خودشناسی یکی از جذاب ترین و لذت بخش ترین کارهای دنیاست چون زمانیکه فکر می کنیم شناخت کافی نسبت به خودمان پیدا کرده ایم ناگهان چیزهایی در خودمان مشاهده می کنیم که کاملاً ما را متحیر می کند. من زمانیکه شروع به خودشناسی خودم کردم که تازه فهمیده بودم به چه میزان مشکلات درونی و شخصیتی دارم و بعد از واکاوی هر یک از ابعاد شخصیتی و وجودی خودم از چنان لذتی لبریز میشدم که انگار به کشف علمی بزرگی نایل شدم و هم اکنون این خودکاوی بیشتر شده است که کمتر نشده.
من برای شناخت خودم روشهای بسیاری را تست کردم و به خاطر دارم در اولین دفعاتی که به این موضوع علاقه مند شدم در سالهای نوجوانی بودم. آن زمان این کار برایم بیشتر جنبه سرگرمی و کنجکاوی سطحی ای داشت تا اینکه واقعاً برایم جزو ضروریات زندگیم باشد. من هم مانند خیلی ها با یک کتاب جیبی که تست های شخصیت اولیه ای در آن نوشته شده بود شروع کردم. از نمونه تست هایی که در مجلات هفتگی خانواده یا مجلات زرد خیلی می بینیم. اما یکی از راههایی که امروزه برای شناخت بیشتر خود پیشنهاد میشود همین انجام تست های رونشناسی است.
چرا اصلاً خودشناسی
اینکه بدانیم چه چیزی واقعاً ما را خوشحال و ناراحت می کند؟ چه نقاط ضعف و قوتی داریم؟ استعداد هایمان چیست و مناسب چه کاری هستیم؟ در شرایط گوناگون احتمالاً چه عکس العمل هایی نشان میدهیم؟ منشاء رفتارهایی که روزانه و در همین لحظه و لحظات دیگر داریم چیست؟ و بسیاری از سوال های اساسی دیگر باعث میشود علاوه بر اینکه زندگی با کیفیت تری داشته باشیم، بتوانیم لذت کشف محدود چیزی را پیدا کنیم که میتوانیم به آن راز آلودترین وجود جهان بنامیم یعنی خودمان.
یکی از اولین راههایی که عموماً برای شناخت خودمان میتوانیم پیدا کنیم، تست های استانداردی است که برای اینکار طراحی شده است. این تست ها به گونه ای هستند که خصوصیات مشترک انسان های مختلف را سعی کرده اند که در گروه های خاصی طبقه بندی کنند و شما با جواب به سوال تست ها مشخص می کنید در کدام گروه قرار دارید و چه ویژگی هایی از آن گروه در شما وجود دارد. البته که این تست ها را نمی توان علمی نامید اما تا حدودی می توان به آنها اعتنا کرد. مخصوصاً برای کسانی که تازه در این وادی وارد می شوند. در ادامه در مورد چند تست معروف شخصیت شناسی توضیحات کوتاهی می دهم.
تست شخصیت بریگز-ماینرز
تست شخصیت بریگز ماینرز یا تست MBTI یکی از تست های معروف شخصیت شناسی است. ریشه های این تست از روانشناسی شخصیت یونگ گرفته شده است و توسط کاترین کوک بریگز و ایزابل بریگز مایرز که مادر و دختر هستند تهیه شده است. در این تست ۱۶ مدل شخصیت مختلف بر اساس چهار محور اصلی برونگرا یا درونگرا بودن، حسی یا شهودی بودن، احساسی و منطقی بودن و قضاوتی یا ادراکی بودن وجود دارد. افراد با جواب به سوالات تست میتوانند حدس بزنن که در هر یک از این چهار بخش بیشتر به کدام سمت تمایل دارند و در نهایت با ترکیب این چهار مشخصه، حدوداً ویژگی های شخصیت خودشان را پیدا کنند. از این تست علاوه بر خودشناسی در آزمون های مصاحبه و استخدام و استعدادیابی نیز استفاده می شود.
تست دیسک (DISC)
این تست تمایلات رفتاری شما را در موقعیت های مختلف اندازه گیری میکند. پرسشنامه دیسک (که به صورت آنلاین هم می توانید آن را در سایت های مختلف انجام دهید) دارای سوالاتی از قبیل اینکه چگونه به چالش ها و تعارضات پاسخ می دهید، چگونه و تا چه حد سعی می کنید دیگران را تحت تاثیر قرار دهید، چقدر اهل قوانین هستید و هم چنین چه سرعتی را برای انجام فعالیت های مختلف ترجیح می دهید. براساس این دست سوالات ۴ بعد شخصیتی را می سنجد : ۱. Dominance : سلطه گری ۲. Influence : تاثیرگذاری ۳. Steadiness : ثبات ۴. Conscientiousness : وظیفه شناسی و در نهایت الگوهای مختلف شخصیتی را ارائه می کند.
تست ایناگرام (Enneagram)
شاید تعجب کنید اگر بدانید که این تست شخصیت در دو زمینه به ظاهر متناقض مدیریت مالی و رشد معنوی به کار گرفته می شود. در زمینه مالی به عنوان یاری دهنده در شناخت تیپ های مختلف برای دریافت بینش در پویایی محیط کاری بین فردی کاربرد دارد. در زمینه معنوی بیشتر به عنوان راهی برای دستیابی به رده های بالاتر بودن و وجود و روشنگری به کار می رود. به طور کل این تست در کمک به خودآگاهی، درک کردن خود و توسعه خود کاربرد دارد.
این تست ۹ گونه تیپ شخصیتی را مشخص می کند: ۱. اصولگرا ، هدفمند ، خودکنترلگر و کمال گرا ۲. سخاوتمند ، نمایشی ، مردم پسند و مالکیت طلب ۳. سازگار ، متعالی ، برانگیخته ۴. بیانگر، دراماتیک، خودشیفته و دمدمی ۵. ادراکی ، مبتکر ، مرموز و منزوی ۶. درگیر کننده ، مسئول ، مضطرب ، شکاک ۷. خودجوش ، زیرک ، جوینده و پراکنده ۸. اعتماد به نفس ، قاطع ، هدفمند و مقابله جو ۹. گیرنده ، اطمینان بخش ، از خود راضی و کناره گیر
تست آرکی تایپ ها و تست سفر قهرمانی
اگر به نظریه یونگ علاقمند باشید و درباره آن مطالعه کرده باشید حتم نام این تست ها را شنیده اید. از نظر یونگ ما دو نوع ناخودآگاه داریم. ناخودآگاه شخصی که همان ناخودآگاهی است که فروید از آن صحبت می کند و دومی ناخودآگاه جمعی است البته این نوع ناخودآگاه نیز در نظریه فروید وجود دارد و نامش موهبت پدیدآیی نوعی است اگرچه برعکس یونگ که محور نظریه اش این نوع ناخودآگاه است فروید تاکید چندانی بر آن ندارد. حال منظور از این نوع دوم ناخودآگاه چیست؟ از نظر یونگ این ناخودآگاه حافظه تاریخی بشر است که از دوران کهن به ارث رسیده و مصداق های آن را در داستان های اساطیری مردم جهان می توان خواند.اینکه کدام کهن الگو در فرد فعال شود بستگی به تعامل تجربه شخصی با تصور ابتدایی نهفته دارد. کهن الگو ها یا آرکی تایپ ها بخشی از ناخودآگاه جمعی ما هستند و با شناخت کهن الگو های فعال در وجود خود و کهن الگوهای کمتر فعال می توانیم دلیل رفتار های خود را بدانیم و قدمی به خودشناسی نزدیک شوید.
جالب است بدانید که بونگ معتقد است کهن الگوها از طریق رویا ها، خیال پردازی ها و هذیان ها ابراز می شوند، بنابراین نوشتن رویا ها و خیال پردازی ها و افکار روزانه یکی از راه های قدم برداشتن در مسیر خودکاوی و شناخت خود است.
تست فرافکن
این آزمون تخصصی ای است که باید زیر نظر یک متخصص با تجربه انجام گیرد. در این آزمون به شما تصاویر ، صحنه ها و کلمات مبهمی نشان داده میشود و خواسته می شود که نسبت به آنها بازخورد خودتان را ارائه دهید. متخصص با تجربه با استفاده از پاسخ های شما قسمت های پنهانی از ناخودآگاه شما را که نمی توانید از طریق آزمون های معمول خودشناسی و شخصیت شناسی درباره آنها شناخت پیدا کنید را تشخیص میدهد. باید به این نکته توجه نمود که تجربه و تخصص روانشناس در این آزمون بسیار مهم است و اوست که از پاسخ های شما به موضوعات مبهم تحلیلی از درونیات و ناخودآگاه شما به شما ارائه میدهد.
پرسشنامه روانی کالیفرنیا (CPI)
این تست به جای آسیب شناسی بر تشخیص و شناخت رفتار میان فردی در جمعیت بهنجار متمرکر است. ثمر بخشی این آزمون به عنوان ابزاری برای پیش بینی و مشاوره دادن به دانش آموزان و دانشجویان و همچنین انتخاب کارکنان تا حد خیلی زیادی اثبات شده است. البته باید در نظر داشت که برای تفسیر های بالینی دقیق از این تست در نظر گرفتن عواملی مانند موقعیت کلی زندگی آزمودنی امری اساسی محسوب می شود. مقیاس های آزمون شامل : ۱. سلطه گری ۲. استعداد کسب پایگاه ۳. مردم آمیزی ۴. حضور اجتماعی ۵. خودپذیری ۶. استقلال ۷. همدلی ۸. مسئولیت ۹. اجتماعی شدن ۱۰. خویشتن داری ۱۱. برداشت خوب ۱۲. اشتراک ۱۳. احساس سلامتی ۱۴. مدارا ۱۵. پیشرفت از طریق همنوایی ۱۶. پیشرفت از طریق عدم وابستگی ۱۷. کارآمدی ذهنی ۱۸. استعداد روانشناختی ۱۹. انعطاف پذیری ۲۰. زنانگی/مردانگی. هرکدام ازین مقیاس ها یا ترکیبی از آنها می توانند پیش بینی کننده بخشی از رفتار باشند.
تست نئو (NEO)
تحقیقات اولیه مک کری و کاستا برای ساخت این تست بر روی سه بُعد شخصیتی روان رنجورخویی (Neuroticism) ، برون گرایی (Extroversion) ، گشودگی به تجربه (Openness to experience) بود. ادامه تحقیقات باعث اضافه دو بُعد دیگر به این تست شد : خوشایندی (Agreeableness) و وظیفه شناسی (Conscientiousness). به این مدل پنج عاملی Big Five هم می گویند. این تست از اعتبار بالایی برخوردار است به طوریکه در فرهنگ های مختلف این ۵ عامل یافت می شوند و با افزایش سن تا حدودی پایدارند.
به این نکته توجه داشته باشید که انجام اینگونه تست ها تنها سرنخ هایی به ما می دهد تا کمی بهتر خودمان را بشناسیم و به بعد های مختلف وجودی خود توجه کنیم اما هیچ تستی به تمامی نمی تواند شخصیت پیچیده انسان را تحلیل و طبقه بندی کند و بسیار ساده انگارانه است اگر بخواهیم این تنوع وسیع روانی و تجربی انسان را در تنها چند نوع تیپ شخصیتی بگنجانیم.
اگر به خودشناسی علاقه مندید میتوانید سری نوشته هایی که تحت عنوان روشهای خودشناسی در مسیر آینده برای شما تهیه کرده ایم را دنبال کنید.
Facebook
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
خودشناسی یکی از جذاب ترین و لذت بخش ترین کارهای دنیاست چون زمانیکه فکر می کنیم شناخت کافی نسبت به خودمان پیدا کرده ایم ناگهان چیزهایی در خودمان مشاهده می کنیم که کاملاً ما را متحیر می کند. من زمانیکه شروع به خودشناسی خودم کردم که تازه فهمیده بودم به چه میزان مشکلات درونی و شخصیتی دارم و بعد از واکاوی هر یک از ابعاد شخصیتی و وجودی خودم از چنان لذتی لبریز میشدم که انگار به کشف علمی بزرگی نایل شدم و هم اکنون این خودکاوی بیشتر شده است که کمتر نشده.
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان