دنیای آفلاین میسر است، امکان‌پذیر است، اما از آنجا که این دو دنیا از هم مجزا هستند، چندان دور از ذهن نیست که مکانیسم به دست آوردن اعتبار در این دو نیز متفاوت باشند.

معماری اعتبار
بر اساس تعریف‌های لورنس لسینگ در کتاب "کد: نسخه 0/2"، معماری اعتبار در جامعه آنلاین شامل فاکتورهایی است که عبارتند از:
- ناشناس بودن در مقابل شناس بودن
- وابسته بودن هویت آنلاین به هویت فیزیکی در مقابل هویتی که فقط در اینترنت وجود دارد.
در توضیح این مطلب باید گفت که بسیاری از سایت‌ها به کاربران امکان می‌دهند که به صورت ناشناس در آن فضا وارد شوند و در این صورت کاربران به عنوان "مهمان" یا "کاربر ناشناس" اظهارنظر می‌کنند. در واقع، در این سایت‌ها امکان این هست که کاربران بدون ترس و واهمه‌ای نظرات خود را درج کنند. یوتیوب یکی از این سایت‌هاست که پایه و اساس آن ناشناس بودن کاربران است تا به راحتی بتوانند ویدیوهای خود را منتشر و یا در مورد ویدیوهای موجود اظهار نظر کنند.

هویت پنهان
‏اسم‌های مستعار و متن‌های تایپ شده عجیب و غریب، همه ماسک‌هایی هستند که کاربر برای پنهان کردن هویت خود به چهره می‌زند. ضرب‌المثل جدیدی رایج شده که می‌گویند: در اینترنت هیچ کس نمی‌داند که شما سگ هستید، یا چیز دیگر. نبود نشانه‌ها، چه مادی یا اجتماعی و رو در رو نشدن افراد در اینترنت، همه باعث پنهان ماندن هویت افراد شده ‌است. همچنین موجب تغییر هویت و ساخت یک هویت جعلی را آسان می‌کند. کاربران با شیوه‌های نوین شخصیت‌های مختلفی خلق و ارایه می‌کنند. شخصیت‌های خیالی که تاکنون سابقه نداشته ‌است.

شکل‌گیری هویت نسل‌های جدید
كاربران اينترنت فرهنگ خود را كه ريشه در ارتباطات جهانى دارد، به وجود می‌آورند و همین کاربران، اجتماعات و گروه‏هاى خاصى را سازماندهى مى‏كنند. اينترنت به جادوگری تشبیه می‌شود که با وسايل و روش‏هايى که در آستین دارد می‌تواند برای محروميت‏هاى موجود در يك جامعه جايگزين پیدا کند. بنابراین به شكل‏گيرى هويت افراد نیز كمك مى‏كند و از اين نظر، در تمامى فرهنگ‏هاى حاكم و حتی اقليت‏ها نقش یکسانی دارد.

اینترنت ابزاری قوی در تغییر فرهنگ
تمامی کارشناسان در این مساله اتفاق نظر دارند که اینترنت به عنوان ابزاری بسیار قوی در تغییر فرهنگ جوامع نقش آفرینی می‌کند. بخشی از این تغییرات با وجود اینترنت در جوامع مختلف اتفاق می‌افتد، چراکه در فضای مجازی مجالی برای سایر فرهنگ‌ها فراهم می‌شود. باید در نظر داشت چون كاربران اينترنت به جريانات پيشتاز فرهنگى دسترسى دارند، بنابراین اين افراد و جريانات بخشى از فرهنگ اينترنت را می‌سازند، چون اينترنت محلى است براى عرضه الگوهاى رفتارى متفاوت با فرهنگ‏هاى رسمى از همين رو تاثيرگذارى آن بر فرهنگ در مقایسه با عواملی مانند محيط و سایر حوزه‏هاى فرهنگى بيشتر است. علاوه بر این اینترنت خودش گاهی به عنوان فرهنگ يا خرده فرهنگ به شمار می‌رود و همه فرهنگ‏ها را در برمى‏گيرد، زیرا محيط، ابزار و تعاملات خاص خود را دارد؛ محيط، ابزار و تعاملاتی كاملا متفاوت از فضاى غيرمجازى. پس اينترنت می‌تواند به خودى خود عامل موثرى در ايجاد تغيير درون فرهنگى باشد.

زبان پیامکی
زبان پیامکی (به انگلیسی: SMS language) به اصطلاحات اختصاری استفاده شده در پیامک‌ها و چت روم‌ها و شبکه‌های مجازی اجتماعی اطلاق می‌شود. اهمیت زبان پیامکی در نوشتن واژه‌ها با کمترین تعداد حروف برای رساندن مفهوم است. به همین دلیل، در این گونه زبان از رعایت اصول نوشتن از جمله نقطه‌گذاری، با حروف بزرگ نوشتن و رعایت کامل دستور زبان پرهیز می‌شود. در یک نگاه زبان پیامکی را می‌توان گویشی نو ظهور در زبان دانست که واژگان و اعداد را در هم آمیخته تا مختصرترین واژگان را برای بیان مقصود بسازد. پیدایش زبان پیامکی به دوره استفاده از تلگراف بر می‌گردد. زمانی که واژگانی نظیر TEXT را برای سریع نوشتن به صورت txt می‌نوشتند. به غیر از حذف واژه با ترکیب اعداد و حروف نیز باز هم می‌شود واژگان کوتاه‌تری نوشت. برای مثال برای واژه انگلیسی later می‌توان از عبارت سه کاراکتری l8r استفاده کرد. استفاده از ابزارهای چت رشد زبان پیامکی را سرعت بخشید. افراد چت‌کننده برای سرعت بخشیدن به کار کم‌کم واژه‌های اختصاری را برای عبارات بزرگ ساختند. به طور مثال برای عبارت انگلیسی be right back از

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

منبع: 100

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: 0] 

.

---