|
انحصار اطلاعات در جامعه اطلاعاتی از دست دولت خارج است
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
[28 Oct 2009]
[ دکترشهیندخت خوارزمی]
جامعه اطلاعاتی- همشهری آنلاین:اتفاق مهمی که در حوزه دموکراسی در جامعه اطلاعاتی می افتد این است که انحصار اطلاعات به عنوان اهرم پرتوان قدرت، از دست دولت خارج می شودو مردم به اطلاعاتی دسترسی پیدا می کنند که به طور متعارف در انحصار نظام حکومت بوده است و رسانه ها از آزادی عمل قابل توجهی برخوردارند و مردم بر عملکردشان ناظرند. به گزارش ایسنا، شهیندخت خوارزمی - عضو هیاتانحصار اطلاعات در جامعه اطلاعاتي از دست دولت خارج است
همشهری‌آنلاین: اتفاق مهمي كه در حوزه دموكراسي در جامعه اطلاعاتي مي‌افتد اين است كه انحصار اطلاعات به عنوان اهرم پرتوان قدرت، از دست دولت خارج مي‌شود
و مردم به اطلاعاتي دسترسي پيدا مي‌كنند که به طور متعارف در انحصار نظام حکومت بوده است و رسانه‌ها از آزادي عمل قابل توجهي برخوردارند و مردم بر عملکردشان ناظرند.
به گزارش ایسنا، شهيندخت خوارزمي - عضو هيات رئيسه انجمن ايراني جامعه‌ي اطلاعاتي - با تاكيد بر اينكه دموکراسي مفهومي است که معناي آن وابسته به شرايط نيست، اظهار كرد: دموكراسي در تمامي جوامع، حتي جامعه اطلاعاتي تعريف و معناي يكساني دارد. [جامعه اطلاعاتي در گفتگو با دكتر خوارزمي]
در جامعه اطلاعاتي هم، دموکراسي به معناي مشارکت و حضور فعال مردم در عرصه‌هايي است که سرنوشتشان تعيين مي‌شود، اما در اين جامعه براي تضمين اين حضور و مشارکت، مکانيسم‌هاي کارآمدتري وجود دارد. اصل بنيادين در دموکراسي، احترام به حقوق فردي است که آن نيز در جامعه اطلاعاتي زمينه بروز بيش‌تري مي‌يابد. [مفاهيم: 11خط عمل جامعه اطلاعاتي چيست؟]
وي با اشاره به اين كه برخي معتقدند در جامعه اطلاعاتي، راه براي تحقق دموکراسي مستقيم هموار شده است، افزود: در دموکراسي منتخب، به دليل نبود امکان حضور مستقيم مردم در فرآيندهاي سياست‌گذاري و تصميم‌گيري، اين حق از سوي آن‌ها به نمايندگاني تفويض مي‌شود که از طريق انتخابات آزاد انتخاب مي‌شوند؛ در نتيجه نهادهاي منتخبي مانند مجلس و نهاد رياست جمهوري شكل مي‌گيرد که از طريق آن‌ها آراء، خواست‌ها و نظرات مردم اعمال شود. [چشم انداز و آینده جامعه اطلاعاتي در ایران -1]
او ادامه داد: در جامعه اطلاعاتي، مردم به زيرساخت پيشرفته ارتباطات دو سويه (شبکه اينترنت) دسترسي دارند که از طريق آن، هم مي‌توانند در جريان فرآيندهاي تصميم‌گيري، تصميم‌سازي، برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري قرار بگيرند و هم قادرند در اين فرآيندها به طور مستقيم مشارکت جويند، ضمن اينكه ابزار و نرم‌افزارهاي پرتوان موجود در جامعه اطلاعاتي نيز امکان پردازش اين حجم عظيم اطلاعات و انتقال سريع نتايج را به فرآيند تصميم‌گيري و تصميم‌سازي و البته مردم فراهم آورده است؛ در نتيجه، در جامعه اطلاعاتي راه براي دموکراسي مستقيم هموارتر شده است. [مفاهيم: دوسويه‌گي اينترنتي چيست؟]
به گفته عضو هيات رئيسه انجمن ايراني جامعه اطلاعاتي بايد توجه داشت جامعه اطلاعاتي، هم به دليل ماهيت تکنولوژيک خود، دموکراتيک است و هم فرصت‌هاي با ارزشي براي شكل‌گيري و تمرين رفتارهاي دموکراتيک مانند صاحب‌نظر شدن، ابراز نظر، تمرين تحمل ديگران متفاوت و احترام به آراء و ارزش‌هاي مخالف و غيره را فراهم مي‌آورد و مردم و جوامع غيردموکراتيک را با اصول، مباني و مدل‌هاي ذهني تعامل دموکراتيک آشنا مي‌كند. [ایران و جامعه اطلاعاتی در گفتگو با دکتر معتمد نژاد]
او با بيان اينكه اساس دموکراسي، دسترسي مردم به اطلاعات است، تصريح كرد: اتفاق مهمي كه در حوزه دموكراسي در جامعه اطلاعاتي مي‌افتد اين است كه انحصار اطلاعات به عنوان اهرم پرتوان قدرت، از دست دولت خارج مي‌شود و مردم به اطلاعاتي دسترسي پيدا مي‌كنند که به طور متعارف در انحصار نظام حکومت بوده است، ضمن اينكه بايد توجه داشت بدون دسترسي به اطلاعات، مشارکت مردم در فرآيندهاي سرنوشت ساز، از کيفيت لازم برخوردار نخواهد بود. [سازمان‌هاي دولتي نقش چنداني در فعاليت‌هاي جامعه اطلاعاتي ندارند]
وي خاطرنشان كرد: هر قدر شناخت مردم از واقعيت‌ها بيشتر و دقيق‌تر باشد، رأي، نظر، خواست و انتظاراتشان واقع‌بينانه‌تر شده و با منافع عمومي همسازتر خواهد بود [آشنايي با برنامه اطلاعات براي همه].
در واقع سطح آگاهي مردم از طريق دسترسي به اطلاعات بالا مي‌رود و با آگاهي است که خودآگاهي شکل مي‌گيرد كه از طريق اين خودآگاهي نيز ذهن مردم آماده مي‌شود که منافع جمعي و ملي را بر منافع فردي ترجيح دهند و درنتيجه به قوانين احترام بگذارند. در چنين وضعيتي نيز مشارکت دموکراتيک مردم به سمت تأمين منافع جمعي و ملي هدايت شده و شفافيت، به اصل و ارزش مهمي در جامعه تبديل مي‌شود. [آشنايي با قانون آزادي اطلاعات]
او با اشاره به اين كه در جامعه اطلاعاتي، با توجه به روند تحول تکنولوژي‌هاي ارتباطات و اطلاعات، شفافيت به يک واقعيت انکارناپذير تبديل شده است، اضافه كرد: با هوشمند شدن ابزار، سيستم‌ها، نرم‌افزارها، فضاهاي مجازي و عرصه‌هاي زندگي، به قول Jamais Cascio در جهان آينه‌يي محقق مي‌شود كه در چنين جهاني، هرنوع اطلاعاتي حتي اطلاعات طبقه بندي شده و محرمانه به طور شفاف در اختيار همگان قرار مي‌گيرد و دغدغه دولت از حفظ اسرار و ممانعت از دسترسي مردم به اطلاعات محرمانه و طبقه‌بندي شده، به دغدغه حفظ حريم‌هاي خصوصي و حفاظت مردم در برابر تهديدهاي فضاهاي آينه‌يي تغيير مي‌يابد. [آشنايي با سند دستور جلسه تونس براي جامعه اطلاعاتی]
خوارزمي در ادامه درباره اطلاعاتي كه با توجه به تعريف دموكراسي در جامعه اطلاعاتي بايد در اختيار مردم قرار بگيرد، گفت: چنين بحثي را تنها در مراحل اوليه شکل‌گيري جامعه اطلاعاتي که زيرساخت ارتباطات و اطلاعات هنوز هوشمند نشده و جامعه صرفا به نسل اول شبکه وب دسترسي دارد، يعني تنها اطلاعات را مبادله مي‌کند و وب semantic و نيز وب اجتماعي هنوز كامل نشده‌اند، مي‌توان طرح کرد. [گزارش همایش سیاست‌گذاری توسعه فناوری اطلاعات]
او گفت: پيدايش Metaverse و ارتقاي سطح تعامل انسان - ماشين به سطحي که در آن نقش اصلي به ماشين‌ها و ابزاري به مراتب هوشمندتر از انسان انتقال مي‌يابد، اين مساله رنگ مي‌بازد و جاي خود را به مسائلي از نوع تازه مي‌دهد. [انسان و تکنولوژی‌های دیجیتال]
به گفته وي البته در شرايط کنوني، اين موضوع که مردم حق دارند به چه اطلاعاتي دسترسي يابند، به نوع نظام حاکم بر جامعه نيز بستگي دارد. اگر دغدغه اصلي نظام حاكم، به جاي توسعه و پيشرفت جامعه و رفاه روزافزون و بهبود مستمر کيفيت زندگي مردم، تحکيم مباني قدرت و حفظ نظام باشد، طبيعي است كه به کمک تکنولوژي‌هاي فيلترينگ و امثال آن، از دسترسي مردم به اطلاعاتي که به تعبير حکومت، مباني قدرت نظام را متزلزل مي‌سازد، جلوگيري مي‌كنند. [رسانه‌ها و تغيير در پاراديم‌هاي ذهني]
وي ادامه داد: ضمن اينكه اگر تدبير لازم را نداشته باشند، در جريان سياست‌گذاري و اعمال مکانيسم‌هاي منع دسترسي، بخش‌هايي از جامعه را از دسترسي به اطلاعاتي محروم مي‌كنند که نه تنها براي قدرت حاکم تهديدي ندارد؛ بلکه حتي زمينه‌ساز توسعه قابليت‌ها و ايجاد ظرفيت‌هايي مي‌شود كه براي جامعه مفيد نيز هست. [آيين‌نامه ساماندهي فعاليت سايت‌هاي اينترنتي ايراني]
او اضافه كرد: در مقابل، حکومت‌هاي پاسخ‌گو و خدمتگزاري قرار دارند که هدفشان توسعه و بهبود امور بوده و در اين راه، سياست‌هاي اطلاع‌رساني خود را بر مبناي اصولي کاملا متفاوت تنظيم کرده و دسترسي مردم به اطلاعات را فرصت تلقي مي‌کنند، نه تهديد و به جاي سرمايه‌گذاري سنگين برروي فيلترينگ و اتخاذ سياست‌هاي بازدارنده، توجه خود را به توسعه زيرساخت فني ICT، گسترش دسترسي مردم به اين زيرساخت، کاهش شکاف‌هاي ديجيتال، توانمندسازي مردم و سيستم‌ها و به طور کلي جايگزيني پروژه‌هاي توسعه‌خواه با پروژه‌هاي توسعه‌ستيز معطوف مي‌دارند. [ICT راهي براي فرار از بحران اقتصادي و تحريم‌ها]
وي افزود: البته با دستيابي به سطوح پيشرفته‌تري از زيرساخت فني - تکنولوژيک در جامعه اطلاعاتي، منع دسترسي مردم به اطلاعات دشوارتر مي‌شود و از آن مهم‌تر، نه تنها انحصار توزيع اطلاعات از دست دولت و نظام حکومت خارج مي‌شود؛ بلکه نظارت و حاکميت دولت بر فرآيند توليد اطلاعات نيز بيش از پيش دشوار مي‌شود و افراد، گروه‌ها و سازمان‌هاي خصوصي بازيگران اصلي اين فرآيندها خواهند شد. [گزارش همایش سیاست‌گذاری توسعه فناوری اطلاعات]
عضو هيات رئيسه انجمن ايراني جامعه‌ي اطلاعاتي در ادامه درباره تامين امنيت اطلاعات در نظام اطلاع‌رساني دموكراتيك نيز با اشاره به اينكه تامين امنيت اطلاعات در سطح ملي، رکن مهم امنيت ملي خواهد شد، گفت: معمولا دولت‌ها با سازمان‌هايي که بازيگران جهاني اطلاع‌رساني و شبکه‌هاي مجازي محسوب مي‌شوند، تضاد منافع پيدا مي‌كنند. [منظور از دولت‌ها در راهبري اينترنت حاكميت سياسي نيست]
به گفته او مشکلاتي که نسخه‌هاي پيشرفته Google earth براي سازمان‌هاي امنيتي جهان پديد آورده‌اند، مثال بارز اين مساله است كه بر همين اساس، پنتاگون آمريکا و مقامات امنيتي اتحاديه اروپا با مسوولان گوگل، مذاکرات تلخي را آغاز کرده‌اند. [Google Earth ابزار جديد تروريست‌هاي عراق]
به عقيده وي روند رشد تکنولوژي‌هاي ارتباطي در دنياي امروز به گونه‌اي است که به نظر مي‌رسد تامين امنيت اطلاعات بايد به شكل ديگري مورد بحث قرار گيرد. به طور کلي در اين سطح، بحث امنيت اطلاعات در سطح كلان و جهاني بايد به محافل بين‌المللي واگذار شود و در اجلاس‌هاي جهاني، بويژه WSIS براي آن تدابير جهاني عملي و واقع بينانه‌اي انديشيده شود. [پروفسور معتمدنژاد: بسياري از اهداف WSIS محقق نشد]
او هم‌چنين با بيان اينكه در سطح سازمان‌ها، تضمين امنيت اطلاعات، تعريف چارچوب‌ها و ضوابط آن و نيز انتخاب مکانيسم و سيستم مناسب، برعهده مديريت سازمان است، تصريح كرد: در سطح افراد و شهروندان عادي، امنيت اطلاعات با هدف تأمين منافع مردم و بر اساس حفظ حقوق اساسي فرد، وظيفه دولت به شمار مي‌آيد. [رعايت حقوق شهروندي، معناي امنيت است]
اين كارشناس تصريح كرد: دولت مي‌تواند با تدوين قوانين لازم، بازنگري و اصلاح مستمر اين قوانين و هم‌چنين نظارت بر اجراي قوانين از يک سو و يافتن راهکارهاي پيشرفته تکنولوژيک از سوي ديگر، اجراي برنامه‌هايي براي آموزش و توانمندسازي مردم را در دستور کار قرار دهد. [سند توسعه داريم؛ دريغ از يك برنامه جامع]
خوارزمي در ادامه درباره كاركردهاي رسانه‌ها و ارتباط آن‌ها با هم در جامعه اطلاعاتي، با اشاره به اينكه در نظام اطلاع‌رساني دموکراتيک، رسانه‌ها از آزادي عمل قابل توجهي برخوردارند، خاطر نشان كرد: در اين نظام‌ها، مردم ناظر بر عملکرد رسانه‌ها هستند، در واقع رسانه‌هاي آزاد رکن اصلي جامعه دموکراتيک را تشکيل مي‌دهند و آزادي بيان و آزادي رسانه‌ها به‌عنوان يک اصل و ارزش بنيادين، در جامعه اطلاعاتي مورد احترام همگان قرار دارد. [جامعه‌‌اطلاعاتي به اطلاعات منسجم و در دسترس نياز دارد]
او اضافه كرد: در جامعه اطلاعاتي به دلايلي که ذکر شد، آزادي رسانه‌ها يک اصل و واقعيت است. به طور کلي خارج از بحث جامعه اطلاعاتي نيز اگر بخواهيم به اين مساله بپردازيم، مي‌توان گفت روند تحول پديده‌ها به سمتي است که هر قدر جلوتر مي‌رويم محدود کردن آزادي رسانه‌ها براي حکومت‌ها دشوارتر، پرهزينه‌تر و ناپسندتر مي‌شود. در واقع، پيشرفت تکنولوژي است که چنين تحولي را شکل مي‌دهد. [سايبر ديپلماسي: رسانه ها؛ نهادهاي خصوصي ديپلماتيک]
وي ادامه داد: درباره کارکرد رسانه‌ها نيز به نظر مي‌رسد روند تحول در جهت حرکت از انتقال اطلاعات به انتقال دانايي و هم‌چنين کارکرد اجتماعي به جاي کارکرد اطلاع‌رساني است، ضمن اينكه با توجه به رقابتي بودن فضاي فعاليت رسانه‌ها در جامعه اطلاعاتي، مزيت رقابتي رسانه‌ها در رابطه با توانايي آن‌ها، در ارايه خدماتي در سطح عالي‌تر و با نوآوري بيشتر تعريف مي‌شود، به گونه‌اي كه شايد بتوان گفت نقش‌هاي متعارف رسانه‌ها از نو تعريف شده و نقش‌هاي جديدي شکل مي‌گيرند. در واقع رسانه‌ها بايد بتوانند پاسخگوي نيازهاي نوظهور netizenها باشند. [نشست تخصصي با دكتر خوارزمي در همشهري‌آنلاين]
رئیسه انجمن ایرانی جامعه ی اطلاعاتی - با تاکید بر اینکه دموکراسی مفهومی است که معنای آن وابسته به شرایط نیست، اظهار کرد: دموکراسی در تمامی جوامع، حتی جامعه اطلاعاتی تعریف و معنای یکسانی دارد. [جامعه اطلاعاتی در گفتگو با دکتر خوارزمی] در جامعه اطلاعاتی هم، دموکراسی به معنای مشارکت و حضور فعال مردم در عرصه هایی است که سرنوشتشان تعیین می شود، اما در این جامعه برای تضمین این حضور و مشارکت، مکانیسم های کارآمدتری وجود دارد. اصل بنیادین در دموکراسی، احترام به حقوق فردی است که آن نیز در جامعه اطلاعاتی زمینه بروز بیش تری می یابد. [مفاهیم: 11خط عمل جامعه اطلاعاتی چیست؟] وی با اشاره به این که برخی معتقدند در جامعه اطلاعاتی، راه برای تحقق دموکراسی مستقیم هموار شده است، افزود: در دموکراسی منتخب، به دلیل نبود امکان حضور مستقیم مردم در فرآیندهای سیاست گذاری و تصمیم گیری، این حق از سوی آن ها به نمایندگانی تفویض می شود که از طریق انتخابات آزاد انتخاب می شوند؛ در نتیجه نهادهای منتخبی مانند مجلس و نهاد ریاست جمهوری شکل می گیرد که از طریق آن ها آراء، خواست ها و نظرات مردم اعمال شود. [چشم انداز و آینده جامعه اطلاعاتی در ایران -1] او ادامه داد: در جامعه اطلاعاتی، مردم به زیرساخت پیشرفته ارتباطات دو سویه (شبکه اینترنت) دسترسی دارند که از طریق آن، هم می توانند در جریان فرآیندهای تصمیم گیری، تصمیم سازی، برنامه ریزی و سیاست گذاری قرار بگیرند و هم قادرند در این فرآیندها به طور مستقیم مشارکت جویند، ضمن اینکه ابزار و نرم افزارهای پرتوان موجود در جامعه اطلاعاتی نیز امکان پردازش این حجم عظیم اطلاعات و انتقال سریع نتایج را به فرآیند تصمیم گیری و تصمیم سازی و البته مردم فراهم آورده است؛ در نتیجه، در جامعه اطلاعاتی راه برای دموکراسی مستقیم هموارتر شده است. [مفاهیم: دوسویه گی اینترنتی چیست؟] به گفته عضو هیات رئیسه انجمن ایرانی جامعه اطلاعاتی باید توجه داشت جامعه اطلاعاتی، هم به دلیل ماهیت تکنولوژیک خود، دموکراتیک است و هم فرصت های با ارزشی برای شکل گیری و تمرین رفتارهای دموکراتیک مانند صاحب نظر شدن، ابراز نظر، تمرین تحمل دیگران متفاوت و احترام به آراء و ارزش های مخالف و غیره را فراهم می آورد و مردم و جوامع غیردموکراتیک را با اصول، مبانی و مدل های ذهنی تعامل دموکراتیک آشنا می کند. [ایران و جامعه اطلاعاتی در گفتگو با دکتر معتمد نژاد] او با بیان اینکه اساس دموکراسی، دسترسی مردم به اطلاعات است، تصریح کرد: اتفاق مهمی که در حوزه دموکراسی در جامعه اطلاعاتی می افتد این است که انحصار اطلاعات به عنوان اهرم پرتوان قدرت، از دست دولت خارج می شود و مردم به اطلاعاتی دسترسی پیدا می کنند که به طور متعارف در انحصار نظام حکومت بوده است، ضمن اینکه باید توجه داشت بدون دسترسی به اطلاعات، مشارکت مردم در فرآیندهای سرنوشت ساز، از کیفیت لازم برخوردار نخواهد بود. [سازمان های دولتی نقش چندانی در فعالیت های جامعه اطلاعاتی ندارند] وی خاطرنشان کرد: هر قدر شناخت مردم از واقعیت ها بیشتر و دقیق تر باشد، رأی، نظر، خواست و انتظاراتشان واقع بینانه تر شده و با منافع عمومی همسازتر خواهد بود [آشنایی با برنامه اطلاعات برای همه]. در واقع سطح آگاهی مردم از طریق دسترسی به اطلاعات بالا می رود و با آگاهی است که خودآگاهی شکل می گیرد که از طریق این خودآگاهی نیز ذهن مردم آماده می شود که منافع جمعی و ملی را بر منافع فردی ترجیح دهند و درنتیجه به قوانین احترام بگذارند. در چنین وضعیتی نیز مشارکت دموکراتیک مردم به سمت تأمین منافع جمعی و ملی هدایت شده و شفافیت، به اصل و ارزش مهمی در جامعه تبدیل می شود. [آشنایی با قانون آزادی اطلاعات] او با اشاره به این که در جامعه اطلاعاتی، با توجه به روند تحول تکنولوژی های ارتباطات و اطلاعات، شفافیت به یک واقعیت انکارناپذیر تبدیل شده است، اضافه کرد: با هوشمند شدن ابزار، سیستم ها، نرم افزارها، فضاهای مجازی و عرصه های زندگی، به قول jamais cascio در جهان آینه یی محقق می شود که در چنین جهانی، هرنوع اطلاعاتی حتی اطلاعات طبقه بندی شده و محرمانه به طور شفاف در اختیار همگان قرار می گیرد و دغدغه دولت از حفظ اسرار و ممانعت از دسترسی مردم به اطلاعات محرمانه و طبقه بندی شده، به دغدغه حفظ حریم های خصوصی و حفاظت مردم در برابر تهدیدهای فضاهای آینه یی تغییر می یابد. [آشنایی با سند دستور جلسه تونس برای جامعه اطلاعاتی] خوارزمی در ادامه درباره اطلاعاتی که با توجه به تعریف دموکراسی در جامعه اطلاعاتی باید در اختیار مردم قرار بگیرد، گفت: چنین بحثی را تنها در مراحل اولیه شکل گیری جامعه اطلاعاتی که زیرساخت ارتباطات و اطلاعات هنوز هوشمند نشده و جامعه صرفا به نسل اول شبکه وب دسترسی دارد، یعنی تنها اطلاعات را مبادله می کند و وب semantic و نیز وب اجتماعی هنوز کامل نشده اند، می توان طرح کرد. [گزارش همایش سیاست گذاری توسعه فناوری اطلاعات] او گفت: پیدایش metaverse و ارتقای سطح تعامل انسان - ماشین به سطحی که در آن نقش اصلی به ماشین ها و ابزاری به مراتب هوشمندتر از انسان انتقال می یابد، این مساله رنگ می بازد و جای خود را به مسائلی از نوع تازه می دهد. [انسان و تکنولوژی های دیجیتال] به گفته وی البته در شرایط کنونی، این موضوع که مردم حق دارند به چه اطلاعاتی دسترسی یابند، به نوع نظام حاکم بر جامعه نیز بستگی دارد. اگر دغدغه اصلی نظام حاکم، به جای توسعه و پیشرفت جامعه و رفاه روزافزون و بهبود مستمر کیفیت زندگی مردم، تحکیم مبانی قدرت و حفظ نظام باشد، طبیعی است که به کمک تکنولوژی های فیلترینگ و امثال آن، از دسترسی مردم به اطلاعاتی که به تعبیر حکومت، مبانی قدرت نظام را متزلزل می سازد، جلوگیری می کنند. [رسانه ها و تغییر در پارادیم های ذهنی] وی ادامه داد: ضمن اینکه اگر تدبیر لازم را نداشته باشند، در جریان سیاست گذاری و اعمال مکانیسم های منع دسترسی، بخش هایی از جامعه را از دسترسی به اطلاعاتی محروم می کنند که نه تنها برای قدرت حاکم تهدیدی ندارد؛ بلکه حتی زمینه ساز توسعه قابلیت ها و ایجاد ظرفیت هایی می شود که برای جامعه مفید نیز هست. [آیین نامه ساماندهی فعالیت سایت های اینترنتی ایرانی] او اضافه کرد: در مقابل، حکومت های پاسخ گو و خدمتگزاری قرار دارند که هدفشان توسعه و بهبود امور بوده و در این راه، سیاست های اطلاع رسانی خود را بر مبنای اصولی کاملا متفاوت تنظیم کرده و دسترسی مردم به اطلاعات را فرصت تلقی می کنند، نه تهدید و به جای سرمایه گذاری سنگین برروی فیلترینگ و اتخاذ سیاست های بازدارنده، توجه خود را به توسعه زیرساخت فنی ict، گسترش دسترسی مردم به این زیرساخت، کاهش شکاف های دیجیتال، توانمندسازی مردم و سیستم ها و به طور کلی جایگزینی پروژه های توسعه خواه با پروژه های توسعه ستیز معطوف می دارند. [ict راهی برای فرار از بحران اقتصادی و تحریم ها] وی افزود: البته با دستیابی به سطوح پیشرفته تری از زیرساخت فنی - تکنولوژیک در جامعه اطلاعاتی، منع دسترسی مردم به اطلاعات دشوارتر می شود و از آن مهم تر، نه تنها انحصار توزیع اطلاعات از دست دولت و نظام حکومت خارج می شود؛ بلکه نظارت و حاکمیت دولت بر فرآیند تولید اطلاعات نیز بیش از پیش دشوار می شود و افراد، گروه ها و سازمان های خصوصی بازیگران اصلی این فرآیندها خواهند شد. [گزارش همایش سیاست گذاری توسعه فناوری اطلاعات] عضو هیات رئیسه انجمن ایرانی جامعه ی اطلاعاتی در ادامه درباره تامین امنیت اطلاعات در نظام اطلاع رسانی دموکراتیک نیز با اشاره به اینکه تامین امنیت اطلاعات در سطح ملی، رکن مهم امنیت ملی خواهد شد، گفت: معمولا دولت ها با سازمان هایی که بازیگران جهانی اطلاع رسانی و شبکه های مجازی محسوب می شوند، تضاد منافع پیدا می کنند. [منظور از دولت ها در راهبری اینترنت حاکمیت سیاسی نیست] به گفته او مشکلاتی که نسخه های پیشرفته google earth برای سازمان های امنیتی جهان پدید آورده اند، مثال بارز این مساله است که بر همین اساس، پنتاگون آمریکا و مقامات امنیتی اتحادیه اروپا با مسوولان گوگل، مذاکرات تلخی را آغاز کرده اند. [google earth ابزار جدید تروریست های عراق] به عقیده وی روند رشد تکنولوژی های ارتباطی در دنیای امروز به گونه ای است که به نظر می رسد تامین امنیت اطلاعات باید به شکل دیگری مورد بحث قرار گیرد. به طور کلی در این سطح، بحث امنیت اطلاعات در سطح کلان و جهانی باید به محافل بین المللی واگذار شود و در اجلاس های جهانی، بویژه wsis برای آن تدابیر جهانی عملی و واقع بینانه ای اندیشیده شود. [پروفسور معتمدنژاد: بسیاری از اهداف wsis محقق نشد] او هم چنین با بیان اینکه در سطح سازمان ها، تضمین امنیت اطلاعات، تعریف چارچوب ها و ضوابط آن و نیز انتخاب مکانیسم و سیستم مناسب، برعهده مدیریت سازمان است، تصریح کرد: در سطح افراد و شهروندان عادی، امنیت اطلاعات با هدف تأمین منافع مردم و بر اساس حفظ حقوق اساسی فرد، وظیفه دولت به شمار می آید. [رعایت حقوق شهروندی، معنای امنیت است] این کارشناس تصریح کرد: دولت می تواند با تدوین قوانین لازم، بازنگری و اصلاح مستمر این قوانین و هم چنین نظارت بر اجرای قوانین از یک سو و یافتن راهکارهای پیشرفته تکنولوژیک از سوی دیگر، اجرای برنامه هایی برای آموزش و توانمندسازی مردم را در دستور کار قرار دهد. [سند توسعه داریم؛ دریغ از یک برنامه جامع] خوارزمی در ادامه درباره کارکردهای رسانه ها و ارتباط آن ها با هم در جامعه اطلاعاتی، با اشاره به اینکه در نظام اطلاع رسانی دموکراتیک، رسانه ها از آزادی عمل قابل توجهی برخوردارند، خاطر نشان کرد: در این نظام ها، مردم ناظر بر عملکرد رسانه ها هستند، در واقع رسانه های آزاد رکن اصلی جامعه دموکراتیک را تشکیل می دهند و آزادی بیان و آزادی رسانه ها به عنوان یک اصل و ارزش بنیادین، در جامعه اطلاعاتی مورد احترام همگان قرار دارد. [جامعه اطلاعاتی به اطلاعات منسجم و در دسترس نیاز دارد] او اضافه کرد: در جامعه اطلاعاتی به دلایلی که ذکر شد، آزادی رسانه ها یک اصل و واقعیت است. به طور کلی خارج از بحث جامعه اطلاعاتی نیز اگر بخواهیم به این مساله بپردازیم، می توان گفت روند تحول پدیده ها به سمتی است که هر قدر جلوتر می رویم محدود کردن آزادی رسانه ها برای حکومت ها دشوارتر، پرهزینه تر و ناپسندتر می شود. در واقع، پیشرفت تکنولوژی است که چنین تحولی را شکل می دهد. [سایبر دیپلماسی: رسانه ها؛ نهادهای خصوصی دیپلماتیک] وی ادامه داد: درباره کارکرد رسانه ها نیز به نظر می رسد روند تحول در جهت حرکت از انتقال اطلاعات به انتقال دانایی و هم چنین کارکرد اجتماعی به جای کارکرد اطلاع رسانی است، ضمن اینکه با توجه به رقابتی بودن فضای فعالیت رسانه ها در جامعه اطلاعاتی، مزیت رقابتی رسانه ها در رابطه با توانایی آن ها، در ارایه خدماتی در سطح عالی تر و با نوآوری بیشتر تعریف می شود، به گونه ای که شاید بتوان گفت نقش های متعارف رسانه ها از نو تعریف شده و نقش های جدیدی شکل می گیرند. در واقع رسانه ها باید بتوانند پاسخگوی نیازهای نوظهور netizenها باشند. [نشست تخصصی با دکتر خوارزمی در همشهری آنلاین]
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
|
بنیاد آینده‌نگری ایران |
|
پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳ - ۲۱ نوامبر ۲۰۲۴
دکترشهیندخت خوارزمی
|
|
Facebook
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان