Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


انحصار اطلاعات در جامعه اطلاعاتی از دست دولت خارج است

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Facebook Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[26 Aug 2009]   [ دکترشهیندخت خوارزمی]

اتفاق مهمی که در حوزه دموکراسی در جامعه اطلاعاتی می افتد این است که انحصار اطلاعات به عنوان اهرم پرتوان قدرت، از دست دولت خارج می شودو مردم به اطلاعاتی دسترسی پیدا می کنند که به طور متعارف در انحصار نظام حکومت بوده است و رسانه ها از آزادی عمل قابل توجهی برخوردارند و مردم بر عملکردشان ناظرند. به گزارش ایسنا، شهیندخت خوارزمی - عضو هیات رئیسه انجمن ایرانی جامعه ی اطلاعاتی - با تاکید بر اینکه دموکراسی مفهومی است که معنای آن وابسته به شرایط نیست، اظهار کرد: دموکراسی در تمامی جوامع، حتی جامعه اطلاعاتی تعریف و معنای یکسانی دارد. [جامعه اطلاعاتی در گفتگو با دکتر خوارزمی] در جامعه اطلاعاتی هم، دموکراسی به معنای مشارکت و حضور فعال مردم در عرصه هایی است که سرنوشتشان تعیین می شود، اما در این جامعه برای تضمین این حضور و مشارکت، مکانیسم های کارآمدتری وجود دارد. اصل بنیادین در دموکراسی، احترام به حقوق فردی است که آن نیز در جامعه اطلاعاتی زمینه بروز بیش تری می یابد. [مفاهیم: 11خط عمل جامعه اطلاعاتی چیست؟] وی با اشاره به این که برخی معتقدند در جامعه اطلاعاتی، راه برای تحقق دموکراسی مستقیم هموار شده است، افزود: در دموکراسی منتخب، به دلیل نبود امکان حضور مستقیم مردم در فرآیندهای سیاست گذاری و تصمیم گیری، این حق از سوی آن ها به نمایندگانی تفویض می شود که از طریق انتخابات آزاد انتخاب می شوند؛ در نتیجه نهادهای منتخبی مانند مجلس و نهاد ریاست جمهوری شکل می گیرد که از طریق آن ها آراء، خواست ها و نظرات مردم اعمال شود. [چشم انداز و آینده جامعه اطلاعاتی در ایران -1] او ادامه داد: در جامعه اطلاعاتی، مردم به زیرساخت پیشرفته ارتباطات دو سویه (شبکه اینترنت) دسترسی دارند که از طریق آن، هم می توانند در جریان فرآیندهای تصمیم گیری، تصمیم سازی، برنامه ریزی و سیاست گذاری قرار بگیرند و هم قادرند در این فرآیندها به طور مستقیم مشارکت جویند، ضمن اینکه ابزار و نرم افزارهای پرتوان موجود در جامعه اطلاعاتی نیز امکان پردازش این حجم عظیم اطلاعات و انتقال سریع نتایج را به فرآیند تصمیم گیری و تصمیم سازی و البته مردم فراهم آورده است؛ در نتیجه، در جامعه اطلاعاتی راه برای دموکراسی مستقیم هموارتر شده است. [مفاهیم: دوسویه گی اینترنتی چیست؟] به گفته عضو هیات رئیسه انجمن ایرانی جامعه اطلاعاتی باید توجه داشت جامعه اطلاعاتی، هم به دلیل ماهیت تکنولوژیک خود، دموکراتیک است و هم فرصت های با ارزشی برای شکل گیری و تمرین رفتارهای دموکراتیک مانند صاحب نظر شدن، ابراز نظر، تمرین تحمل دیگران متفاوت و احترام به آراء و ارزش های مخالف و غیره را فراهم می آورد و مردم و جوامع غیردموکراتیک را با اصول، مبانی و مدل های ذهنی تعامل دموکراتیک آشنا می کند. [ایران و جامعه اطلاعاتی در گفتگو با دکتر معتمد نژاد] او با بیان اینکه اساس دموکراسی، دسترسی مردم به اطلاعات است، تصریح کرد: اتفاق مهمی که در حوزه دموکراسی در جامعه اطلاعاتی می افتد این است که انحصار اطلاعات به عنوان اهرم پرتوان قدرت، از دست دولت خارج می شود و مردم به اطلاعاتی دسترسی پیدا می کنند که به طور متعارف در انحصار نظام حکومت بوده است، ضمن اینکه باید توجه داشت بدون دسترسی به اطلاعات، مشارکت مردم در فرآیندهای سرنوشت ساز، از کیفیت لازم برخوردار نخواهد بود. [سازمان های دولتی نقش چندانی در فعالیت های جامعه اطلاعاتی ندارند] وی خاطرنشان کرد: هر قدر شناخت مردم از واقعیت ها بیشتر و دقیق تر باشد، رأی، نظر، خواست و انتظاراتشان واقع بینانه تر شده و با منافع عمومی همسازتر خواهد بود [آشنایی با برنامه اطلاعات برای همه]. در واقع سطح آگاهی مردم از طریق دسترسی به اطلاعات بالا می رود و با آگاهی است که خودآگاهی شکل می گیرد که از طریق این خودآگاهی نیز ذهن مردم آماده می شود که منافع جمعی و ملی را بر منافع فردی ترجیح دهند و درنتیجه به قوانین احترام بگذارند. در چنین وضعیتی نیز مشارکت دموکراتیک مردم به سمت تأمین منافع جمعی و ملی هدایت شده و شفافیت، به اصل و ارزش مهمی در جامعه تبدیل می شود. [آشنایی با قانون آزادی اطلاعات] او با اشاره به این که در جامعه اطلاعاتی، با توجه به روند تحول تکنولوژی های ارتباطات و اطلاعات، شفافیت به یک واقعیت انکارناپذیر تبدیل شده است، اضافه کرد: با هوشمند شدن ابزار، سیستم ها، نرم افزارها، فضاهای مجازی و عرصه های زندگی، به قول jamais cascio در جهان آینه یی محقق می شود که در چنین جهانی، هرنوع اطلاعاتی حتی اطلاعات طبقه بندی شده و محرمانه به طور شفاف در اختیار همگان قرار می گیرد و دغدغه دولت از حفظ اسرار و ممانعت از دسترسی مردم به اطلاعات محرمانه و طبقه بندی شده، به دغدغه حفظ حریم های خصوصی و حفاظت مردم در برابر تهدیدهای فضاهای آینه یی تغییر می یابد. [آشنایی با سند دستور جلسه تونس برای جامعه اطلاعاتی] خوارزمی در ادامه درباره اطلاعاتی که با توجه به تعریف دموکراسی در جامعه اطلاعاتی باید در اختیار مردم قرار بگیرد، گفت: چنین بحثی را تنها در مراحل اولیه شکل گیری جامعه اطلاعاتی که زیرساخت ارتباطات و اطلاعات هنوز هوشمند نشده و جامعه صرفا به نسل اول شبکه وب دسترسی دارد، یعنی تنها اطلاعات را مبادله می کند و وب semantic و نیز وب اجتماعی هنوز کامل نشده اند، می توان طرح کرد. [گزارش همایش سیاست گذاری توسعه فناوری اطلاعات] او گفت: پیدایش metaverse و ارتقای سطح تعامل انسان - ماشین به سطحی که در آن نقش اصلی به ماشین ها و ابزاری به مراتب هوشمندتر از انسان انتقال می یابد، این مساله رنگ می بازد و جای خود را به مسائلی از نوع تازه می دهد. [انسان و تکنولوژی های دیجیتال] به گفته وی البته در شرایط کنونی، این موضوع که مردم حق دارند به چه اطلاعاتی دسترسی یابند، به نوع نظام حاکم بر جامعه نیز بستگی دارد. اگر دغدغه اصلی نظام حاکم، به جای توسعه و پیشرفت جامعه و رفاه روزافزون و بهبود مستمر کیفیت زندگی مردم، تحکیم مبانی قدرت و حفظ نظام باشد، طبیعی است که به کمک تکنولوژی های فیلترینگ و امثال آن، از دسترسی مردم به اطلاعاتی که به تعبیر حکومت، مبانی قدرت نظام را متزلزل می سازد، جلوگیری می کنند. [رسانه ها و تغییر در پارادیم های ذهنی] وی ادامه داد: ضمن اینکه اگر تدبیر لازم را نداشته باشند، در جریان سیاست گذاری و اعمال مکانیسم های منع دسترسی، بخش هایی از جامعه را از دسترسی به اطلاعاتی محروم می کنند که نه تنها برای قدرت حاکم تهدیدی ندارد؛ بلکه حتی زمینه ساز توسعه قابلیت ها و ایجاد ظرفیت هایی می شود که برای جامعه مفید نیز هست. [آیین نامه ساماندهی فعالیت سایت های اینترنتی ایرانی] او اضافه کرد: در مقابل، حکومت های پاسخ گو و خدمتگزاری قرار دارند که هدفشان توسعه و بهبود امور بوده و در این راه، سیاست های اطلاع رسانی خود را بر مبنای اصولی کاملا متفاوت تنظیم کرده و دسترسی مردم به اطلاعات را فرصت تلقی می کنند، نه تهدید و به جای سرمایه گذاری سنگین برروی فیلترینگ و اتخاذ سیاست های بازدارنده، توجه خود را به توسعه زیرساخت فنی ict، گسترش دسترسی مردم به این زیرساخت، کاهش شکاف های دیجیتال، توانمندسازی مردم و سیستم ها و به طور کلی جایگزینی پروژه های توسعه خواه با پروژه های توسعه ستیز معطوف می دارند. [ict راهی برای فرار از بحران اقتصادی و تحریم ها] وی افزود: البته با دستیابی به سطوح پیشرفته تری از زیرساخت فنی - تکنولوژیک در جامعه اطلاعاتی، منع دسترسی مردم به اطلاعات دشوارتر می شود و از آن مهم تر، نه تنها انحصار توزیع اطلاعات از دست دولت و نظام حکومت خارج می شود؛ بلکه نظارت و حاکمیت دولت بر فرآیند تولید اطلاعات نیز بیش از پیش دشوار می شود و افراد، گروه ها و سازمان های خصوصی بازیگران اصلی این فرآیندها خواهند شد. [گزارش همایش سیاست گذاری توسعه فناوری اطلاعات] عضو هیات رئیسه انجمن ایرانی جامعه ی اطلاعاتی در ادامه درباره تامین امنیت اطلاعات در نظام اطلاع رسانی دموکراتیک نیز با اشاره به اینکه تامین امنیت اطلاعات در سطح ملی، رکن مهم امنیت ملی خواهد شد، گفت: معمولا دولت ها با سازمان هایی که بازیگران جهانی اطلاع رسانی و شبکه های مجازی محسوب می شوند، تضاد منافع پیدا می کنند. [منظور از دولت ها در راهبری اینترنت حاکمیت سیاسی نیست] به گفته او مشکلاتی که نسخه های پیشرفته google earth برای سازمان های امنیتی جهان پدید آورده اند، مثال بارز این مساله است که بر همین اساس، پنتاگون آمریکا و مقامات امنیتی اتحادیه اروپا با مسوولان گوگل، مذاکرات تلخی را آغاز کرده اند. [google earth ابزار جدید تروریست های عراق] به عقیده وی روند رشد تکنولوژی های ارتباطی در دنیای امروز به گونه ای است که به نظر می رسد تامین امنیت اطلاعات باید به شکل دیگری مورد بحث قرار گیرد. به طور کلی در این سطح، بحث امنیت اطلاعات در سطح کلان و جهانی باید به محافل بین المللی واگذار شود و در اجلاس های جهانی، بویژه wsis برای آن تدابیر جهانی عملی و واقع بینانه ای اندیشیده شود. [پروفسور معتمدنژاد: بسیاری از اهداف wsis محقق نشد] او هم چنین با بیان اینکه در سطح سازمان ها، تضمین امنیت اطلاعات، تعریف چارچوب ها و ضوابط آن و نیز انتخاب مکانیسم و سیستم مناسب، برعهده مدیریت سازمان است، تصریح کرد: در سطح افراد و شهروندان عادی، امنیت اطلاعات با هدف تأمین منافع مردم و بر اساس حفظ حقوق اساسی فرد، وظیفه دولت به شمار می آید. [رعایت حقوق شهروندی، معنای امنیت است] این کارشناس تصریح کرد: دولت می تواند با تدوین قوانین لازم، بازنگری و اصلاح مستمر این قوانین و هم چنین نظارت بر اجرای قوانین از یک سو و یافتن راهکارهای پیشرفته تکنولوژیک از سوی دیگر، اجرای برنامه هایی برای آموزش و توانمندسازی مردم را در دستور کار قرار دهد. [سند توسعه داریم؛ دریغ از یک برنامه جامع] خوارزمی در ادامه درباره کارکردهای رسانه ها و ارتباط آن ها با هم در جامعه اطلاعاتی، با اشاره به اینکه در نظام اطلاع رسانی دموکراتیک، رسانه ها از آزادی عمل قابل توجهی برخوردارند، خاطر نشان کرد: در این نظام ها، مردم ناظر بر عملکرد رسانه ها هستند، در واقع رسانه های آزاد رکن اصلی جامعه دموکراتیک را تشکیل می دهند و آزادی بیان و آزادی رسانه ها به عنوان یک اصل و ارزش بنیادین، در جامعه اطلاعاتی مورد احترام همگان قرار دارد. [جامعه اطلاعاتی به اطلاعات منسجم و در دسترس نیاز دارد] او اضافه کرد: در جامعه اطلاعاتی به دلایلی که ذکر شد، آزادی رسانه ها یک اصل و واقعیت است. به طور کلی خارج از بحث جامعه اطلاعاتی نیز اگر بخواهیم به این مساله بپردازیم، می توان گفت روند تحول پدیده ها به سمتی است که هر قدر جلوتر می رویم محدود کردن آزادی رسانه ها برای حکومت ها دشوارتر، پرهزینه تر و ناپسندتر می شود. در واقع، پیشرفت تکنولوژی است که چنین تحولی را شکل می دهد. [سایبر دیپلماسی: رسانه ها؛ نهادهای خصوصی دیپلماتیک] وی ادامه داد: درباره کارکرد رسانه ها نیز به نظر می رسد روند تحول در جهت حرکت از انتقال اطلاعات به انتقال دانایی و هم چنین کارکرد اجتماعی به جای کارکرد اطلاع رسانی است، ضمن اینکه با توجه به رقابتی بودن فضای فعالیت رسانه ها در جامعه اطلاعاتی، مزیت رقابتی رسانه ها در رابطه با توانایی آن ها، در ارایه خدماتی در سطح عالی تر و با نوآوری بیشتر تعریف می شود، به گونه ای که شاید بتوان گفت نقش های متعارف رسانه ها از نو تعریف شده و نقش های جدیدی شکل می گیرند. در واقع رسانه ها باید بتوانند پاسخگوی نیازهای نوظهور netizenها باشند. [نشست تخصصی با دکتر خوارزمی در همشهری آنلاین]

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع:


بنیاد آینده‌نگری ایران



جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - ۲۹ مارس ۲۰۲۴

دکترشهیندخت خوارزمی

+ جهانی شدن و تجارت فرهنگی  دکترشهیندخت خوارزمی

+ جامعه اطلاعاتی، کتابداران و چالش‌های پیش رو  دکترشهیندخت خوارزمی

+ کشورهایی که در کوچک‌ کردن دولت الگو هستند  دکترشهیندخت خوارزمی

+ مهم‌ترین و اخلاقی‌ترین وظیفه دولت در فضای مجازی   دکترشهیندخت خوارزمی

+ جامعه اطلاعاتی و حق آزادی بیان در فضای سایبری  دکترشهیندخت خوارزمی

+ اعلامیه جدید حقوق بشر در فضای مجازی   دکترشهیندخت خوارزمی

+ آیا محرومیت از امکانات در شأن انسان ایرانی است؟  دکترشهیندخت خوارزمی

+ مديران دولتي و ملاحظات سیاسی   دکترشهیندخت خوارزمی

+ تغيير در پاراديم هاي ذهني وظيفه رسانه هاي فرهنگي است   دکترشهیندخت خوارزمی

+ انحصار اطلاعات در جامعه اطلاعاتی از دست دولت خارج است   دکترشهیندخت خوارزمی

+ جامعه اطلاعاتي در گفتگو با دكتر خوارزمي  دکترشهیندخت خوارزمی

+ جهاني شدن بازار فرهنگ  دکترشهیندخت خوارزمی



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995