بحث و بررسي روش هاي مختلف مطالعات آينده پژوهي و آينده نگري، و فراهم سازي پيشينه دانش، براي فنون در دسترس، به كار ارزيابي كيفيت آينده پژوهي ـ آينده نگاري كمك مي کند. در شيوه هاي حل مسايل آينده و در بحبوحه عمل، از روش هاي زيادي در حل يك موضوع خاص، براي به حداقل رساندن انحراف ها استفاده مي شود. مطالعات آينده پژوهي حوزه اي بين رشته اي است، و با طيف گسترده اي از ديدگاه ها پيرامون آينده هاي محتمل، ممكن و مرجح، ارتباط دارد. بعضی از آينده پژوهان، بيش از ١٧ ديدگاه روش شناسي را شناسايي كردند، كه اغلب آن ها در ارتباط و هماهنگي با يكديگر به كار مي روند. اين روش شناسي شامل فنون برون يابي با استفاده از سلسله داده هاي زماني، مدل ها، طوفان فكري، سناريونويسي، شبيه سازي، قياس تاريخي، فنون دلفي، تحليل تأثير متقابل، مدل سازي، تبار شناسي ها، باز سازي و نگاشت متني هستند.
در حوزه آينده نگاري ملي شش روش مشترك و عادي شناسايي شده اند: برآورد، تبارشناسي، ريخت شناسي، فناوري هاي انتقادي، دلفي و سناريو. شيوه هاي مختلفي جهت طبقه بندي روش هاي مطالعات آينده پژوهي وجود دارند، به عنوان مثال ديدگاه هاي مبتني بر آينده، تحليل گران الگو، مشاهده گران و غيره، و يا ديدگاه هاي مبتني بر افق زماني، چشم انداز كوتاه مدت در مقابل بلند مدت، مدل هاي كيفي در مقابل كمي، برون يابي در مقابل هنجاري و غيره. براي هدف اين تحقيق، روش هاي انتخابي به ترتيب كاربرد فهرست شده اند، تا در چارچوب روش هاي اطلاعات قرار گيرند، و شامل روش هاي رایج کابردی، گروه هاي كارشناسي، تحليل الگو و برآورد، پيمايش هاي دلفي. در اطلاعات هستند.
روش هاي ديگر در اطلاعات، مشاوره، سناريو سازي، تحليل اهداف، تحليل الگو، پس نگري. ديگر روش هاي مهم آينده پژوهي خارج از حوزه اطلاعات شامل: مدل سازي، مشابه سازي ها و بازي سازي ها، طوفان فكري، تبارشناسي، فناوري هاي حساس، تحليل تأثير متقابل، تحليل ريخت شناسي، تحليل محتوا، تحليل ثبت اختراع، تجسم سازي، خيال پردازي علمي، هستند.
شرح روش های انتخابی ــ متداول ترين روش هاي مورد استفاده در حوزه اطلاعات شامل:
گروه های کارشناسی ــ در اين روش، نگرش هاي آينده مبناي قضاوت گروهي از نمايندگان برگزيده كارشناسان خواهد بود. آن ها با در نظر گرفتن اطلاعاتي كه بر روي موضوع مورد علاقه تأثير گذار خواهد بود و همچنين تركيب
نتيجه گيري ها در دانش آينده پژوهي، به بررسي موضوع مي پردازند. هيچ گونه از مدل هاي رسمي مورد استفاده قرار نمي گيرد، و هيچ گاه از دو كارشناس خواسته نمي شود، كه اطلاعات مشابه را در قالب شيوه اي يكسان مورد ملاحظه قرار دهند، و در مجموع نگرش هاي خوبي نسبت به آينده در موقعيت هاي گوناگون فراهم مي شود. شواهد تجربي و مطالعات نظري گوياي اين حقيقت است، كه مي بايست از ٥ الي ٢٠ كارشناس براي اين مقصود استفاده كرد، با اين وجود در موقعيت هايي كه رشد تصاعدي وجود دارد، ممكن است پيش بيني هاي مبتني بر قضاوت نامطلوب باشند.
پیمایش های دلفی ــ روش دلفي را تنها مي توان گونه اي از فنون ساختار يافته، براي انجام طوفان فكري در نظر گرفت، كه اغلب در آينده نگاري هاي ملي به كار مي رود، و شامل نظر خواهي از كارشناسان به وسيله تكرار متوالي يك پرسشنامه است. هر تكرار شامل يك ”دوره“ بوده، و وسيله اي براي بيان ديدگاه هاي كارشناسان است. نتايج هر دور نظر سنجي جمع آوري شده، و اظهار نظرها به شيوه هاي كمي و كيفي تحليل مي شود، و مخاطبان هم در اين اجماع رو به توسعه، بايد دلايل تداوم مخالفت خود با اجماع نظر ديگران را شرح دهند. شمار دوره هاي مورد نياز بستگي به سطح اجماعي دارد، كه پيمايش و تحقيق به دنبال دستيابي به آن است. فرض اساسي و اوليه روش هاي متعارف دلفي آن است، كه اجماع در بين گروهي از پاسخ دهندگان در مقايسه با عقايد شخصي مفيدتر و الهام بخش تر باشد. با اين وجود، براساس روش ياد شده، توجه به اين مسأله ضروري است، كه كارشناسان ديدگاه هاي منطقي و موشكافي شده خود را در افق زماني مور د نظر ترسيم، و اظهار نمايند. مزيت عمده اين روش، انجام كار شبكه اي توسط كارشناسان است. تمركز بر منابع و حساسيت نسبت به گزينه هاي كارشناسان و پرسش هاي مورد استفاده از معايب روش ياد شده است.
برآورد هدف اين روش، كشف و استخراج الگويي بر مبناي داده هاي تاريخي، و برون يابي الگو در آينده بر پايه اين داده ها است. پيش بيني تنها براساس ارزش هاي متغير پيشين و يا خطاي پيش بيني هاي گذشته صورت مي گيرد. چند نمونه عادي برآورد عبارتند از: برون يابي مجموعه هاي زماني مانند مردم شناسي، تحليل روند فناوري، كه بر پايش پيشرفت هاي فناوري جهت تعقيب فرآيند پيشرفت تصاعدي آن استوار است. اين روش از داده هايي، كه حاكي از پيشرفت اوليه هستند، به منظور تعيين ميزان پيشرفت و برون يابي آن جهت، برآورد سطح پيشرفت در دوره هاي مختلف آتي استفاده مي كند . نتايج به دست آمده از اين روش، به ميزان زيادي كمّي هستند. در عمل، اين روش براي پيش بيني تحولات، سرعت عملكرد، سطح عملكرد، كاهش هزينه، كيفيت ارتقاء يافته و بازده عملياتي مورد استفاده قرار مي گيرد.
در مجموع برآورد هنگامي مورد استفاده قرار مي گيرد كه: ١- اطلاعات گذشته پيرامون متغيير مورد نظر در دسترس باشد، ٢- هنگامي كه بتوان اطلاعات را به صورت كمّي در آورد، ٣- هنگامي كه بتوان از روي منطق فرض كرد، كه الگوي گذشته به آينده تعميم خواهد يافت.
ساير روش هاي مورد استفاده در حوزه اطلاعات:
مشاوره: مشاوره شامل مجموعه اي از مصاحبه هاي فردي است. شبكه جهاني وب قابليت هاي جديدي براي مشاركت بر خط و افرايش سطح حضور از راه دور را فراهم ساخته است. اين امكان كار اجماع در بين گروه ها را سرعت بيشتري مي بخشد. مزاياي روش مشاوره: انعطاف پذيري فراوان براي ”احساس و درك“ يك موضوع، مشاركت دادن گروه زيادي از افراد و جذاب بودن روش براي انتشار برونده هاي آينده نگري، انجام سريع كار كه به كسب سريع نتايج منجر مي شود. با اين وجود، ممكن است در اين ديدگاه، فقدان ساختاري محكم تعبير و تفسير نتایج را مشكل تر سازد . گذشته از اين، ممكن است مصاحبه ها زمان زيادي را طلب كنند.
تحلیل اهداف ــ اين روش چارچوبي را براي طرح انگيزه هاي افراد مختلف در يك محيط ارايه مي كند، و شامل
اقداماتی است: ١- شناسايي افراد و سازمان هايي كه در تصميم ها، طرح ها و برنامه هاي خاص مشاركت دارند. ٢- بررسي اهميت و اعتباري كه هر فرد يا گروه به موضوعات كليدي مي دهد. ٣- تحليل تأثير نسبي اين موضوعات در تحولات، ٤- توسعه تاكتيك ها در برنامه هاي اقدام، براساس تحليل تأثير موضوعات در تحول. اين روش به ويژه در موقعيت هايي مناسب است كه بازيگران كليدي صنعت يا حوزه مورد تحقيق، قادر به شكل دهي و ايجاد تغيير نسبي در عمل خود هستند. اين روش اغلب براي آزمايش اعتبار پيش بيني هايي استفاده مي شود، كه تحت تأثير حمايت يا مخالفت خارج از انتظار قرار گرفته اند.
سناریونویسی ــ روش سناريونويسي به معناي سازمان دهي اطلاعات و احتمالات آتي در ترسيم و تصوير سازي آينده هاي بديل مي باشد. روش سناريو نويسي به ويژه براي كمك به درك حوادثي مفيد خواهد بود، كه به نظر مي رسد تركيبي ناهمگون از اطلاعات غيرمرتبط هستند. اين روش با توجه به نقطه شروع و عزيمت، مي تواند برون يابي يا هنجاري باشد. مطالعه هنجاري با تعيين اهداف و مقاصدآتي آغاز مي شود و سپس با تعيين احتمال و چگونگي در وقوع آن ها به انجام مي رسد. مطالعه برون يابي بر اين فرض استوار است، كه روند هاي موجود در متغیر هاي مرتبط تدوام خواهند يافت. سناريوها از جنبه دروني، تصاوير مجسمي از احتمالات آينده و تركيبي از عناصر كميّت پذير و كيفي هستند، كه به عنوان سلسله عوامل منطقي بديل ر خدادها مرتب شده اند. براي اين منظور نخست بايد تحليل تأثير عوامل متقابل صورت بگيرد، تا روابط بين فرض هاي موجود براي كسب اطمينان از هماهنگي آن ها با هر سناريو انتخاب شود. شمار سناريوها اغلب محدود به ٢ يا ٣ مورد است، مزيت مهم اين روش آن است كه عدم اطمينان ها ر ا در چشم اندازها نمودار مي سازد و مشخص مي كند، كه آينده هاي محتمل زيادي وجود دارند. محدوديت بزرگ اين روش، آن است كه سناريوها به ميزان قابل توجهي وابسته به نويسندگان آن ها هستند.
پس نگری ــ در اين روش سناريوي ويژه اي از آينده همراه با جزئيات آن شناسايي مي شود، سپس ريشه ها و محور هاي تحول آن به دقت تا وضعيت حال ردگيري مي شود، پس نگري اغلب در تضاد و تقابل با پيش بيني قرار دارد.
مدل سازی ــ گونه هاي زيادي در اين حوزه وجود دارند، كه مي توانند مورد استفاده قرار گيرند. مهم ترين روش ها عبارتند: مدل هاي اقتصادي: عبارت از سامانه هاي معادله هاي بازگشت چندگانه خطي است، و هر يك
شامل چندين متغير وابسته است. مدل هاي بازخوردي: وسيله اي براي شرح روابطي است، كه موجب اتصال عوامل فني، اقتصادي، بازار، و اجتماعي به عنوان بازنمايي آينده مي شود. مدل هاي رايانه اي كه با منطق رياضي به شرح رابطه بين عوامل مرتبط مي پردازند، با استفاده از اين تكنيك توسعه يافته اند. به عنوان مثال، پيشرفت هاي فناوري به توليد فرآورده هاي پيشرفته منجر شده است، كه اين امر موجب افزايش فروش، درآمد بيشتر و در نتيجه پيشرفت و رشد بيشتر فناوري مي گردد. نتايج حاصل از اين تكنيك بسيار كمّي هستند، اما اغلب جهت ارزيابي پيامد هاي كيفي روندها، رخدادها يا تصميم ها استفاده مي شود. اين تكنيك براي فرمول بندي سياست يا راهبرد هاي كلان استفاده مي شود.
مشابه سازی ها و بازی ها ــ اين تكنيك تلاشي براي دست يافتن به متغير هاي خاص از ”واقعيت“ در حوزه اي ويژه، و ايجاد مدلي رايانه اي يا مشابه سازي در قالب يك بازي است، كه بر مبناي آن بتوان شاهد چگونگي رفتار متغيرها با يكديگر طي مرور زمان بود. به اين منظور مي توان از رايانه ها يا افراد (بازيگران نقش) يا هر دو گزينه استفاده كرد. افراد به كمك رايانه ها، مي توانند بازي هاي ”اگر چنين چيزي وجود داشته باشد، چه اتفاقي خواهد افتاد؟ “ را انجام دهند و با انتخاب گزينه هاي خاص، بر اساس اين مدل مي توان پيامد هاي بعدي را مشاهده كرد.
طوفان فکری ــ اين تكنيك روشي براي استخراج و كسب ايده ها، بدون اعمال نظر و قضاوت يا گزينش است. اين تكنيك اغلب در مراحل نخستين كارگاه هاي آينده پژوهي و بسياري از بافت هاي ديگر به كار مي رود. در طوفان
فكري افراد به ارايه پيشنهاد هاي آني، بدون محد وديت و فهرست بندي ترغيب مي شوند. اين پيشنهاد ها به همان صورت نخستين فهرست بندي و گرد آوري مي شوند.
تبارشناسی ــ روشي براي بازنمايي توالي رويدادها، و كشف نظم دروني آن ها است، كه براي درك تعيين وضعيت كنوني و مقصد و هدف نهايي، در آينده اقدامي ضروري است.
فناوری های حساس ــ مذاكره متمركز كارشناسان بر روي فناوري هاي نوين، و الويت بندي اهميت آن ها براي تسهيل شرايط مذاكره ي گسترده تر پيرامون تأثير آن ها و بررسي اين موضوع، كه در حال حاضر براي كمك به
تحولات فناوري چه كاري بايد انجام داد.
تحلیل تأثیر متقابل ــ پيش بيني رخداد هاي آينده، هنگامي كه به شكل مجزا از يكديگر صورت پذيرد، فاقد قدرت انتقال درك تأثير متقابل آن ها بر يك سامانه بوده، و در نتيجه فاقد درجه اي از اعتبار هستند، كه بتوان آن ها را در معادلات بررسي كرد. در چنين حالتي تصور مي شود افزايش گزينه ها مي تواند موجب فزوني قابليت اتكا و اعتماد به آن ها شود. گاه از اين تكنيك به عنوان ابزاري براي تحليل آينده، و توجه به آينده هاي احتمالي ديگر استفاده مي شود. تحليل تأثير متقابل، تكنيكي با قدرت كمّي بالا است، اين تكنيك براي انجام تحقيقات پيرامون رويداد هاي احتمالي آينده و اثر متقابل آن ها بر يكديگر استفاده مي شود. افق زماني اين روش به ميزان قابل توجهي انعطاف پذير است، اما با اين وجود به ميزان زيادي به توانايي كارشناسان جهت ارايه گمانه زني هاي معنا دار در احتمال رخداد قابل وقوع بستگي دارد.
تحلیل ریخت شناسی ــ اين روش راهی رسمي براي كشف احتمالات، در يك فرآيند يا در جريان توليد محصولي تازه است. اين روش و در ابتدا، به تعيين كار كرد هاي اساسي محصول يا فرآيند پرداخته مي شود. در مرحله بعد، به فهرست بندي ابزارها و شيوه هاي مختلفي توجه مي شود، كه به كمك آن ها مي توان هر يك از كاركردها و نقش ها را به انجام رساند. سرانجام آنكه، با استفاده از ماتريس، شناسايي تركيب هاي جديد، و منطقي اين ابزارها مورد ملاحظه قرار مي گيرد، كه منجر به فرآيندها يا محصول هاي جديد و عملي مي شوند. نتايج كاربرد اين تكنيك داراي ماهيتي كيفي است. از اين روش مي توان براي شناسايي فرصت هاي جديد نابهنگام، و پيش دستانه فراروي يك شركت استفاده كرد . همچنين از اين روش مي توان براي شناسايي محصول ها و فرآيند هايي كه ممكن است توسط رقيبان در حال توسعه بوده و يا مورد توجه مي باشد، استفاده كرد.
تحلیل محتوا ــ اين روش مبتني بر اين مفهوم است، كه توجه رسانه ها به مفاهيم اجتماعي، سياسي، تجاري و اقتصادي و ميزان انعكا س اخبار اين رويدادها، حاكي از ميزان اهميت آنهاست. در نتيجه با اندازه گيري دوره اي تغييرات عواملي همچون حجم ستون هاي روزنامه ها، زمان اختصاص يافته در تلويزيون، و اخيراً شمار موارد مطرح شده در اينترنت، پيش بيني كنندگان قادر به برآورد جهت ماهيت، و ميزان تغ يير خواهند بود. در عرصه فني مي توان از اين فن به ميزان قابل توجهي براي برآورد پيشرفت هاي فناوري هاي جديد و جذب رو به رشد آن ها توسط بازار استفاده كرد. اغلب نتايج اين فن به صورت كمّي نشان داده مي شود، با اين وجود تنها براي تحليل كيفي مورد استفاده قرار مي گيرد.
تحلیل ثبت اختراع ــ روش ياد شده براساس اين پيش فرض استوار است، كه علاقه فزاينده به فناوري هاي جديد، همراه با رضايت از عملكرد و كاربرد آنها، در افزايش فعاليت هاي تحقيق و توسعه نمود مي يابد، و اين امر به نوبه خود منجر به افزايش ثبت اختراع مي گردد. در نتيجه مي توان فرض كرد كه شناسايي فناوري ها و محصولات جديد از طريق تحليل الگوي كاربرد ثبت اختراع در حوزه هاي مناسب، امكان پذير است. نتايج اين كاربرد اغلب به صورت كمّي عرضه مي شود، اما با اين وجود، كاربرد آنها در روند تصميم گيري به صورت طبيعي مبتني بر تكامل كيفي است.
تجسم سازی ــ اقدام فردي جهت ايجاد تصويري جذاب و قانع كننده، از فرآيند احتمال يا رويدادي در آينده، اغلب جهت ترسيم حالت هاي دروني و رفتارهاي مثبت، كاربرد هاي ويژه اي در شفا بخشي و بهبود بيماري هايي مانند سرطان دارد.
خیال پردازی علمی ــ داستاني خيال پردازانه از پيامد هاي احتمالي يك وضعيت اجتماعي يا جهاني، كه مي تواند در آينده روي دهد، مبناي اين روش است. بر اين اساس سناريويي ويژه، يعني توالي احتمالي رويداد هايي كه مي تواند در آينده رخ دهد، با مشاركت افراد مورد نظر، شخصيت هاي حقيقي، حتي در برخي موارد نمونه هايي متفاوت و بيگانه، كه طي زمان به تعامل با توالي رخدادها مي پردازند، در اين روش مورد توجه خواهد بود. امروزه، ادبيات علمي تخيلي به عنوان يك گونه و سبك مهم جايگزين فيلم هاي پر زدوخورد شده است. نگارش داستان هاي علمي آرمانشهرها و ناكجا آبادها، هر دو به يك اندازه امكان پذير هستند. ادبيات علمي تخيلي ادعاي پيش بيني آينده را مطرح نمي سازد، اما گاهي اوقات دانشمندان ايده پرداز، كه موضوع مورد نظر خود را به خوبي مي شناسند، با قابليت و شمّ دروني، دست به نگارش ادبيات تخيليي مي زنند، كه بعدها به واقعيت مي پيوندد. مشهور ترين مورد، آرتور سي . كلارك و ماهواره ارتباطي است كه نخستين بار در يك داستان علمي مطرح شد.
پیشرفت روش های آینده پژوهی موجود ــ به طور كلي به چهار طبقه تقسيم مي شوند: افزايش دامنه ورودي هاي در نظر گرفته شده، استفاده از منابع موجود، جستجوي ناپيوستگي روند هاي موجود، ايجاد شبكه كارشناسي
منبع اینترنت، ادامه دارد و باز نویسی می شود.
خواسته از آینده پژوهی
امروزه تشبیه زمین به فضا پیما استعاره جالب و آشنایی است، این تشبیه در ذهن آدمی تصویری از ساکنان زمین را که در فضا شناورند و برای حفظ و بقای زندگی خود به یکدیگر و به منابع محدود آن وابسته اند، مجسم می کند. اما برای تکمیل این تشبیه استعاره جالب دیگری نیز باید ذکر شود، و آن عبارت است از تصویر زمین به مثابه ماشین زمان Time Machine یعنی حرکت بی وقفه از زمان گذشته بسوی آینده، بنابر این انسان های روی زمین تنها فضانورد نیستند، بلکه زمان را هم در می نوردند البته بلیت های آنان در حرکت زمانی شان یکسره است، و فقط می توانند رو به جلو و به بسوی آینده پیش بروند.
بدیهی است آینده کماکان در حال ساخته شدن است، آینده امری است که مردم می توانند آن را با اقدامات هدفمند خود طراحی کرده و شکل دهند، مردم برای آنکه عاقلانه عمل کنند باید نسبت به پی آمد های اقدامات خود دیگران و واکنش های آنان و همچنین نسبت به نیرو هایی، که خارج از کنترل آنها است، آگاهی و شناخت کافی داشته باشند. این پی آمدها تنها در آینده خود را نشان می دهند، به این ترتیب افراد نه تنها می کوشند، امور در حال وقوع را بفهمند، بلکه می کوشند اموری را که شاید اتفاق بیفتد یا بالقوه امکان وقوع دارد، یا تحت شرایط خاصی در آینده اتفاق خواهد افتاد نیز بشناسند. افراد با استفاده از این شناخت حدسی Conjectural knwldge موقعیت کنونی خود را تشخیص داده، کار هایشان را دنبال کرده، از بستر زمان و فضای مادی و اجتماعی می گذرند.
در تحقیقات اجتماعی رشته جدیدی پدید آمده، که هدفش مطالعه منظم آینده است، این رشته به نام های مختلفی چون مطالعات آینده قلمرو آینده تحقیقات درباره آینده، آینده پزوهی پیش گویی نامیده می شود، و متخصصان آن نیز آینده پژوه نامیده می شوند. آینده پژوهان بدنبال کشف ابدع ارایه آزمون و ارزیابی آینده های ممکن محتمل و بهترند. آنان انتخاب های مختلفی راجع به آینده فراروی انسانها قرار می دهند، و در انتخاب و پی ریزی مطلوب ترین آینده به آنان کمک می کنند. هدف من در اینجا توصیف بعضی ویژگی های اساسی این رشته جدید است.
پیشینه آینده پژوهی
1 ــ درک زمان و آینده ــ در تمامی جوامع شناخته شده، برداشت هایی از زمان و آینده وجود دارد، ولی در جوامع مختلف متفاوت است، مصادیق این برداشتها را می توان در اقدامات پیشگویانه مشاهده کرد. هدف پیش گویی کشف ناشناخته ها و گاهی بلاخص شناخت آینده است، که از دیر باز و به روش های گوناگون در همه فرهنگ ها وجود داشته است. در ایران آثار تاریخی و ادبی بسیاری در اینباره وجود دارد، مانند مقدمه ابن خلدون در فصلی درباره امور غیب بینی و فال گزاری دولتها و ملتها است.
توجه به آینده را می توان در آن چه، که به اصطلاح مردم شناسان مناسک گذر Rites de passage خوانده می شود، نیز مشاهده کرد. در این مناسک که ترکیبی از تشریفات و رسوم سنتی است، نقش اجتماعی آینده فرد تشخیص داده می شود. از قبیل تشریفاتی که هنگام تولد بلوغ ازدواج و مرگ صورت می گیرد، اینگونه مناسک را در شعائر مذهبی بویژه دعا برای تحقیق آینده مطلوب نیز می توان بخوبی ملاحظه کرد. آینده نگری را می توان در فرآیند نشو و نمای اشخاص نیز مشاهده کرد، توانایی پیش گویی آینده درست کمی بعد از تولد آنگاه که کودک یاد می گیرد، که رفتارش واکنش دیگران را در پی دارد، آغاز می شود. بتدریج که کودک بزرگتر می شود، چشم انداز زمانی او هم نسبت به گذشته و هم نسبت به آینده گسترش می یابد، همین که کودک سخن گفتن را فرا می گیرد، ارتباطات زمان برجسته در فرهنگ خود را نیز درک می کند.
سرانجام می توان برداشت از آینده را در تاریخ تکامل، مانند سال نامه و ساعت مشاهده کرد، به عنوان مثال سالنامه گرگورین که در سال 1582 ساخته شد، نتیجه نهایی مسئله حرکت اجرام نجومی بود، که در سال های متمادی توجه بشر را بخود جلب کرده بود، و البته خود اجرام نجومی یکی از راه های عمومی اندازه گیری زمان بحساب می آیند. امروزه با تکامل و توسعه ساعت اتمی، که بر اساس تشعشع اتم سزیم 133 کار می کند، در نتیجه اندازه گیری زمان با دقت فوق العاده پیشرفت های بسیار چشم گیری حاصل شده است. فراتر از این، با استفاده از فناوری کریستال یاقوت، اکنون اندازه گیری زمان با چنان دقتی صورت می گیرد، که خطای زمانی آن فقط یک صد هزار میلیونیم ثانیه در سال است.
این به آن معنی نیست که در جوامع مختلف، دیدگاه های یکسانی نسبت به زمان وجود دارد، به عکس این دیدگاه ها گوناگون و متنوع است. به عنوان مثال، معنا و اهمیت زمان و دقت زمانی، از جامعه ای به جامعه دیگر فرق می کند، و حتی ممکن است از بخشی به بخش دیگر جامعه نیز فرق کند، با این همه نوعی برداشت از زمان و آینده در همه جا در ضمیر همه انسان ها وجود داشته و دارد.
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان