نظریه های جامعه اطلاعاتی
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
[24 Aug 2011]
[ شیرین کیانی]
شیرین کیانی - دانشجوی کارشناسی روابط عمومی
خلاصه ای از تعریف جامعه اطلاعاتی و برخی از نظریه های مرتبط با آن
نظریه های جامعه اطلاعاتی :
در این بخش دیدگاه های افراد زیر بررسی میشود :
1- دانیل بل ( جامعه فراصنعتی ): اطلاعات و خدمات اطلاعاتی
2- آنتونی گیدنز : دولت , ملت و خشونت : به عبارتی نقش اطلاعات جمع آوری شده را در مقاصد نظارتی توضیح میدهد .
3- هربرت شیلر : دیدگاه نیاز جامعه سرمایه داری پیشرفته به کسب و دستكاری اطلاعات .
4- هابرماس : با گستره همگانی یا فضای عمومی که همراه با آن جامعیت اطلاعات را در حال نابودی میداند .
5- ژان بودریار : نظریه پست مدرنیسم که توجه ویژه ای به انفجار نشانه ها در عصر نوین دارد .
6- مانوئل کاستلز : با نظر شهر اطلاعاتی یا شیوه اطلاعاتی توسعه
7- دیوید هارول : با نظریه انباشت انعطاف پذیر
جامعه اطلاعاتی : در پنج قلمرو تعریف شده است :
تکنولوژیک – اقتصادی – شغلی – مکانی – فرهنگی
1-تعاریف تکنولوژیکی: مقبولترین جامعه اطلاعاتی بر نوآوریهای فوق العاده تکنولوژیکی بنا شده است .
مفهوم کلیدی این است که پیشرفتهای خیرع کننده در پردازش و انتقال اطلاعات در واقع به کاربرد تکنولوژیهای ارتباطی در تمامی زوایای حیات اجتماعی انجامیده است تفسیرهای پیچیده ترین گذرگاه تا حدودی به نزدیکی و همسویی ارتباطات راه دور و رایانه ها توجه دارد .
شبکه اطلاعاتی همچون بدیلی از نحوه تولید الکتریسیته در نظر گرفته شده است .
شبکه اطلاعاتی که به هرکجا که به آن نیاز دارد ارائه میگردد . البته این فرایندی تکاملی است و با گسترش شبکه دیجیتالی خدمات پیوسته (ISDN ). ما عناصر اساسی تشکیل دهنده یک جامعه اطلاعاتی را در اختیار خواهیم داشت .
2-تعریف اقتصادی : شاخه فرعی در امور اقتصادی به وجود آمده که به نوبه خود به اقتصاد اطلاعات مربوط میشود . فریتز مچلوب بنیانگذار این تخصصی سازی است . کار پیشگامانه او تولید و توزیع دانش در ایالات متحده نقطه ایجاد مقیاسهای جامعه اطلاعاتی را در شرایط اقتصاذی تشکیل داده است. او ÷نج گروه صنعتی گسترده را مشخص کرد :
الف – آموزش و پرورش ب – رسانه های ارتباطی ج- ماشینهای اطلاعاتی
د- خدوات اطلاعاتی ه- سایر فعالیتهای اطلاعاتی
شاید بتوان شناخته ترین مطالعه درباره ظهور اقتصاد اطلاعات را از گزارشات مارک پورات به دست آورد.
پورات امور اقتصادی را به بخشهای اولیه و ثانویه و غیر اطلاعاتی تقسیم کرد . او تمامی صنایع را که اطلاعات خود را در بازارهای موجود یا هرکجا که میتوان به آن ارزش اقتصاذی نسبت داد در دسترس قرار میدهند در بخش اولیه گنجاند : مثل رسانه های جمعی / بخش ثانویه شامل فعالیت مهم اقتصادی در بخش ÷زوهش و توسعه بود که در سایر صنایع به کار میرفت .
3- تعریف شغلی : یکی از معیارهای متداول در اعلام ظهور جامعه اطلاعاتی معیاری است که بر مسئله تغییرات شغلی متمرکز است و به سادگی گفته میشود از هنگامیکه مشاغل اطلاعاتی به وجه غالب در میان مشاغل موجود تبدیل میشود ما به یک جامعه اطلاعاتی دست می یابیم .
پورات معتقد است بیش از 400نوع شغل در سه گونه شناسی مشاغل اطلاعاتی را شامل میشود.
4- تعریف مکانی : این برذاشت از جامعه اطلاعاتی در بطن خود هنگامی که به جامعه شناسی و امور اقتصادی کشیده میشود مباحث مورد تاکید جغرافی دانان درباره فضا را دارد. در اینجا تاکید عمده بر روی شبکه های اطلاعاتی است که مکانهالی جغرافیایی را به هم ÷یوند میدهد و در نتیجه آثار شگفت انگیزی بر سازمان زمان و مکان دارد. در جامعه اطلاعاتی محدودیتهای مکانی به نحو چشمگیری کاهش یافته اند اگرچه قطعا از میان نرفته اند.
5- تعریف فرهنگی : تصور نهایی از یک جامعه اطلاعاتی شاید با کمترین محاسبه به سادگی مورد تایید قرار گیرد . توسعه تلویزیون – اینترنت – وسایل ارتباط فردی هرکدام بر رفتارها – زندگی و هویتهای مردم اثر گذاشته است
بودریار میگوید : اکنون اطلاعات افزون و افزون تر و معنای آن کم و کمتر شده است . ما در دوره پست مدرنیسم آن چنان در کلاف سر در گمی از رسانه ها گرفتار شده ایم که اهمیت معانی از میان رفته است پس جامعه اطلاعاتی با همه ویزگیهایش آنچه را که دگرگون کرده است فرهنگ است .
جامعه اطلاعاتی به عنوان فراصنعت گرایی : ( دانیل بل ) : دانیل بل ویژگیهای جامعه پسا صنعتی را به این شرح بیان میدارد : جامعه پسا صنعتی برخلاف جامعه صنعتی که براساس تکنولوژی ماشینی پایه گذاری شده و بر مبنای تکنولوزی فکری شکل دهی گردیده است . وی پنج ویژگی مهم برای جامعه پسا صنعتی برشمرده است :
- در بخش اقتصادی : اقتصاد مبتنی بر کالا به اقتصاد خدماتی تبدیل میشود
- در زمینه توزیع اشتغال : طبقه شاغل در فعالیتهای حرفه ای و تکنیکی بر دیگران برتری دارند
- راصل محوری در جامعه پسا صنعتی دانش میباشد
- روند اینده در این جامعه گرایش به کنترل تکنولوزی و ارزیابی برای اینده بهتر است
- تصمصم گیری : در این جامعه با کمکم تکنولوزی فکری انجام میشود .
اطلاعات , دولت – ملت و خشونت ( آنتونی گیدنز)
گیدنز نشان میدهد که بالا رفتن اهمیت اطلاعات ریشه های تاریخی عمیقی دارد . نگرانی گیدنز درگیری نقادانه او با نظریه پردازان جامعه شناسی کلاسیک به ویژه مارکس و دورکهیم و ماکس وبر است .
او میگوید عوامل دیگری در به وجود آمدن جهانی نو سهیم بوده اند که به طور سنتی یا نادیده گرفته شده اند یا کوچک شمرده شده اند. از همه مهمتر گیدنز به دو جنبه وابسته به مدیرنیته که اندیشمندان کلاسیک به بازی گرفته نشده اند تاکید میورزد .او معتقد است جهانی که ما در آن زندگی میکنیم بسیار بیشتر از گذشته هایش سازمان یافته است . و اشاره میکند ما اگر در حال نظام بخشیدن هستیم باید به زندگی اجتماعی هستیم باید درباره مردم بدانیم . گیدنز هنگامیکه از جامعه سخن میگوید در واقع دولت – ملتها را مد نظر قرار میدهد . او استدلال میکند از آغاز تشکیل دولت – ملتها اطلاعات اهمیت داشته اند و دولت – ملتها از بدو تاسیس جوامع اطلاعاتی به حساب می آیند.
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری: