برنده جايزه کتاب سال آمريکا ۱۹۹۴ در زمينه تحليل تصميم
برنده جايزه کتاب سال دانشجويي ايران ۱۳۸۲ در گروه علوم انساني
موسسه مطالعات فرهنگ جهاني آينده
نويسنده : پرفسور رالف ال. کيني
مترجم : وحيد وحيدي مطلق
ناشر زبان اصلي : انتشارات دانشگاه هاروارد
ناظر علمي : عقيل ملکي فر
ويراستار: مرضيه فخرايي
حروفچيني و صفحه آرايي: ندا احمدوند، فرشته احمدوند، آزاده باقري
ناشر: موسسه فرهنگي انتشاراتي کرانه علم
ليتوگرافي: پرتو شمس
چاپ و صحافي: نگارش
چاپ : ۱۳۸۱
حجم کتاب : ۵۵۸ صفحه
تيراژ : ۳۰۰۰ نسخه
قيمت : ۳۸۰۰۰ ريال
عنوان كتاب به زبان اصلي :
Value-Focused Thinking : A Path to Creative Decisionmaking, Ralph Keeney, Harvard University Press, 1992
مراکز پخش کتاب
۱- انتشارات آستان قدس رضوي ، شرکت به نشر، تهران، خيابان انقلاب، روبروي درب اصلي دانشگاه تهران
شماره تلفن :۸۸۹۵۱۷۳۹
۲- تهران، انديشکده صنعت و فنآوري ( آصف)
www.iranasef.org
۳- شرکت کتاب، لس آنجلس، ايالات متحده آمريکا
http://www.ketab.com
http://shopping.ketab.com/search.asp?cat=1&tit=value%2Dfocused+thinking
خلاصه تفکر ارزشي
Power Point Download
Pdf Download
معرفي مختصر کتاب
تا کنون کتاب هاي فراواني درباره تصميم گيري نوشته شده است. اين کتاب ها چگونگي حل مسائل تصميم را به ما مي آموزند. اما از شناسايي فرصت هاي تصميم سخني به ميان نمي آورند. ما با مطالعه اين کتاب ها ياد مي گيريم که چگونه گزينه هاي موجود را تحليل کنيم و بهترين آن ها را بر گزينيم، اما نحوه ابداع گزينه هاي جديد را فرا نمي گيريم. تمرکز بر گزينه ها شيوه اي محدود براي تفکر درباره موقعيت هاي تصميم است و برخورد آن با مساله تصميم برخورد منفعلانه و نه پيش دستانه است.
در هر موقعيت تصميم، ارزش ها اهميت بنيادي دارند و موضوعيت گزينه ها فقط به اين خاطر است که ابزاري براي تحقق ارزش ها هستند. بنابراين در تفکر نخست بايد بر ارزش ها تمرکز کرد و نه گزينه هايي که احتمالا آن ارزش ها را محقق مي سازند. تفکر ارزشي را به طور خلاصه مي توان خلاقيت هدايت شده براي تصميم گيري دانست. اين کتاب با آنچه که تا کنون خوانده ايد، کاملا متفاوت است و در آن فرآيند هاي خلاقانه اي معرفي و تشريح مي شوند که بايد براي شناسايي مسائل تصميم، ابداع گزينه ها و تبيين اهداف از آن ها پيروي کرد.
نگاهي اجمالي به محتواي کتاب
اين کتاب در چهار بخش مفاهيم ، مباني، کاربردها و نمونه هاي کاربردي تنظيم شده است و مشتمل بر ۱۳ فصل است. بخش اول به معرفي مفاهيم اصلي تفکر ارزشي اختصاص دارد. در اين بخش با ارايه مثال هاي گوناگون از تصميم هاي شخصي و سازماني، کاستيهاي تفکر گزينه اي نشان داده شده است. در بخش دوم مباني نظري و رياضي اين رويکرد و چگونگي شناسايي و ساختار دهي اهداف و همچنين ساخت مدل ارزشي يا همان تابع هدف معرفي مي شود. بخش سوم کتاب تحت عنوان کاربرد ها به چگونگي پياده سازي مفاهيم نظري در عمل مي پردازد و در آن روش هاي آشکار سازي اهداف پنهان و شناسايي فرصت هاي تصميم معرفي مي شوند. همچنين در اين بخش نقش مفيد و موثر تفکر ارزشي در جمع آوري اطلاعات ، ارزيابي گزينه ها ، ايجاد پيوند ميان تصميم ها ، بهبود ارتباطات ، تسهيل مشارکت چندين ذينفع در تصميم ها و هدايت تفکر استراتژيک بررسي مي شود. نويسنده در بخش چهارم، ابعاد مختلف کاربرد تفکر ارزشي را در موقعيت هاي تصميم در سطوح دولتي و بنگاهي و همچنين در سطح تصميم هاي شخصي زندگي نشان مي دهد. اين بخش شامل مثال هاي متنوع و بسيار جالبي درباره به کار گيري اين رويکرد در تصميم هاي مربوط به ماموريت هاي ناسا، حمل و نقل زباله هاي هسته اي، تغييرات آب و هوايي و پديده گرم شدن کره زمين، آلودگي هوا در کلانشهر لس آنجلس، طراحي محصول در حوزه تکنولوژي برتر، مذاکره براي تاليف کتاب و نهايتا تصميم هاي مربوط به زندگي شخصي نويسنده است.
مخاطبان اصلي کتاب
مخاطبان اين کتاب تصميم گيران متفکر و افرادي هستند که نقش مشاور تصميم گيري را در شرکت ها ، سازمان ها و دولت ها ايفا مي کنند. بنابراين مطالعه کتاب براي چهار گروه عمده بسيار جالب خواهد بود. گروه اول، تحليل گران و مشاوراني هستند که از طريق ارائه بينش و توصيه به کساني که مسوليت تصميم هاي مهم را عهده دار هستند، امرار معاش مي کنند. گروه دوم دانشجوياني هستند که به مطالعه ابعاد مختلف تصميم گيري تعلق خاطر دارند. حوزه هاي مطالعاتي اين دسته از دانشجويان مي تواند شامل مديريت، سياست گذاري، روان شناسي، اقتصاد، حقوق ، طراحي، فني مهندسي، و تحقيق در عمليات باشد. گروه سوم افرادي هستند که در سازمان هاي دولتي يا خصوصي با آن دسته از موضوعات بزرگي دست و پنجه نرم مي کنند که جايگاه آن ها فراتر و بالاتر از فرآيند هاي تصميم جا افتاده فردي يا سازماني است. موضوعات ياد شده مواردي همچون زباله هاي خطرناک، گرم شدن کره زمين، خلع سلاح، تجارب بين المللي عادلانه، و سياست گذاري درباره قوانين مهاجرت را در بر مي گيرد. گروه چهارم نيز کساني هستند که تصميم گيري را جالب، چالشي و بر انگيزاننده کنجکاوي مي دانند، کساني که از فرآيند تفکر درباره مسائل سخت و دشوار لذت مي برند.
فهرست کتاب
بخش اول: مفاهيم
فصل اول: تفکر درباره ارزش ها
تفکر ارزشي
ابداع گزينه ها
شناسايي فرصت هاي تصميم
تفکر درباره ارزش ها
کاربردهاي تفکر ارزشي
فصل دوم: چارچوب تفکر ارزشي
تعيين چارچوب موقعيت تصميم
اهداف بنيادي
زمينه تصميم
هدايت تفکر استراتژيک و اقدامات عملي
چارچوب
مقايسه تفکر گزينه اي و تفکر ارزشي
اصول اخلاقي و بي طرفي ارزشي
بخش دوم: مباني
فصل سوم: شناسايي و ساختار دهي اهداف
شناسايي اهداف
شناسايي اهداف بنيادي
ساختار دهي اهداف
چگونگي ساختار دهي اهداف
ويژگي هاي مطلوب اهداف بنيادي
ايجاد پيوند ميان سلسله مراتب اهداف و شبکه هاي اهداف
سلسله مراتب ها و شبکه هاي اهداف ناقص
سلسله مراتب هاي اهداف براي گروهها
فصل چهارم: سنجش ميزان تحقق اهداف
مفهوم شناسه
انواع شناسه
ساخت شناسه مصنوعي
کاربرد شناسه هاي بدل
ويژگي هاي مطلوب شناسه ها
مساله تصميم انتخاب شناسه
ايجاد پيوند ميان موقعيت هاي تصميم و شناسه ها
فصل پنجم: کمي سازي اهداف با مدل ارزشي
ساخت مدل ارزشي
مدل هاي ارزشي چند هدفي
مدل هاي ارزشي تک هدفي
اولويت بندي اهداف
هنر ارزيابي مدل هاي ارزشي
ملاحظاتي در ارزيابي هاي ارزشي
بخش سوم: کاربردها
فصل ششم: آشکار سازي اهداف پنهان
بينش هاي برآمده از شناسه ها
بينش هاي برآمده از نقض فرضيات استقلال
بينش هاي برآمده از موازنه هاي ارزشي
بينش هاي برآمده از توابع هدف تک شناسه اي
بينش هاي برآمده از ارزيابي هاي ارزشي چندگانه
فصل هفتم: ابداع گزينه ها براي تصميم گيران منفرد
مقابله با سوگيري هاي ادراکي
کاربرد اهداف
کاربرد اهداف استراتژيک
تمرکز بر گزينه هاي ارزشمند
کاربرد گزينه هاي ارزيابي شده
گزينه هاي عام
گزينه هاي هماهنگ
گزينه هاي فرآيندي
از بين بردن محدوديت ها
بهره برداري بهتر از منابع
غربال کردن براي شناسايي گزينه هاي مطلوب
گزينه هايي براي سلسله تصميم هاي مشابه
فصل هشتم: ابداع گزينه هاي براي چند تصميم گيرنده
خشنود سازي ساير ذينفعان
تاثير ذينفعان بر پيامدهاي شما
شفاف سازي ارزش هاي ذينفعان در تصميم هاي گروهي
ابداع گزينه ها براي مذاکرات
فصل نهم: شناسايي فرصت هاي تصميم
کاربرد اهداف استراتژيک
کاربرد منابع در دسترس
زمينه تصميم گسترده تر
پايش پيشرفت
ايجاد يک فرآيند
مذاکره براي خود و طرف ديگر
حضور در مکان مناسب در زمان مناسب
فصل دهم: بينش هايي براي فرايند تصميم گيري
هدايت جمع آوري اطلاعات
ارزيابي گزينه ها
تصميم هاي داراي پيوند متقابل
بهبود ارتباطات
تسهيل مشارکت در تصميم هاي شامل چند ذي نفع
هدايت تفکر استراتژيک
بخش چهارم: نمونه هاي کاربردي
فصل يازدهم: نمونه هاي کابردي منتخب
رهبري ناسا در فضا
حمل و نقل زباله هاي هسته اي
تحقيقات درباره تغيير آب و هوا
آلودگي هوا در لس آنجلس
طراحي آزمون گرهاي مدارهاي مجتمع
همکاري براي تاليف کتاب
فصل دوازدهم: تفکر ارزشي در بريتيش کلمبيا هيدرو
شناسايي و ساختار دهي اهداف استراتژيک
نخستين بازنگري در اهداف استراتژيک و شناسه هاي مقدماتي
نسخه کنوني اهداف استراتژيک و شناسه ها
ارزيابي کمي ارزش ها
بينش هاي به دست آمده از ارزيابي ارزشي
فرصت هاي تصميم
فصل سيزدهم : تفکر ارزشي در تصميم هاي شخصي من
اهداف استراتژيک زندگي
هدايت مشارکت در فعاليت هاي حرفه اي
تصميم هايي درباره سلامتي و ايمني
تصميم هاي حرفه اي
تصميم هاي شخصي
شما و تفکر ارزشي
پيوست ۱: آشنايي با پرفسور رالف ال. کيني
پيوست ۲: واژه نامه
پيوست ۳: مراجع
آشنايي با پرفسور رالف کيني
پرفسور رالف کيني دانش آموخته MIT و داراي مدرک دکترا در رشته تحقيق در عمليات است. وي هم اکنون استاد دانشگاه دوک در کاروليناي شمالي در ايالات متحده آمريکا است. استاد کيني از پژوهشگران برجسته اي است که مطالعات گسترده اي در زمينه تحليل تصميم ، تحليل ريسک و تصميم گيري چند هدفي انجام داده است. حاصل اين تلاش ها تاليف چندين کتاب ارزشمند و انتشار بيش از ۱۴۵ مقاله در مجلات معتبر و تخصصي است. پرفسور کيني از اعضاي برجسته آکادمي ملي مهندسي آمريکا،انجمن تحليل ريسک آمريکا،موسسه تحقيق در عمليات و علوم مديريت آمريکاست که جوايز و نشان هاي متعددي را در طي ۳۰ سال فعاليت پژوهشي خود دريافت کرده است. او علاوه بر تدريس و پژوهش در چندين دانشگاه معتبر به عنوان مشاور تصميم گيري با سازمان هاي متعددي همکاري داشته است. مرکز تحقيقات نيرو، وزارت انرژي ، وزارت بازرگاني و سازمان حفاظت محيط زيست آمريکا از جمله سازمان هايي هستند که در اجراي برخي از طرح هاي خود از مشاوره پرفسور کيني بهره گرفته اند. کتاب تفکر ارزشي از مهم ترين آثار اين نويسنده است که در سال ۱۹۹۴ جايزه کتاب سال آمريکا در زمينه تحليل تصميم را به خود اختصاص داد.
براي خواندن اطلاعات بيشتر درباره پرفسور رالف کيني لطفا اينجا را کليک کنيد.
تفکر ارزشي از نگاه ديگران
تفکر ارزشي که رالف کيني با خلاقيت ويژه خود آن را در برابر تفکر گزينه اي قرار مي دهد، يک رويکرد شالوده شکن به تصميم سازي و تصميم گيري است که اگر با همه سختي هايش بتوانيم آن را بياموزيم و به کار بنديم، نه تنها کيفيت تصميم ها که سر انجام کيفيت زندگي فردي، سازماني و اجتماعي ما را دگرگون مي سازد.
در دنياي پيچيده امروز که به عصر تغييرات سريع و عدم قطعيت موسوم است، دو دانش از اهميت کليدي برخوردار شده اند. نخست، دانش آينده پژوهي است که از آن به دانش مقصد شناسي تعبير مي شود، و دوم دانش تصميم گيري است که با مقوله حساس راه يابي و مشتقات آن سر و کار دارد. اين دانش ها هستند که کارآمدي يک جامعه را رقم مي زنند. بدون شک، مهم است که دست کم از ديدگاه ذهني و نظري قادر به خلق يک آينده شکوهمند و معنا دار باشيم و آن را به مثابه مقصد خود در سفر توسعه ملي در نظر بگيريم. اما مهم تر از آن توانايي و شايستگي ها در يافتن راههايي است که مي توانند اين آينده را به واقعيت تبديل کنند و درست از اين حيث اخير است که رويکرد تفکر ارزشي بايد توسط نهاد هاي تصميم ساز و تصميم گير کشور فهميده و مورد استقبال سياستگذاران و مديران ارشد کشور قرار گيرد.
براي اينجانب و همکارانم در نهادهاي حساس فرهنگي، ترويج تفکر ارزشي از دو منظر مي تواند مهم و بلکه يک وظيفه باشد. يکم، از منظر فرهنگ سازي است که بر اشاعه تفکر ارزشي در ميان عموم شهروندان و سازمان ها تاکيد مي کند. در جامعه اي چون ايران اسلامي که صبغه ارزشي بارزي دارد، مردم بايد بياموزند که چگونه مي توانند ارزش هاي ارجمندشان را از نيمه پنهان ذهن خود به روشن ترين نيمه آن منتقل کرده و نور ارزش ها را بر تصميم ها و اقداماتشان بتابانند. آن ها حق دارند که ارزشي زندگي کنند و دستگاههاي فرهنگي و آموزشي مسوولند که دانش و مهارت اينگونه زيستن را از طريق رسانه ها و محيط هاي مختلف در دسترس مردم قرار دهند. دوم از منظر تصميم گيري هاي کلان فرهنگي و پياده سازي اين تصميم ها ست. ما بايد اطمينان حاصل کنيم که تصميم هاي درخشان اسلامي - ملي ما ساخته و پرداخته مي شوند و عملکرد دستگاههاي فرهنگي در انطباق کامل ارزش ها و شاخص هاي ارزشي کشور است. اين اطمينان زماني حاصل مي شود که دانش تصميم گيري ارزشي به نهادهاي تصميم سازي/ تصميم گيري و همچنين دستگاههاي اجرايي امور فرهنگي نفوذ کند. اين کتاب مي تواند گام بزرگي در دو راستاي فوق باشد.
با انتشار اين کتاب اميدوارم انديشه تفکر ارزشي ، که بخش بزرگي از وظايف مديريت ارزشي را تئوريزه مي کند،به زودي جايگاه شايسه خود را در ميان مديران، استادان و دانشجويان رشته مديريت نيز بيابد و با استفاده از دانش گرانسنگي که با مطالعه اين کتاب حاضر مي آيد، زمينه فرهنگي- اجتماعي مساعدتري براي انديشيدن به ارزش هاي والاي اسلامي- ملي در مقام نظر و عمل پديد آيد.
علي اصغر رمضان پور
معاون امور فرهنگي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي
رالف کيني در اين کتاب ما را فرا مي خواند که ژرف ترين لايه هاي ذهن خود را در جستجوي ارزش هايمان بکاويم و با پارادايم واپس گراي تفکر گزينه اي که آن را از اوان کودکي به گونه اي ناآگاهانه و تقليدي مي آموزيم، به چالش بر خيزيم. اين همان چالش سترگي است که پتانسيل شگرف خلاقيت ما را آزاد مي کند.
مشکل مشترک بسياري از ما اين است که از رويارويي با موقعيت هاي تصميم، بويژه تصميم هاي بحراني زندگي مي ترسيم و اين موقعيت ها را به عنوان مساله ارزيابي مي کنيم. واژه مساله در ذهن ما بار منفي دارد و مثل خوره است که پيشاپيش به جان توانمندي هاي ذهني ما مي افتد و نيروي خلاق ما را براي جستجوي گزينه هاي کارآمدتر تضعيف مي کند. چرا اين چنين است؟ رالف کيني اين مشکل را به خوبي مي شکافد و ريشه هاي آن را آشکار مي سازد. ما ارزش هايمان را که چراغ راه تصميم گيري هستند در تاريکترين نيمه ذهن خود پنهان ساخته ايم و به جاي آنکه در موقعيت هاي تصميم نور ارزش ها بر تصميم ها و اقداماتمان بتابانيم بي درنگ به سراغ گزينه هاي در دسترسي مي رويم که اين يا آن تجويز مي کنند. پيامد هاي زيان آور اين شيوه تصميم گيري که همه ما کم و بيش آن را آزموده ايم، کيفيت زندگي ما را به تباهي مي کشاند و در نهايت کار را به جايي مي رساند که احساس شايستگي ما تضعيف مي شود. شايد در گذشته که محيط زندگي افراد و سازمان ها به اندازه امروز پيچيدگي و عدم قطعيت نداشت، رويکرد تفکر گزينه اي مي توانست چاره بسياري از موقعيت هاي تصميم باشد، اما پيچيدگي فرآيند به اين معناست که هر چه مي گذرد گزينه هاي يا بديل هاي بيشتري در برابر ما قرار مي گيرند و ما را به اين تلقي مشترک رهنمون مي شوند که انتخاب اصلح ترين گزينه به يک چالش اساسي تبديل شده است. غلبه بر اين چالش نه تنها مستلزم ترک عادت دير پاي تفکر گزينه اي است ، بلکه نيازمند کسب دانش تفکر ارزشي نيز هست. استقبال بي نظير برجسته ترين سازمان هاي جهاني از رويکرد تفکر ارزشي و ديدگاههاي زنده و پر طراوتي که اين کتاب از زمان انتشار آن تا کنون ايجاد کرده است، نشان مي دهد که تفکر مديريت - چه مديريت بر خويشتن و چه مديريت بر سازمان ها و فراتر از آن مديريت بر جوامع- در آستانه يک تحول اساسي قرار گرفته است. اکنون بسياري از سازمان هاي تراز اول جهاني هم آوا با پيشروان انديشه مديريت ، جسورانه از مفاهيم اميد آفريني همچون مديريت بر پايه ارزش ها يا مديريت ارزشي با مشتقاتي چون برنامه ريزي ارزشي ، اقدام ارزشي، ارزيابي ارزشي، سخن مي گويند که هنوز متاسفانه به ادبيات مديريتي ما راه پيدا نکرده اند. به لحاظ تاريخي سازمان هاي مدرن که از آغاز سده بيستم پديد آمده اند سه الگو يا رويکرد مديريتي متفاوت را آزموده اند.
يکم، مديريت بر پايه دستور العمل ها که به بازه زماني ۱۹۰۰ تا ۱۹۳۰ تعلق داشت. نماينده اين رويکرد ها رييسان بودند که از ابزار دستور العمل ها براي هدايت و تنظيم عملکرد کارکنان و سازمان ياري مي جستند و سره و ناسره را با ميزان رعايت دستورالعمل ها مي سنجيدند. رييسان و رويکرد مالوف آنها در سالهاي مياني قرن بيستم به بايگاني تاريخ سپرده شدند.
دوم، رويکرد مديريت برپايه اهداف که براي همه مديران رويکردي آشنا و احيانا مقدس است. نماينده اين رويکرد مديران بودند که از ويژگي جادويي هدف ها براي هدايت و تنظيم عملکرد کارکنان و سازمان ها ياري مي گرفتند و هنوز نيز مصرانه چنين مي کنند. در اين رويکرد ، ميزان موفقيت ها با شاخص تحقق هدف ها سنجيده مي شوند. بسياري از سازمان ها همچنان در تله اين رويکرد گرفتارند.
سوم، رويکرد مديريت بر پايه ارزش ها ست که تعلق به شرايط جديد دارد و يادگيري آن در دستور کار سازمان هاي پيشرو قرار گرفته است. نماينده اين رويکرد به واقع انقلابي رهبران هستند که از نيروي معجزه آساي ارزش ها ياري مي گيرند، رهبران با ارزش ها سرو کار دارند و موضوع رهبري اساسا چيزي نيست جز گفتماني ژرف درباره ارزش ها .
انديشه تفکر ارزشي و چگونگي پياده سازي آن که در اين کتاب به روشني تشريح مي شود پايان بخش انتظار کسل کننده اي است که روح و جان سازمان ها را فرسوده کرده است. سازمان ها رهبران با عظمت مي خواهند و عظمت رهبران در عظمت ارزش هاي آنان بازتاب مي يابد.
مهندس عقيل ملکي فر
رييس انديشکده صنعت و فنآوري وعضو موسس انجمن مديريت تکنولوژي ايران
Facebook
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان