Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


آیا توفانی سازنده در راه است!؟

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[17 Oct 2016]   [ ]

داستان با پرسش‌هایی ساده آغاز می‌شود؛ چرا اساس کار کامپیوتر و سیستم‌عامل پس از پیدایش پدیده‌هایی همچون اینترنت و دستگاه‌هایی همچون گوشی‌های موبایل و تبلت تغییری نکرده‌است؟ مگر ملزومات امنیتی طی چندین دهه ثابت مانده‌اند؟ عصر جدید این شماره از گفت‌وگویی استخراج شده‌است که استیون چری، خبرنگار مجله اسپکتروم متعلق به موسسه IEEE با رابرت واتسون، پژوهش‌یار ارشد دانشگاه کمبریج در شاخه تحقیقات امنیتی ترتیب داده‌ است. واتسون و پیتر نویمان، دانشمند علوم کامپیوتر پروژه‌ای موسوم به لوح پاک (Clean Slate) را در دست مطالعه دارند که طبق آن ممکن است بسیاری از ساختارهای رایج در کامپیوترهای امروزی در آینده دگرگون شوند.
مبحث امنیت کامپیوتری طی بیست سال اخیر تغییرات زیادی کرده است‌؛ ولی کامپیوتر و سیستم‌عامل چندان تغییری نکرده‌اند و اساس کارشان تقریباً از دهه 1970 همان‌طور باقی مانده ‌است. در طی این سال‌ها دستگاه‌های کامپیوتری گوناگونی سربرآورده‌اند که سازوکارشان اقتباسی از کامپیوترهای همان‌دوران بوده است و مهم‌ترین‌شان از این حیث گوشی‌های موبایل و تبلت‌ها هستند که انبوهی از برنامه‌های ریز و درشت روی آن‌ها اجرا می‌شود. اعتبار یا عدم اعتبار این هزاران برنامه را چه چیزی کنترل می‌کند؟ بله، سیستم‌عامل. اما مشکل این است که سیستم‌عامل زمانی ابداع شد که ماهیت و میزان گسترش برنامه‌های کامپیوتری هرگز تا به این حد نبود. آیا سیستم‌عامل در برابر تهدیدهای امروزی نیز کارآمد است؟!
امنیت کامپیوتری تا پیش از ظهور اینترنت مفهوم بسیار متفاوتی داشت. در دهه‌های 1970 تا 1980 میلادی اینترنت دنیای جدیدی بود که بیشتر جمعیت آن‌ را پژوهشگران دانشگاهی تشکیل می‌دادند. این دنیای جدید هرچند کاربران دیگری هم داشت، ولی بسیار کوچک‌تر از آن چیزی بود که امروز می‌بینیم. پس مسلماً سیستم‌هایی که در آن زمان طراحی شدند برای محیط‌های علمی و نیازهای پژوهشگران مناسب بودند و نه برای مقابله با نفوذها، برنامه‌های مخرب و دیگر تهدیدهای امنیتی. امروزه طیف کاربران اینترنت بسیار گسترده‌تر شده و به‌علاوه پای کاربردهای جدیدی همچون بانکداری و تجارت الکترونیک نیز به این میدان باز شده‌است که در دهه 1990 اثری از آن‌ها نبود.
آن زمان کامپیوترهای قدیمی و بزرگ چندین کاربر داشتند و ما با سرورها یا مین‌فریم‌های مرکزی سر و کار داشتیم. نقش سیستم‌عامل این بود که این کاربران متعدد را از هم تفکیک و از بروز تداخل بین‌ کارها جلوگیری کند. در آن سال‌ها ناچار بودید یک سیستم بزرگ را بین چندین کاربر به‌اشتراک بگذارید و همان موقع بود که سیستم‌عامل مفهومی به‌نام کنترل دسترسی یا access control را پدید آورد و امروز هم به مدد همین مفهوم می‌توانید یک فرآیند کاری را بین گروه‌های کاربری تقسیم و مشخص کنید که هر کاربر دقیقاً به چه چیزهایی باید یا نباید دسترسی داشته باشد.
نکته اینجا است که سیستم‌عامل‌ها با پیدایش کامپیوترهای قدیمی پدید آمدند؛ ولی روی اسمارت‌فون‌های جدید نیز کمابیش با همان سبک و سیاق به‌کار گرفته شدند؛ برای مثال تلفن‌همراه محل تجمع برنامه‌های مختلف است و همواره به کاربران هشدار می‌دهیم: برنامه‌ها را بی‌محابا و تصادفی از اینترنت دانلود نکنید؛ چون نمی‌دانید منبع نشرشان کجا است. اما در سوی دیگر شرکت‌ها مشتریان‌شان را به استفاده از فروشگاه‌های آنلاین نرم‌افزار و دانلود بیشتر برنامه‌ها تشویق می‌کنند. پس چاره چه بود؟ کاری که دانشمندان کامپیوتر انجام دادند طراحی و پیاده‌سازی سامانه‌ای نرم‌افزاری به‌نام sandbox (سندباکس) بود تا به این ترتیب هر برنامه‌ای که کاربر دانلود می‌کند در داخل آن اجرا ‌شود. اما فعالیت همین سندباکس هم به سیستم‌عامل وابسته است. پیشنهاد بعدی چیست؟

لوح پاک، ساختن از نو
موضوع پژوهش‌های پیتر نویمان و رابرت واتسون طرحی است که آن‌را Clean Slate یا لوح پاک می‌نامند. واتسون می‌گوید شرایط امروز به‌گونه‌ای است که سازندگان نرم‌افزار می‌کوشند محصولات خود را هرچه زودتر وارد بازار کنند و از این‌رو همه کارها را نه با دقت و صحت 100 درصدی که با دقت 90 یا حتی 70 درصدی انجام می‌دهند. چرا؟ چون بعد از عرضه محصول وقت کافی دارند تا آن ‌را با انتشار وصله‌ها (و حتی بررسی خواسته‌های بعدی کاربران) به‌روز کنند. شیوه‌ای که در چنین مواردی به‌کار گرفته می‌شود به اصطلاح hill climbing یا بالا رفتن از تپه نام دارد. یک تپه‌نورد هرچه بالاتر می‌رود یک نگاه به مقصد یا قله می‌اندازد -اگر از جایی که هست دیده می‌شود- و یک نگاه به اطراف و مسیرهایی که می‌تواند انتخاب کند. از این میان یکی را برمی‌گزیند و یک منزل بالاتر می‌رود و باز این نظاره و پیشرفت تکرار می‌شود. این شیوه هرچند منطقی و کارآمد است، اما ریسک‌هایی هم دارد از جمله این‌که چون از پایین و در پیچ و خم تپه به قله دید دقیقی ندارد، ممکن است سرانجام سر از قله دیگری درآورد!

شکل 1: پیتر جی. نویمان (سمت راست)، دانشمند کامپیوتر و رابرت ان. ام. واتسون (سمت چپ)، پژوهش‌یار ارشد گروه تحقیقات امنیتی دانشگاه کمبریج، پروژه لوح پاک را در دست مطالعه دارند. (عکس‌ها به ترتیب از انستیتوی پژوهشی SRI و سایت دانشگاه کمبریج)
واتسون با ذکر این مقدمه می‌افزاید، در پروژه لوح پاک نمی‌خواهیم همه دستاوردهای فعلی را کنار بگذاریم بلکه می‌کوشیم گامی به عقب برداشته و از خود بپرسیم، آیا جاهایی بوده است که اشتباه کرده و راه قله‌ای دیگر را پیش گرفته‌باشیم؟ آیا شده زمانی در گذشته تصمیمی گرفته‌باشیم که به اقتضای آن زمان درست هم بوده است اما سرانجام به راه نادرستی متمایل شده‌باشیم؟ پس ایده لوح پاک این است که راه آمده را دوباره مرور کنیم و هرجا دگرگونی لازم است، آن‌را ایجاد کنیم. بدیهی است که در این میان شاید بخشی از ساختارها و قواعد کنونی دنیای کامپیوتر به‌کل دگرگون شود. پیتر نویمان در وصف وضعیت کنونی امنیت کامپیوتری آن‌ را «آشفتگی» می‌خواند و واتسون نیز بر آن صحه می‌گذارد؛ چون همواره بین سازندگان سیستم‌ها‌ در یک سو و مهاجمان به سیستم‌ها در سوی دیگر جنگ برقرار است. وقتی یک سازنده نرم‌افزار وصله‌ای اضطراری را برای پوشاندن ضعف‌‌های نرم‌افزارش منتشر می‌کند، در واقع در موضع دفاع قرار دارد و همین موضع دائماً تدافعی را می‌توان یک ضعف تلقی کرد. همچنین باید توجه داشت که توازن قوا در این‌ دو جبهه، سازندگان نرم‌افزار و مهاجمان، برابر نیست؛ زیرا مهاجمان با یافتن تنها یک ضعف در نرم‌افزار هم می‌توانند یورش بزرگی را ترتیب دهند؛ ولی ما در مقام مدافع، باید همه رخنه‌ها را بپوشانیم. پس به لحاظ نظری مجالی برای اشتباه کردن نداریم و سیستم‌ها باید صد درصد بی‌نقص ساخته شوند تا از حمله مصون بمانند. اما در واقعیت چنین چیزی ممکن نیست. یکی از راه‌کارهای مورد علاقه واتسون، نویمان و دیگر دانشمندان هم‌اندیش compartmentalization نام دارد. اساس کار این است که یک نرم‌افزار بزرگ، مثلاً مرورگر وب‌، را به چند قسمت تقسیم و هر قسمت را در یک سندباکس اجرا می‌کنیم. یکی از مثال‌های خوب برای چنین ترفندی مرورگر کروم گوگل است. در کروم وقتی چند تب باز است، هر تب در یک سندباکس جداگانه رندر می‌شود. پس حتی اگر صفحه وبی که در یکی از این تب‌ها باز شده، آلاینده باشد نمی‌تواند به تب‌های دیگر سرایت کند و در سندباکسی که آن‌را احاطه کرده‌است، محدود می‌شود. بنیان کار compartmentalization نیز همین است؛ این‌که هر قطعه کاری را که در کامپیوتر اجرا می‌شود در داخل یک سندباکس قرار دهیم و فقط مجوزهای لازم یا به عبارتی کمترین مجوزها را به آن قطعه بدهیم؛ یعنی فقط مجوزهایی که واقعاً و منطقاً مورد نیاز است و نه بیش از آن. البته اولین بارقه‌های چنین ایده‌ای نخستین‌بار در میانه‌های دهه 1970 میلادی در دانشگاه MIT زده‌شد؛ به این صورت که هر قطعه نرم‌افزاری فقط باید مجوزهایی را داشته‌باشد که برای اجرایش لازم است.
وقتی استیون چری، خبرنگاراسپکتروم از واتسون می‌پرسد آیا به‌جز چنین مواردی واقعاً ممکن است که ساختارهای بنیادی کامپیوترهای امروزی نیز دگرگون شوند، واتسون آن‌را محتمل می‌داند؛ البته به گفته واتسون نمی‌توان پیش‌بینی کرد با پیاده‌سازی الگوهای جدید که نمونه‌هایی از آن‌ها در بالا ذکر شد، در آینده چه کامپیوترهایی ساخته خواهند شد اما اگر امنیت برایمان مهم است، باید از تغییرات -هرچند بنیادی باشند- استقبال کنیم. او با ذکر مثالی جالب و تامل‌برانگیز از پردازنده‌ گرافیکی یا GPU نام می‌برد که حدود یک دهه پیش در تجهیزات کاربردی و خانگی خبری از آن‌ها نبود؛ ولی وقتی هم مردم و هم تولیدکنندگان قابلیت‌های آن را در پردازش سریع تصاویر پسندیدند، تصمیم گرفتند به هر نحو ممکن از این عنصر جدید نه فقط در کامپیوترهای شخصی که در دستگاه‌های‌ همراهی همچون اسمارت‌فون و تبلت نیز بهره ببرند و چنین نیز شد. پس آیا جا ندارد در پاسخ به نیازهای امنیتی که گاه نادیده گرفتن‌شان هزینه‌‌های سنگینی به ‌بار می‌آورد، به روی تغییرات جدید آغوش بگشاییم؟
واتسون می‌گوید تنها اشتباهی که در این‌باره می‌توان مرتکب شد این است که فکر کنیم کار را تمام و کمال انجام داده‌ایم و در آینده نیز همه‌چیز باید همان‌طوری که اکنون هست باقی بماند.

پی‌نوشت‌:
عکس آغازین، تصویری است از جان نویمان، دانشمند و ریاضی‌دان آمریکایی مجاری‌الاصل که نظریه‌های مهمی در باب معماری کامپیوتر ارائه داد و از مشاوران ارتقای پروژه انیاک بود. آیا اکنون یک نیومان دیگر با نام کوچک پیتر با همراهی واتسون و دیگران اساس معماری کامپیوتر را دگرگون خواهد کرد؟

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع:


بنیاد آینده‌نگری ایران



جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۹ مارس ۲۰۲۴

دانش نو

+ ۹ نکته که باید درباره هوش مصنوعی بدانید bbv

+ مطالعه دانشگاه استنفورد: با تغییرات هوش مصنوعی انسان‌ها نگران موقعیت خود هستند یسنا امان‌پور

+ دستور کار انسانى جديد / مقالا ای از کتاب انسان خداگونه يووال نوح

+ پلورالیسم چیست؟ قیصر کللی

+ اعضای مصنوعی رباتیک نرم مبتنی بر میکروسیالات، به کمک بیماران دیابتی می‌آیند ´-

+ مهارت تصمیم‌گیری چیست؟ هرمز پوررستمی

+ هوش مصنوعی توزیعی و تجمیعی چیست؟ 

+ تاثیر ابزارهای هوشمند بر کنترل شیوع بیماری‌های فراگیر. 

+ موانع خلاقیت کدامند؟ هرمز پوررستمی

+ نیازی بدون پاسخ! نوآوری اجتماعی را وارد کنیم!  سعید قاسمی زاده تمر

+ مهارت بهتر است یا مدرک دانشگاهی حمیدرضا تائبی

+ علم و اخلاق در گفت‌وگو با دکتر موسی اکرمی؛ دکتر موسی اکرمی

+ مدیریت آینده نگر در ICT 

+ چرا هوش و مهارت، برای داشتن یک شغل کافی نیستند؟ هرمز پوررستمی

+ شرایط اجتماعی چگونه است؟ از منظر چند جامعه شناس ساناز عباس زاده

+ بازگشت به دنیای هنرهای دیجیتال  مهدی صنعت‌جو

+ 2019 

+ مشتری رسانه است فرنود حسنی

+ چه چیزی ترقی بشریت را توجیه می‎کند؟1 یووال نوح هراری

+ تغییر پرشتاب الگو‌های سنتی را منسوخ خواهند کرد 

+ مهارت های مورد نیاز انسان آینده 

+ بازگشت به دوران دولت-شهر برگردان: سپیده جدیری

+ انسان آینده، تسخیر سیر تکامل به دست بشر 

+ نویسنده «انسان خردمند» از کتاب تازه خود گفت  یووال نوح هراری

+ مرد «شپشو» یا منادی عقلانیت؟ دکتر موسی اکرمی

+ رسالت فلسفه آسمان است یا زمین؟ دکتر محسن رنانی

+ جامعه شناسی و فردیت دکتر منیژه نویدنیا

+ تمام قدرت به کجا منتقل شد؟  یووال نوح هراری

+ دفاعم از جامعه‌شناسی مرتبط با واقعیت‌هاست تا مبتنی بر ایدئولوژی! 

+ آنچه مرا نکُشد هرمز پوررستمی

+ جامعه شناسی آموزش و پرورش- رضا جوان

+ پیامدهای مدرنیت -  آنتونی گیدنز

+ اتاق شیشه ای و هنر هشتم زندگی در واقعیت موازی  دکتر مهدی مطهرنیا

+ آزمون های انديشه ورزی در بارۀ خود انديشه حسین کاشفی امیری

+ جامعه شناسی آموزش و پرورش. 

+ گوگل و پایان آزادی اراده یووال نوح هراری

+ انسان از کجا آمد به کجا می رود؟ محمد طبیبیان

+ بازگشت به خانه میثاق محمدی‌زاده

+ هک کردن مغز، کلیدی برای موفقیت مهسا قنبری

+ چهار راهکار برای هک مغز به‌منظور افزایش موفقیت و بهره‌وری مهسا قنبری

+ نوآوری در عصر دیجیتال ؛ چشم‌اندازی جدید برای خدمات 

+ لیدرهای انقلاب صنعتی چهارم 

+ چطور می‌توانیم برای دریافت حقوق بیشتر چانه‌زنی کنیم؟ حمیدرضا تائبی

+ سرمایه اجتماعی دانش آموزان مهدی ولی نژاد

+ جامعه شناسی آموزش و پرورش 

+ ابرها دگرگون می‌شوند، دگرگون می‌کنند و دنیای فناوری را سیراب می‌کنند حمیدرضا تائبی

+ چه چیزی ترقی بشریت را توجیه می‎کند؟ یووال نوح هراری

+ چشم را باید شست…. جور دیگر باید دید دکتر سید کمال الدین موسوی

+ جنبش روش های آمیخته 

+ جامعه شناسی فرهنگی؛ انسان های جامانده دکتر منیژه نویدنیا

+ انگیزه پیشرفت پایین ‌تر از متوسط عثمان آچاک

+ جامعه شناسی شهری و حس زندگی؟ دکتر منیژه نویدنیا

+ چرا ناهنجاری؟ 

+ سخنرانی حسین پاینده در نشست روانکاوی و تحلیل‌های کلان اجتماعی (۲)؛ 

+ چرا کسب‌ و کارهای نوپای موفق به‌سادگی ممکن است شکست بخورند؟ حمیدرضا تائبی

+ بنیان‌های نابرابری اجتماعی دکتر محسن رنانی

+ روانکاوی درمان فرد یا اجتماع 

+ مقدمه‌ای بر تاریخ زیبایی‌شناسی مدرن؛  پُل گایر، ترجمه سیدجواد فندرسکی

+ ظرفیت آموزشی بازی های رایانه  

+ افراد معمولی چگونه به افرادی خارق‌العاده تبدیل می‌شوند مهسا قنبری

+ چپ و راست مرده‌اند، زمین را می‌خواهی یا آسمان را؟ 

+ مهم‌ترین فنآوری‌ها در سال ۲۰۱۸ 

+ هوش مصنوعی می تواند طی بیست سال آینده تهدیدی برای ۴۷ درصد از مشاغل باشد 

+ در حسرت توسعه رضا داوری اردکانی

+ آزادی علمی مقصود فراستخواه

+ سازماندهي گروههاي مشارکتي در سازمانهاي يادگيرنده 

+ مديريت دانش، نياز سازمان هاي امروز 

+ مديريت استرس مجيد يوسفي

+ رقابت بزرگان بر سر تراشه‌های هوش مصنوعی و خیزش آرام تکینگی به‌سمت ما! حمیدرضا تائبی

+ تغییر اجتناب ناپذیر است و باید به منظور ایجاد تحولات مدیریت شود. 

+ ⁠دانشگاه اصفهان برگزار می کند: ⁠دانشگاه اصفهان

+ به فرزندانمان رحم کنیم دکتر محسن رنانی

+ زلزله در سیارات دیگر چگونه رخ می‌دهد؟ 

+ ساختمان‌های هوشمند فرشته نجات انسان‌ها می‌شوند حمیدرضا تائبی

+ استفاده از سیل تصاویری که در زلزله به راه می‌افتد مهدی صنعت‌جو

+ توانمند باشید، تا عرصه را به سایرین واگذار نکنید. حمیدرضا مازندرانی

+ انواع سازمانها Organization Types از دیدگاه برنامه ریزی هدف ها و وسیله ها راسل ایکا ف

+ هوش سازمانیم ‌تجاری است، پس موفق می‌شوم! حمیدرضا تائبی

+ درک اشارات دست با تصویربرداری صوتی مهدی صنعت‌جو

+ نقش بی بدیل هوش مصنوعی بر شهرها و شهروندان آنها محسن راعی

+ مزایای سواد اطلاعاتی 

+ هوش مصنوعی انویدیا، هوای آفتابی را برای ماشین های خودران شبیه سازی می کند! علیرضا فرجی علیرضا فرجی

+ فراگیری: نیازی پایه ای 

+ قلسفه و زندگی روزمره. موسی اکرمی

+ خلاقیت نمادین دهه هشتادی ها 

+ فهم سواد اطلاعاتی 

+ نظریه سواد رسانه ای در گفتگو با دکتر هاشمی 

+ در سال جدید مهندسی نرم‌افزار را جدی‌تر دنبال کنیم حمیدرضا تائبی

+ باید که لذت آموختن را دوباره بیاموزیم پوریا ناظمی

+ انقلاب هوش مصنوعی و تاثیر آن بر جامعه و شرکت ها 

+ توانمند باشید، تا عرصه را به سایرین واگذار نکنید حمیدرضا مازندرانی

+ وجود یخ در مدار استوای مریخ 

+ ظهور «ابر انسان‌ها» طی ۲۰ سال آینده 

+ دانشمندان به استقبال مهمترین پرسش های بشر می روند! 

+ آینده پژوهی و انواع آینده. محسن گرامی طیبی

+ ضریب رشد استارتاپ‌های ایرانی، بالاترین در منطقه نزدیک به متوسط جهانی 

+ نگاه تان به آینده است یا اکنون؟ 

+ اینجا همه آدم‌ها این‌جوری نیستند* مهدی صنعت‌جو

+ بدرود سیارۀ زمین؟ لورین رابینسون

+ تهدیدات اینترنت اشیا 



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995