Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


ورشکستگی بازار ایدئولوژیک (2)

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[02 Dec 2017]   [ فرانسیس ساندرز]

هرچند برخی از روشنفکران نادانسته مورداستفاده آمریکا و انگلیس قرار گرفتند، اما بودند افرادی که دانسته و با میل خود وارد این جریان شدند.



متن پیش‌رو، بخش دوم از گفتگوی «عصر اندیشه» با فرانسیس ساندرز با عنوان «ورشکستگی بازار ایدئولوژیک (1)» است که پیش از این در سایت منتشر شده و از قسمت لینک‌های پیوست قابل دسترسی است.



- ساختار گسترده‌ای که برای جذب متفکران و روشنفکران با غرب‌گرایان شکل گرفت و کتاب شما آن را بر اساس اجزای دقیق اداری، دولتی، سیاسی و امنیتی ترسیم کرده، حوزه‌های متنوع اما به‌هم‌پیوسته‌ای را در برمی‌گیرد. این ساختار، قدرت فراوانی برای هدایت و کنترل افکار عمومی دارد و بسیاری از نویسندگان و فعالان عمومی بدون آنکه بدانند، همسو با آن عمل کرده‌اند. بر اساس پژوهش‌های شما، آیا آن ساختار با همان قدرت عمل در دوره جنگ سرد، همچنان برای جذب متفکران و نویسندگان و روشنفکران وجود دارد یا تغییر شکل داده است؟ به این معنا که جامعه اطلاعاتی آمریکا الگوهای کلاسیک جنگ سرد برای بسط قدرت نرم خود را از اساس دگرگون ساخته است، یا الگوهای بنیادین همان الگوهاست و روش‌ها و تکنیک‌های جدید و متنوع‌تری برای گسترش نفوذ فرهنگی آمریکا استفاده می‌شود؟

ساندرز: من در ابتدای کتابم، نقل‌قولی را از ریچارد کراسمن ، متخصص جنگ روانی و سیاستمدار حزب کارگر آوردم که می‌گفت: روش اجرای خوب پرو پا گاندا این است که هیچ‌گاه مشخص نشود که اصلاً چنین برنامه‌ای در حال اجراست. ایده اصلی این است که افراد را بدو ن آنکه متوجه شوند، طور ی هدایت کنید که یک موقعیت روشنفکری یا ایدئولوژیک به دست آورند. آن‌ها باید باور کنند که خودشان و تنها با اتکا به خود به این موقعیت رسیده‌اند. به‌عنوان یک نظریه رفتاری نیز باید گفت که این راهبرد، بیشتر مدیون تبلیغات است. در حقیقت بسیاری از مؤسسات بزرگ تبلیغاتی در آمریکا، در جریان جنگ سرد به دولت این کشور مشاوره می‌دادند و البته هنوز هم‌چنین کاری را ادامه می‌دهند. مسئله، ایجاد یک تغییر ظریف در شیوه درک و دریافت شخص هدف است، بدو ن آنکه خودش متوجه آن شود. بسیاری از روشنفکرانی که در کمپین رسمی ضد کمونیستی شرکت کردند، ناخواسته وارد چنین جریانی شدند. آن‌ها نمی‌دانستند که به‌طور سری به دولت آمریکا یا انگلیس وصل هستند و وقتی‌که متوجه این مسئله شدند، احساس بد و مورد سوءاستفاده قرارگرفته شدن، به آن‌ها دست داد. هرچند برخی از روشنفکران نادانسته مورداستفاده آمریکا و انگلیس قرار گرفتند، اما بودند افرادی که دانسته و با میل خود وارد این جریان شدند و همیشه نیز این حقیقت را نفی می‌کردند؛ این افراد توسط مأموران سیا یا افراد تحت پوشش آن، وارد این ساختار سری شدند. وقتی‌که در سال‌های 1967-1966 فاش شد کنگره آزادی فرهنگی یکی از سازمان‌های تحت پوشش سیا است، اتهام زنی‌های متقابل میان روشنفکران درگرفت و بریدگی و شکاف جدیدی ایجاد شد. من فکر می‌کنم یک نتیجه مثبت این مسئله آن بود که برخی افراد خیلی بیشتر از قبل در خصوص همکاری خود با سازمان‌هایی که منابع مالی یا حامیان آن چندان شفاف نیستند، احتیاط به خرج دهند. یکی از لطیفه‌هایی که در دهه 1960 رواج داشت این بود که هر سازمان فرهنگی که خودش را آزاد یا تحت حمایت مالی بخش خصوصی و یا مستقل می‌نامید، احتمالاً تحت حمایت مالی سیا قرار داشت. لطیفه دیگر آن دوران، کاریکاتوری بود که در مجله نیویورکر به چاپ رسید و گدایی را نشان می‌داد که در خیابان از مردم درخواست پول می‌کرد و یک تاجر به او می‌گفت تو هم از سیا بگیر، مثل بقیه افراد . به‌عبارت‌دیگر، این رازی بود که همه آن را می‌دانستند!

- با انتشار کتاب شما، تصویر بسیاری از اندیشمندان درباره آینده جهان و حوزه‌های تقابل تئوری و درگیری‌های ایدئولوژیک تغییر کرد. ما دنیایی را پشت سر گذاشتیم که مأموران اطلاعاتی به حوزه احساس شهروندان یعنی هنر و ادبیات و عرصه‌های تعقل عمومی یعنی متفکران و روشنفکران حتی بیش‌ازحد متعارف نزدیک شده بودند و اصالت بسیاری از نظریه‌های سیاسی و اجتماعی و حتی تئوری‌های فلسفی ز یر سؤال رفته بود. برای نمونه، مشخص شد که سوسیال‌دموکرات‌ها به‌عنوان مکمل لیبرال‌ها عمل می‌کنند و تجدیدنظرطلبی در مارکسیسم، نوعی سوسیالیسم آمریکایی را پدید می‌آورد. آیا این امکان وجود دارد که رشد چنین روندهایی در دو دهه گذشته متوقف شده باشد؟ برخی مخاطبان می‌گویند، به فرض آنکه این وقایع و روندها وجود داشته باشند، با پایان جنگ سرد این رویدادها نیز پایان یافته و دیگر آمریکا و انگلیس آن هژمونی برای نفوذ به کشورهای هدف را ندارند. آیا شما نیز چنین فکر می‌کنید؟ یا معتقدید روندهایی که از عملیات مخفی در گستره فرهنگ و روشنفکری روایت کرده‌اید، همچنان توسط لیبرال‌ها تعقیب می‌شود؟

ساندرز: شکی نیست که هم‌اکنون در میانه یک جنگ شدید پروپاگاندا هستیم که بسیار شبیه به دوران جنگ سرد است. سازمان‌های سری موجود در دستگاه اطلاعاتی و سیاسی انگلیس و آمریکا درگیر تأمین مالی و هدایت فعالیت‌های فرهنگی ازجمله رسانه‌ها هستند. مسکو نیز ساختارهای سری مشابهی دارد و من حدس می‌زنم که ایران هم چنین ساختارهایی داشته باشد. مبارزه در جنگ‌های غیرمتعارف به همین شکل است، هرکسی می‌خواهد ادعای خود را به اصول اخلاقی بچسباند و منافع سیاسی خود در جهان جلو ببرد. مسئله اصلی، مقیاس چنین اقداماتی است: آمریکا، مثل شریک ویژه‌اش انگلیس، تاریخی از جاه‌طلبی‌های هژمونیک و غرور بیش از حدی در خصوص موقعیت خود(و آنچه که مستحق آن است) در جهان دارد. سایر مراکز سیاسی نیز شاید آرزوهای کمتر جاه‌طلبانه و منابع بسیار کمتری داشته باشند، اما آن‌ها هم به دنبال موقعیتی در جنگ برای اذهان مردمان هستند و از همان روش‌های اقناع فرهنگی و فکری استفاده می‌کنند؛ ولی این روندها در هرکجا که رخ دهند، روش‌ها و الگوها چندان تغییر نمی‌کنند. بنابراین، دشوار نیست سازوکاری را ایجاد کنیم که بتواند یکدست پشت پرده را شناسایی کند. من بی‌نهایت در خصوص سازمان‌هایی که با آن‌ها کار می‌کنم محتاط هستم و همیشه مستقل بوده‌ام و می‌خواهم این مسیر را نیز ادامه دهم. همان‌طور که اینیاتسیو سیلونه ، نویسنده ایتالیایی گفته است جنگ من، برای من ! البته او در این راه موفق نشد، زیرا سیا سال‌ها مخفیانه حقوق او را پرداخت می‌کرد و وقتی‌که این حقیقت برملا شد، وی اعتبار خود را از دست داد و هیچ‌وقت هم آن را دوباره به دست نیاورد.


- ازنظر شما، شکل جهان امروز و به همان نسبت تصویر جهان آینده در حوزه جنگ فرهنگی چگونه است؟ از روندهای تاریخی نیمه دوم قرن بیستم، چه درسی می‌توان برای نیمه اول قرن بیست و یکم گرفت؟

ساندرز: دوست دارم فکر کنم که سیلونه، اگر زنده بود، امروز دیگر خود را در موقعیت متناقض مشابهی با زمان خودش نمی‌دید، زیرا تاریخ جنگ سرد فرهنگی، تاریخ امروز هم هست. تاریخی که من در کتابم آن را فاش کردم و اکنون نیز با مطالعات پژوهشی بیشتر، بسیار واضح‌تر شده است. به‌عبارت‌دیگر، تغییرات بسیار کمی رخ داده است. آسیب‌ها و آسیب‌شناسی‌های گذشته، همان آسیب‌ها و آسیب‌شناسی‌های امروز هستند.


- پژوهش‌های تاریخی شما نشان می‌دهد دو ایدئولوژی لیبرالیسم و کمونیسم هر دو به‌شدت میل داشته‌اند تا به‌وسیله عملیات‌های مخفی امنیتی و جاسوسی به رقابت با یکدیگر بپردازند و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای هم در این حوزه‌ها انجام دادند. چه عناصری این دو ایدئولوژی را به چنین درگیری‌ای کشاند؟ آیا در شرایط فعلی که از جنگ سرد شوروی و آمریکا فاصله گرفته‌ایم، اما همان‌طور که اشاره کردید، شاهد جنگ سرد جدیدی هستیم، گمان می‌کنید آن میل فزاینده به امنیتی ساختن حوزه‌های فرهنگی و روشنفکری بازهم فوران خواهد کرد؟ آیا اساسا چنین میلی مقتضای ذات و از عناصر اصلی کشورهایی مثل آمریکا، انگلیس و روسیه نیست؟

ساندرز: فکر می‌کنم ساده‌انگارانه است که بگوییم این مسائل تنها یک آسیب غربی است. مثلا می‌توان گفت که کاترین کبیر روسیه یکی از بزرگ‌ترین پروپاگاندیستها بود و پوتین نیز اکنون جانشین شایسته‌ای برای اوست. برای مثال، مسکو یا تهران شاید استدلال کنند که آن‌ها می‌خواهند از خود دفاع کرده و به غرب پاسخ دهند. از سوی دیگر، غرب هم‌چنین استدلالی را مطرح می‌کند که در حال دفاع از منافع خود است. دستور زبان در اینجا فقط یک جمله است: آن‌ها و ما. هرچه این دوقطبی تشدید شود، چیزی که بیشتر از همه نیاز به دفاع دارد، طرف‌های درگیر نیستند، بلکه موقعیتی در میانه آن‌ها است که به‌اصطلاح آن را راه سوممی‌خوانیم. یعنی جایی که فکر و ابراز عقیده مستقل، حقیقتاً مستقل است. همه ما نیازمند ماسکهای گازی هستیم تا آلودگی اطلاعات آسیب‌زا را فیلتر کنند. آلودگی که حول ایدئولوژی‌های رقیب، در جهان سازمان‌یافته است. من فکر می‌کنم ممکن است فضای تفکر مستقل را حفظ و نگهداری کرد، اما این فضا همواره فضای تنفس بسیار کوچکی باقی خواهد ماند، زیرا انگیزه‌هایی که برای پیوستن به مبارزان بزرگ سیاسی و ایدئولوژیک وجود دارد، فریبنده‌تر است.

- در دنیایی که ایدئولوژی‌ها با میلیتاریسم پیوند خورده‌اند و سایه جنگ فرهنگی هنوز روی سر روشنفکران و متفکران است، فعالان مستقل چگونه می‌توانند این معادله را به نفع تفکر مستقل و عقلانیت انتقادی تغییر دهند؟ درواقع روشنفکران چگونه باید از تاریخ اسفبار و حیرت‌انگیز جنگ سرد درس بگیرند؟ به‌طور مشخص چه راهکارها و پیشنهاد‌هایی به روشنفکران می‌توان داد که آن‌ها را از آلودگی‌های اطلاعاتی در جنگ فرهنگینجات دهد و صیانت کند؟

ساندرز: باید وظیفه کشورهای لیبرال این باشد که به استقلال روشنفکران و هنرمندان احترام بگذارند و مخفیانه آن‌ها را وارد سازوکارهای اقناع سیاسی نکنند. این قبیل فعالیت‌ها کاملا در تضاد با ارزش‌های دموکراتیکی است که قرار بوده از آن‌ها دفاع شود. دموکراسی، باید به شیوه دموکراسی پیاده شود. این درست نیست که با ادبیات و لفاظی‌های دموکراتیک، دیگران را چپاول کنیم و دستور کار کاملا غیردموکراتیک خود را پی بگیریم.

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع: 100


بنیاد آینده‌نگری ایران



پنجشنبه ۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۸ مارس ۲۰۲۴

ستون آزاد

+ جهانِ پس از جنگ غزه  رضا علوی

+ آیا اسراییل بر نفت و گازغزه چیره خواهد شد ؟ رضا علوی

+ توتالیتریسم چیست؟ حسین مولا

+ گفتگو بارد هوش مصنوعی با حسین مولا حسین مولا

+ تفاوت مبارزه جوانان در زمان حکومت شاه ایران برای آزادی و دمکراسی با مبارزه جوانان کنونی برای آزادی و دمکراسی علیه جمهوری اسلامی چیست؟ گفتگو حسین مولا با بارد بزرگترین هوش مصنوعی گوگل

+ دو حادثه مهم  رضا علوی

+ جوانانیکه در جنبش زن زندگی آزادی شرکت کردن در چه سنینی بودند؟ Bard هوش مصنوعی

+ خود آموز دیکتاتورها رندال وود کارمینه دولوکا

+ موانع توسعه دموکراسی در خاورمیانه  دکتر امیر ساجدي

+ راز یک کشتار  رضا علوی

+ آیا غول خفته بیدار می شود ؟  رضا علوی

+ ریزش مداحان در این عاشورا رضا علوی

+ رهبر نقاب دار!  رضا علوی

+ بخش سوم : "لاریجانی ها " ؛ مردانی برای تمام فصول رضا علوی

+ حقوق زنان - کانون درگیری. فرهاد یزدی

+ آمریکا ؛ به کجا چنین شتابان ؟ رضا علوی

+ جهان و ایران در آغاز سال نو خورشیدی. فرهاد یزدی

+ نبرد برای نامزدی  رضا علوی

+ . 

+ ایران لیبرال فرهاد یزدی

+ روز جهانی زنان گرامی باد  گیتی پورفاضل

+ سالروز حمله روسیه به اوکراین فرهاد یزدی

+ کالبد شکافی" پرویز ثابتی" رضا علوی

+ سقوط محسن رنانی

+ فشار برملت ایران از دو سو. فرهاد یزدی

+ نشست واشنگتن – تلاش در راه ذلیل کردن جنبش ملی ایران فرهاد یزدی

+ الگوی روسی چپاول اموال ملی فرهاد یزدی

+ امنیت ملی – بخش دوم فرهاد یزدی

+ امنیت ملی در دهه سوم سده بیست و یکم فرهاد یزدی

+ آیا روسیه، جمهوری اسلامی را به عنوان متحد استراتژیک خود محسوب می کند؟ رضا علوی

+ منافع ملی و استقلال فرهاد یزدی

+ نقش "طنز" و شعار های "کاف دار" در جنبش انقلابی ایران رضا علوی

+ قشر میانه ایران مهرداد: یکی از همکاران سایت آینده نگر

+ دیگر چین به ایران اهمیت نمی‌دهد ! رضا علوی

+ نقش توازن قوا در جهان در خیزش ملی فرهاد یزدی

+ نیروهای مسلح در دو مقطع تاریخی فرهاد یزدی

+ تراژدی جمهوری اسلامی با مهسا امینی آغاز و با محسن شکاری پایان می‌یابد!  دکتر شیرزاد کلهری

+ دستاوردهای جنبش انقلابی ایران یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ از خیزش اجتماعی تا انقلاب سیاسی فرهاد یزدی

+ پایان کار رژیم، تکیه بر عصای سلیمان شیرزاد کلهری

+ انقلاب سیاسی فرهاد یزدی

+ انقلاب مدرن ایران شیرزاد کلهری

+ ادامه خیزش اجتماعی – سیاسی ایران فرهاد یزدی

+ بیانیه شماره ۱ لیدرهای میدانی  لیدرهای میدانی

+ خیزش اجتماعی نسل جوان ایران فرهاد یزدی

+ اولویت پاسداری از یک پارچگی سرزمینی ایران فرهاد یزدی

+ با کمال تاسف و تاثر از در گذشت دوست نازنین مان محمد امینی .

+ اعتراضات مردم و راهکار های روی میز حکومت یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ تعلل نیروهای مسلح فرهاد یزدی

+ آینده در کوتاه مدت فرهاد یزدی

+ سپاه پاسداران و نجات ایران فرهاد یزدی

+ رسالت انسان در برابر آزادی سعیده امین‌زاده

+ ایران – روسیه - اوکراین فرهاد یزدی

+ نیاز به زمان فرهاد یزدی

+ مبارزه مدنی و چرائی آن کیومرث صابغی

+ دو بازنده – یک برنده. فرهاد یزدی

+ نظام سیاسی در ایران آینده فرهاد یزدی

+ آیا بایدن در انتخابات ۲۰۲۴ کاندید خواهد شد ؟ رضا علوی

+ اسطوره سیاسی از دموکراسی آمریکا تا اقتدار گرائی چین پرفسورجیم دیتو

+ اسطوره جدید و آینده سیاسی عربستان سعودی -

+ فرمان فرمایی روسیه بر نظام اسلامی فرهاد یزدی

+ دگرگونی قدرت در کانون نظام فرهاد یزدی

+ برجام در تاریکی رضا علوی

+ برای مام زمین در روز زمین فرهاد یگانه‌

+ تکرار تاریخ، نابودی محتوم دیکتاتورهای بزرگ به دست خودشان است فرهاد یگانه‌

+ چرا رابطه کشورهای غربی و روسیه پس از پایان جنگ سرد، به چنین کابوسی برای اردوگاه کشورهای غربی ختم شد؟ فرهاد یگانه‌

+ تاثیر جنگ اوکراین فرهاد یزدی

+ نوروزتان مبارک .

+ چیرگی «جبهه موافقت» بر «جبهه مقاومت» رضا علوی

+ نخبه گان یا پخمه گان در حکومت اسلامی  رضا علوی

+ رویا یا کابوس ؟ رضا علوی

+ خودکامگی  تیموتی اسنایدر

+ نگاهی بر موقعیت ایران در منطقه فرهاد یزدی

+ در باره انتخابات ۱۴۰۰ مجید / ایران

+ حسن هم از میان ما رفت گروهی از یاران دیروز، امروز و فردای حسن

+ در باره ظریف ... و میدان  مجید / ایران

+ نظام اسلامی و اردوی خاور بر علیه باختر فرهاد یزدی

+ چرا سازمانهای اطلاعا تی معتقدند که آینده جهان تیره و تار است ترجمه: کیومرث صابغی

+ تضمین حداقل درآمد یکسان برای تمام شهروندان. فرهاد طالع

+ قرار داد ۲۵ ساله ؛ ماندگاری حکومت یا ترکمانچای ؟ رضا علوی

+ سخنی با آقای مهاجرانی. محمد امینی

+ مذاکره غرب با نظام اسلامی فرهاد یزدی

+ هنر فاشیست نبودن ترجمه ناصر فکوهی

+ با ناسيوناليسم راه به جايي نمي‌بريم عظيم محمودآبادي

+ در آستانه چهل و دومین سالگرد انقلاب فرهادی یزدی

+ روز سياه  رضا علوي

+ مصباح یزدی ؛ معمار خشونت مقدس و طرا ح "کادرسازی " رضا علوی

+ حمله به ایران و یا حزب الله؟ فرهاد یزدی

+ تهدید از سوی قفقاز فرهاد یزدی

+ بهار آن سال و «بهار هر سال...» محسن یلفانی

+ بحران امنیتی و حکومت نظامیان فرهاد یزدی

+ جستجوی کار در ایران امروز 

+ سیاست دولت نوین آمریکا در منطقه فرهاد یزدی

+ اوباما برجام را آورد و ترامپ آنرا پاره کرد- چرا؟ مجید / ایران

+ ارزش های اندیشه های دکتر فاطمی  رضا علوی

+ مرگ نهائی رژیم  فرهاد یزدی

+ آتش افروزی در قفقاذ فرهاد یزدی

+ اندیشه چپ ، خادم غرب مهندس صلاح الدین همایون

+ تنگ تر شدن حلقه فشار فرهاد یزدی

+ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و اثر آن بر نظام اسلامی فرهاد یزدی



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995