Iranian Futurist 
Iranian Futurist
Ayandeh-Negar
Welcome To Future

Tomorow is built today
در باره ما
تماس با ما
خبرهای علمی
احزاب مدرن
هنر و ادبیات
ستون آزاد
محیط زیست
حقوق بشر
اخبار روز
صفحه‌ی نخست
آرشیو
اندیشمندان آینده‌نگر
تاریخ از دیدگاه نو
انسان گلوبال
دموکراسی دیجیتال
دانش نو
اقتصاد فراصنعتی
آینده‌نگری و سیاست
تکنولوژی
از سایت‌های دیگر


ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز و آﻳﻨﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در اﻳﺮان

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
Twitter Google Yahoo Delicious بالاترین دنباله

[12 Jul 2016]   [ ]

ﻣﻘﺪﻣﻪ

درﺳﺎل 1987 ﻛﻪ آﻟﺒﺮت ﮔﻮر ، ﺳﻨﺎﺗﻮر وﻗﺖ و وﻣﻌﺎون ﺑﻌﺪي رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪة آﻣﺮﻳﻜـﺎ دردوﻣـﻴﻦ ﻛﻨﻔـﺮاﻧﺲ ﺟﻬـﺎﻧﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت دور در ﺑﻮﻳﻨﻮس آﻳﺮس ﻣﺮﻛﺰ آرژاﻧﺘﻴﻦ ، اﺻﻄﻼح »ﺑﺰرﮔﺮاه ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ« را ﺿﻤﻦ ﻳﻚ ﺳـﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻣﻄـﺮح ﻛـﺮد ، ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻫﻨﻮز وﻳﮋة ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺟﺎﻣﻌﺔ ﻋﻠﻤﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮد. اﻳﻦ اﺻﻄﻼح در ﻧﻮاﻣﺒﺮ 1991 در ﻣﺘﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﻳﺪي راﺟﻊ ﺑـﻪ ﭘﻴـﺸﺒﺮد اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻛﻨﮕﺮة آن ﻛﺸﻮرﺗﺼﻮﻳﺐ ﮔﺮدﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﭘﺮداﺧﺖ. ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺳـﺮﻋﺖ رﺷـﺪ و ﮔـﺴﺘﺮش وﺳـﺎﻳﻞ ارﺗﺒﺎﻃﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ و ورود ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اي ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮ ﻓﻨـﺎوري ﻫـﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ ﺷـﺘﺎب ﺑﻴﺸﺘﺮي ﮔﺮﻓﺖ، ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺑﺮﮔﺰاري اوﻟﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺑﺮاي اﺟﻼس ژﻧـﻮ در ﺟـﻮﻻي 2002 آﻣـﺎر ﻳـﻚ ﻣﻴﻠﻴـﺎردي ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه و 600 ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮي ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﻮرد ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺑﻮد . اﻣﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺟﻼس ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺳـﺮان ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﺗﻮﻧﺲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ 2005) ﻣﻴﻼدي) آﻣﺎر دو ﻣﻴﻠﻴﺎردي ﻛﺎرﺑﺮان ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه و دو ﺑﺮاﺑـﺮ ﺷـﺪن ﺗﻌـﺪاد ﻛـﺎرﺑﺮان ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺒﻜﻪ ﻛﺎﻣﻼ" ﻋﺎدي ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ.

وﺳﺎﻳﻞ ارﺗﺒﺎﻃﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﺎرق اﻟﻌﺎده اي ﻣﺘﺤﻮل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻫﺮ روز ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﻦ وﺳـﺎﻳﻞ اﻓـﺰوده ﻣـﻲ ﮔﺮدد. ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻫﺮ روز ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ، ﺳﺎده ﺗﺮ، ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ، اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮﺗﺮ و ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ ﻫـﺎي ﺑﻴـﺸﺘﺮ در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ.

اﻗﺘﺼﺎد ، ﻓﺮﻫﻨﮓ، اﺟﺘﻤﺎع، ﺳﻴﺎﺳﺖ و ... ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪو اﺻـﻄﻼح دوﻟـﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴـﻚ روزﺑﻪ روز ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻋﺎم ﺗﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻴﺮد.

در اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ،ﺗﺤﻮﻻت اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر روزاﻧﻪ ﺳﺮﻳﻊ و ﭘﺮﺷﺘﺎب اﺳﺖ .و ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻃـﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎي آﻳﻨﺪه در ﺟﺎﻣﻌﻪ اي ﻛﺎﻣﻼ ﺷﺒﻜﻪ اي ﻫﻤﻪ اﻣﻮر از راه ارﺗﺒﺎﻃﺎت دور ﮔﺬر ﻛﻨﺪ.
ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﻫﻤﺔ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻫﺎ و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه آﻳﻨﺪه ﻧﮕﺮي ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ دﺷـﻮار و ﭘﻴﭽﻴـﺪه اﺳـﺖ. ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﺣـﺎل ﺗﻼش ﻣﻲ ﺷﻮد دراﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮﺧﻲ اﺑﻌﺎد آن درﺷﺶ ﺑﺨﺶ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.

-1ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ،

2ﻫﺎى-ﭼﺎﻟﺶ ﻧﺎﺷﻰ از ﺣﻀﻮر ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ،

-3 ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و دﺳﺘﺎوردﻫﺎى ﻧﺎﺷﻰ از ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ،

-4 ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﻳﺮان

-5 ﻣﺤﻮرﻫﺎى ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ در ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬارى و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﺻﺤﻴﺢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ.

-6 ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات

ﺑﺨﺶ اول ـ ﺗﻌﺎرﻳﻒ »ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ«
ﻧﻘﺶ و اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﻛﺎرﺑﺮد اﻃﻼﻋﺎت در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﭘﺮدازش و ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎى ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳـﺖ ﺗـﺎ
ﺑﺮﺧﻰ از ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺟﻬﺎن در ردﻳﻒ ﺟﻮاﻣﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آﻳﻨﺪ. در اﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ، ﺑﺮﺧﻼف ﻛـﺸﻮرﻫﺎى
ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻛﻪاﺳﺎﺳﺎً ﺑﻪ ﻗﺪرت ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻰ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ، ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻧﻴﺎزﻣﻨـﺪ راﻳﺎﻧـﻪ و ﻋﻨـﺼﺮ اﻃﻼﻋـﺎت اﺳـﺖ. در ﻣـﻮرد
ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ، وﻳﻠﻴﺎم ﻣﺎرﺗﻴﻦ((W.J.Martin ، ﻛﻪ در ردﻳﻒ اوﻟﻴﻦ اﻓﺮادى ﻗـﺮار دارد ﻛـﻪ ﻣﻮﺿـﻮع ﺟﺎﻣﻌـﻪ
اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮدهاﻧﺪ. وى در ﺑﺤﺚ اول ﻳﻜﻰ از ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺧﻮد ﻳﺎدآور ﻣـﻰﺷـﻮد ﻛـﻪ »ﻫﺮﭼﻨـﺪ واژه ﺟﺎﻣﻌـﻪ
اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﺘﺪاول ﺑﻮده اﺳﺖ اﻣﺎ ﻫﻨﻮز درﺑﺎره ﻣﻔﻬﻮم و ﻣﺤﺘﻮاى آن ﺗﻔﺎﻫﻢ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺣﺎﺻﻞ ﻧـﺸﺪه
اﺳﺖ. ﺣﺘﻰ ﮔﺎﻫﻰ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﻛﺎرﺑﺮد اﻳﻦ واژه ﻧﻴـﺰ ﻣـﻮرد ﺗﺮدﻳـﺪ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ« (ﻣﺤـﺴﻨﻰ؛ 1380، ص.(17
ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد او، اﻧﻜﺎر ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﻮدى ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﺎﺟﻌﻪ و ﻳﺎ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﻠﻘﻰ ﺷﻮد
در ﺣﻜﻢ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوى ﻋﻈﻴﻢ اﺳﺖ. اﻣﺎ، ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﻣﻰﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ﺳﺎل 1980 ﺑﻪ ﺑﻌﺪ، ﺑﺮوز ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ،
اﻗﺘﺼﺎدى و ﻓﻨﺎوراﻧﺔ ﻧﺎﺷﻰ از اﻃﻼﻋﺎت در ﭘﺎرهاى از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬـﺎ از ﺟﻮاﻣـﻊ در
ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻠﻜﻪ از ﺟﻮاﻣﻊ ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺷﻮﻧﺪ. (ﻫﻤﺎن، ص (18 ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﺑـﺴﻴﺎرى از ﻧﻈﺮﻳـﻪﭘـﺮدازان و
ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﺗﺒﻴﻴﻦ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻮع ﺟﺪﻳﺪى از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺮداﺧﺘـﻪاﻧـﺪ ﻛـﻪ، در آن، اﻃﻼﻋـﺎت ﻧﻘـﺶ
ﺟﺎدوﻳﻰ را اﻳﻔﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ.

ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ، ﭘﻨﺞ ﺗﻌﺮﻳﻒ از »ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ« ﻛﻪ ﻫﺮﻳﻚ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﺟﺪﻳﺪ اراﺋﻪ ﻣـﻲ دﻫﻨـﺪ، ﻗﺎﺑـﻞ ﺗـﺸﺨﻴﺺ اﺳﺖ :

-1 ﻓﻨﺎوراﻧﻪ (اﻟﻮﻳﻦ ﺗﺎﻓﻠﺮ ): ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ از ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﻧﻮآوري ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻓﻨﺎوري ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ . ﺗﺼﻮر ﻛﻠﻴﺪي اﻳـﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻋﻠﻤﻲ در ﭘﺮدازش ، ذﺧﻴﺮه و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ، ﻛﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ" ﺑـﻪ ﺗﻤـﺎم ﮔﻮﺷـﻪ و ﻛﻨﺎر ﺟﻬﺎن ﮔﺴﺘﺮش داده اﺳﺖ.

-2 اﻗﺘﺼﺎدي (ﻓﺮﻳﺘﺰ ﻣﺎﻛﻠﻮپ ): ﺷﺎﺧﻪ اي ﻓﺮﻋﻲ در اﻗﺘﺼﺎد ﺗﺎﺳﻴﺲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻳﻞ »اﻗﺘﺼﺎد اﻃﻼﻋـﺎت« ﻣـﻲ ﭘـﺮدازد. اﺛـﺮ ﭘﻴﺸﮕﺎم ﻓﺮﻳﺘﺰ ﻣﺎﻟﻜﻮپ ، ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ و داﻧﺶ در آﻣﺮﻳﻜﺎ(1962ﻣﻴﻼدي) در ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻣﻘﻴﺎس ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌـﺔ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ در ﭼﺎرﭼﻮب اﻗﺘﺼﺎدي آن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮد. ﻣﻚ ﻟﻮپ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﺻﻨﻌﺖ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺎ اﺻﻄﻼﺣﺎت آﻣﺎري ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﻨﺪ. او ﭘﻨﺞ ﮔـﺮوه وﺳﻴﻊ ﺻﻨﻌﺖ (ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ 50 ﺷﺎﺧﺔ ﻓﺮﻋﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷـﺪﻧﺪ) ﺗـﺸﺨﻴﺺ داد ﻛـﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از : آﻣـﻮزش و ﭘـﺮورش ( ﻣـﺪارس، ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎو ...) رﺳﺎﻧﻪ ﻫـﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ (رادﻳـﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن و...) ﻣﺎﺷـﻴﻦ ﻫـﺎي اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ (ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي، اﺑﺰارﻫـﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻴﺎﺑﻲ و...) ﺧﺪﻣﺎت اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ (ﺣﻘﻮق، ﺑﻴﻤﺔ ﭘﺰﺷﻜﻲ و...) و دﻳﮕﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ (ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳـﻌﻪ، ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻫـﺎي ﻏﻴﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﻲ و... ) در ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﻘﻮﻻت ، ﻣﻲ ﺗﻮان ارزش اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ ﻫﺮﻛﺪام ازآن ﻫﺎ داد و ﻣـﺸﺎرﻛﺖ آﻧﻬـﺎ را در ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣﻠﻲ ردﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮد. اﮔﺮ روﻧﺪ اﻳﻨﻬﺎ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣﻠﻲ ، ﺑﺨﺸﻲ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ، آﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﺗﻮان ادﻋﺎ ﻛـﺮد ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﺗﺪرﻳﺠﻲ اﻗﺘﺼﺎد اﻃﻼﻋﺎت درﺣﺎل ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺳﺖ.

-3 ﺷﻐﻠﻲ (ﻣﺎرك ﭘﻮرات ): ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻫﺎي ﺷﻐﻠﻲ را ﻣﻮردﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫـﺪ ، ﻣﻘﻴـﺎس راﻳﺠﻲ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺎده، ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺎر اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ درﻣﻴﺎن ﺣﺮﻓﻪ ﻫﺎ ﺗﻔﻮق ﻳﺎﻓـﺖ، ﻣـﺎ ﺑـﻪ ﺟﺎﻣﻌـﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻳﻢ. ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ، ﻣﻌﻤﺎران، ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮان از ﺣﻴﺚ ﻋﺪدي ﺑﺮ ﻣﻌﺪﻧﭽﻴﺎن ذﻏـﺎل ﺳﻨﮓ ، ﻓﻠﺰﻛﺎران، ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺸﺘﻲ ﺳﺎزي و ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﻔﻮق ﻳﺎﺑﻨﺪ ، ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻓﺮارﺳﻴﺪه اﺳﺖ.

-4 ﻓﻀﺎﻳﻲ ( ﻛﺎﺳﺘﻠﺰ): اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم از ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ،درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻋﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲ ﻛﻨـﺪ، درﻫـﺴﺘﺔ ﺧﻮد ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺟﻐﺮاﻓﻲ داﻧﺎن را ﺑﺮ روي ﻣﺴﺌﻠﺔ ﻓﻀﺎ دارد. دراﻳﻦ ﺟﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ اﺻﻠﻲ ﺑﺮ روي ﺷﺒﻜﻪ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﻜﺎن ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎ" ﺗﺎﺛﻴﺮات ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺑﺮ روي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻫﺎي زﻣﺎﻧﻲ و ﻣﻜﺎﻧﻲ دارﻧﺪ.
-5 ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ (ﻣﺎرك ﭘﺎﺳﺘﺮ ): اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم از ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺷﺎﻳﺪ از ﻫﻤﻪ راﺣﺖ ﺗﺮ ﻣﻮرد ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ، اﻣﺎ از ﻫﻤـﻪ ﻛﻤﺘـﺮ ﺳـﻨﺠﻴﺪه و ﺣﺴﺎب ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻫﺮﻳﻚ از ﻣﺎ ، از روي اﻟﮕﻮي زﻧﺪﮔﻲ روزاﻧﻪ ﻣﺎن ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺧـﺎرق اﻟﻌـﺎدة اﻃﻼﻋـﺎت در زﻧـﺪﮔﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آﮔﺎﻫﻴﻢ.


ﺑﺨﺶدوم: ﭼﺎﻟﺶﻫﺎى ﻧﺎﺷﻰ از ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ


.1 ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎى وﺳﻴﻊ

ﻧﻴﻜﻼس اﺑﺮﻛﺮاﻣﺒﻰ (Nicholas Abercrombie) و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ (1986) ﻣﻰﻧﻮﻳﺴﻨﺪ« :ﺗﻔﺮد اﻓـﺮاد

از راه ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺣﻘﻮق ﻓﺮدى آﻧﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎى وﺳﻴﻊ ﻣـﻰاﻧﺠﺎﻣـﺪ.« ﺑـﺮاى روﺷﻦ ﺷﺪن ﻣﻄﻠﺐ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن« ﺗﻔﺮد اﻓﺮاد »(Individualization) و »ﻓﺮدﻳﺖ اﻓﺮاد »(Individuality) ﺑﭙﺮدازﻳﻢ ﺗﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻰ از ﻃﺮﻳـﻖ

ﺟﻤﻊآورى اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎر در ﻣﻮرد اﻓﺮاد و ﺟﻤﻌﻴﺖﻫﺎ، در واﻗﻊ، ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻰ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﺮ ﺣﻴﻄـﻪ ﻛﻨﺘـﺮل و ﻧﻈـﺎرت ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و از ﺟﻤﻠﻪ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮ زﻧﺪﮔﻰ ﻓﺮدى و اﺟﺘﻤـﺎﻋﻰ اﻓـﺮاد و ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﻫـﺎ اﻓﺰوده ﻣﻰﺷﻮد و، در ﻣﻘﺎﺑﻞ، آزادى ﻋﻤﻞ آنﻫﺎ ﻣﺤﺪود ﻣﻰﮔﺮدد

ﻓﺮق ﺗﻔﺮد و ﻓﺮدﻳﺖ اﻓﺮاد

»ﺗﻔﺮد اﻓﺮاد« ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﻰ ﺑﺎز ﻣﻰﮔﺮدد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ ﻫﻤﻪ اﺷﺨﺎص در آن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. اﻳـﻦ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻰ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻓﺮدى، ﻧﺎم، ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻮﻟﺪ، ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ، ﺳﻮاﺑﻖ ﺷﻐﻠﻰ، ﻣﺪارك ﺗﺤﺼﻴﻠﻰ و اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎى ﺳـﺒﻚ زﻧﺪﮔﻰ ﺻﻮرت ﻣﻰﮔﻴﺮد.
اﻣﺎ »ﻓﺮدﻳﺖ اﻓﺮاد« ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎرى از ﻣﻔﺴﺮان ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺑﺮاﺛﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻰ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و ﻣﺮاﻗﺒﺘﻰ ﻛـﻪ ﻫﻤـﺮاه آن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻰآﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ، درﺑﺎره اﺧﺘﻴﺎر ﺣﻖ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ و دارا ﺑﻮدن ﮔﺰﻳﻨﻪﻫـﺎى ﻣﻌﺘﺒـﺮ

(در ﻛﻨﺘﺮل) زﻧﺪﮔﻰ ﺷﺨﺼﻰ اﺳﺖ.



اﻟﺒﺘﻪ، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎى ﺑﻰﻧﻈﻴﺮى ﻛﻪﺑﺮاىاﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻬﺎدﻫﺎى ﻣﺪاﺧﻠﻪﮔـﺮ و ﺗﻘﻮﻳـﺖ اﻧﮕﻴـﺰهﻫـﺎى آﻧـﺎن در

ﮔﺮدآورى اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﺗﻔﺮد و ﻓﺮدﻳﺖ اﻓﺮاد ﺧﻠﻂ ﺷﺪهاﻧﺪ. اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺮدﻳﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ در ﻣﻮرد اول ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻓﺮدﻳﺖ اﻓﺮاد ﺗﻠﻘﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻛﻨﻮن ﺗﺮدﻳﺪى وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛـﻪ ﺗﻔـﺮد ﻣﻰﻃﻠﺒﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم زﻳﺮﻧﻈﺮ و ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ. اﻣﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﻬﺮﺳﺖ اﺳﻨﺎد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ درآﻣﺪﻫﺎ، ﻣﺤـﻞﻫـﺎى ﺳﻜﻮﻧﺖ و اﻣﺜﺎﻟﻬﻢ ﺷﺎﻳﺪ، در ﺣﻘﻴﻘﺖ، ﻻزﻣﻪ ارﺗﻘﺎى ﻓﺮدﻳﺖ آﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا ﻫﻤﺎن ﻗﺪر ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑـﻪ ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮد ﺧﺎص ﺑﺴﺘﮕﻰ دارد، ﺳﺒﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﺣﻘﺎق ﺣﻘﻮق آنﻫﺎ ﻣﻰﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺑﺪون آن اﻓﺮاد در اﺣﺮاز ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺧﻮد ﺑﺮاى اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎى ﺻﺤﻴﺢ و اﻣﺜﺎﻟﻬﻢ دﭼﺎر ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻰﺷـﻮﻧﺪ.

ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ، اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﺮدﻳﺖ اﻋﻀﺎى ﺗﺸﻜﻴﻞدﻫﻨﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺣﺘﺮام ﻣﻰﮔﺬارﻳﻢ و از آن ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻣـﻰﻛﻨـﻴﻢ ﭘﺲ ﻳﻜﻰ از ﺷﺮوط ﻛﺴﺐ آﮔﺎﻫﻰ درﺑﺎره آنﻫﺎﺳﺖ. (ﻫﻤﺎن، ﺻﺺ (117-118


در ﻣﺠﻤﻮع، اﮔﺮ ﻣﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺮﻳﺢ ﻣﻴﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺎد درﺑﺎره ﻣﺮدم و ﻧـﺎﺑﻮدى ﻓﺮدﻳـﺖ آنﻫﺎ ﺗﻮازن ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻴﻢ، ﺑﺎ ﭘﺎرادوﻛﺲ دﻳﮕﺮى ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ.


اﻳﻦ ﭘﺎرادوﻛﺲ ﺧﺮوج از دﻧﻴﺎى ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ و ورود ﺑﻪ دﻧﻴﺎى رو ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﮕﺎﻧـﻪ اﺳـﺖ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻌﻨـﺎ ﻛـﻪ در ﺟﻮاﻣﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ از ﻳﻚ ﺳﻮ، ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰﺳﺒﻚزﻧﺪﮔﻰ، ﻛﻨﺘﺮلﻫﺎى (ﻧﻈﻴـﺮ ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎى ﻫﻤـﺴﺎﻳﮕﺎن)

ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ و، از ﺳﻮى دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳـﺎزﻣﺎنﻳـﺎﻓﺘﮕﻰ ﺳـﺒﻚ ﺟﺪﻳـﺪ، اﻃﻼﻋـﺎت ﺑـﻴﺶﺗـﺮى از زﻧـﺪﮔﻰ ﺧﺼﻮﺻﻰ اﻓﺮاد ﮔﺮدآورى و ﻧﮕﻬﺪاى ﻣﻰﺷﻮد و اﻳﻦ ﺧﻮد ﻣﻮﺟﺐ ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﺶﺗـﺮى ﻣـﻰﮔـﺮدد. اﻟﺒﺘـﻪ، ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎى اﻣﺮوزه ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻏﻴﺮﺷﺨﺼﻰ اﺳﺖ واﻃﻼﻋﺎت آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ و ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ ﻧﮕﻬﺪارى ﻣﻰﺷﻮد. (ﻫﻤﺎن، ﺻﺺ (120-121


-2 از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﻜﺎرى

ﻳﻜﻰ ازدﻳﮕﺮ از ﭼﺎﻟﺶﻫﺎى ﻧﺎﺷﻰ »ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ« و ﮔﺴﺘﺮش اﻃﻼﻋﺎت، از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﻜﺎرى اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﻼوه، ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ، ﻣﺮدم ﻧﮕﺮان آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮى ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﺧﻮد در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺪاﺧﻼت ﺗﺼﺎدﻓﻰ ﻳـﺎ ﺑﺰﻫﻜﺎراﻧﻪ و ﺧﻄﺮﻫﺎى ﺟﺪى ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻠﻮت ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ آنﻫﺎ را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﻛﺮد. ﺣﺘﻰ دوﻟﺖﻫﺎ ﻣـﻰﺗﺮﺳـﻴﺪﻧﺪ ﻛـﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻗﺪرت اﻗﺘﺼﺎدى در دﺳﺖ ﺗﻌﺪاد اﻧﺪﻛﻰ از ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎى ﺻﻨﻌﺘﻰ ﻓﺮاﻣﺮزى ﺣﻘﻮق ﺣﺎﻛﻤﻴﺖﻫﺎآن ﺧﻄﺮ اﻧﺪازد. در ﻃﻮل دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ، اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺮاسﻫـﺎ در ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺑـﻪ ﮔـﺮدش درآﻣـﺪن ﮔﺮدوﻧـﻪ رﺷـﺪ

اﻗﺘﺼﺎدى دﻳﮕﺮى ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎﺑﻖ وﺟﻮد ﻧﺪارد. اﮔﺮ ﭼﻪ ﺧﻮدﻛـﺎر ﺷـﺪن ﺑـﺴﻴﺎرى از ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖﻫـﺎى ﻣﻌﻤـﻮﻟﻰ و

ﺗﻜﺮارى ﻣﻮﺟﺐ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ دﻓﺘﺮى ﺷﺪه اﺳﺖ، وﻟﻰ دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻰ ﺗﺼﻮر اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺑﻴﻜـﺎرى اﻧﺒـﻮه

در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ ذﻫﻦ ﺧﻮد راه ﻧﻤﻰدﻫﺪ. رﻓﺘﻪرﻓﺘﻪ، ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ اﻳﺠﺎد ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﻬﺎرﺗﻰ ﺑـﻪ وﻳﮋه در ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺪ. از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺑﺨﺶ ﻣﺰﺑﻮر در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮى ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﺪ. اﻛﻨﻮن ﻧﻮﻋﻰ »ﺻﻨﻌﺖ اﻃﻼﻋﺎت« در ﺣﺎل ﺗﻜﻮﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاى اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺎزه ﺑـﻪ

اﻓﺮاد و ﺻﻨﺎﻳﻊ، روى زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت دور ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬارى ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧـﻪ آن از ﻧـﺴﻞ اول اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﺧـﺪﻣﺎت ﻛـﻪ ﻗﺎﺑـﻞ ﻋﺮﺿـﻪ ﺑـﻪ ﻫﻤﮕـﺎن اﺳـﺖ »ﻣﻴﻨـﻰ ﺗـﻞ »( Minitel)ﻓﺮاﻧـﺴﻪ اﺳـﺖ.

اﻣﺎ، در دﻫﻪ 1990، ﻧﮕﺮاﻧﻰ از ﺑﺎﺑﺖ اﺷﺘﻐﺎل ﺑﺎر دﻳﮕﺮ در ﭼﻬﺮه ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺷﺪ. دﻳﮕـﺮ ﻓﻨـﺎورى اﻃﻼﻋـﺎت را

ﻣﺎﻫﻴﺘﺎً ﻣﻨﺸﺄ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻧﻤﻰداﻧﺴﺘﻨﺪ. ﺷﻴﻮهﻫﺎى اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨـﺎورى اﻃﻼﻋـﺎت را ﻧﻈـﺎم اﺟﺘﻤـﺎﻋﻰ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰٍﺳﺎزد و ﻣﻰﺗﻮان ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎى آن را ﺑﺮاى« ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻰ« در ﺗﻌﺪاد ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺳـﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﻛـﺮد. در ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺑﺰرگ، ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و اﻟﮕﻮﻫﺎى رﻓﺘﺎرى، دﻫﻪﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ دورهﻫﺎى ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻛﻤﺒﻮد ﻧﻴﺮوى ﻛﺎر ﻣﺎﻫﺮ و ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺎﻫﺮ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. دورهﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ، ﻃﻰ آنﻫﺎ، ﺑـﺮاى اﻧﺠـﺎم دادن ﻣـﺸﺎﻏﻠﻰ ﻛـﻪ

ﻛﺴﻰ ﺑﺮاى اﻧﺠﺎم دادن آنﻫﺎ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻰﺷﺪ، ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﺎﺷﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ، اﻣﺎ اﻛﻨﻮن ﺑﺮاى ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻣـﺸﻜﻞ

ﺑﻴﻜﺎرى و آﺷﻔﺘﮕﻰ دﻧﻴﺎى ﻛﺎر ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﺘﻔﺎوﺗﻰ از ﺗﺴﻠﻂ ﺑـﺮ ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﺎوراﻧـﻪ ﻧﻴـﺎز دارﻳـﻢ ﻛـﻪ از ﭘﻴﺎﻣـﺪﻫﺎى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﻰﺛﺒﺎتﻛﻨﻨﺪه دور ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، اﮔﺮ ﻣﻰﮔﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ رﺳﺪ ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋـﺎت در ﻣﻴﺎن ﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻣﺸﻮق اﻳﺠﺎد اﺷﺘﻐﺎل در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ، در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل، ﺑﺎﻳﺪ اذﻋـﺎن ﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ اﻳﻦ ﻓﻨﺎورى ﻣـﻰﺗﻮاﻧـﺪ از ﻟﺤـﺎظ اﺷـﺘﻐﺎل آﺛـﺎر ﻧـﺎﻣﻄﻠﻮﺑﻰ درﺑﺮداﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ. (ﻃﻴـﺐ؛ 1379، ﺻـﺺ(25-24

ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﭘـــﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ، ﺑﺎ اﺗﻜـﺎ ﺑـﻪ زﻳﺮﺳــــﺎﺧﺖﻫـﺎى ﻧـﻮﻳﻦ ارﺗﺒــﺎط دور ﺑـﺮد ، ﺑـﻪ اﺷـﺘﻐﺎل از راه دور (Tele Working)اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪﻇﺎﻫﺮاً ﻫﻢ ﭘﻬﻨﻪ ﻣﻠﻰ و ﻫﻢ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ را ﭘﻮﺷـﺶ ﻣـﻰ دﻫـﺪ.
ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اروﭘﺎﻳﻰ ﻳﺎ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻰ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻃﺮاﺣﻰ ﺑﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ادارى را ﻛﻪ در ﭼﻬﺎر ﮔﻮﺷﻪ ﺟﻬـﺎن زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ، ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮد. در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ، آﺷﻜﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ رﻗﺎﺑﺖ روﻧﻖ ﻣﻰﻳﺎﺑﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣـﺴﺄﻟﻪ اﻧـﺴﺠﺎم ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎى ﻣﻠﻰ ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت و ﻛﺎراﻣﺪﺗﺮ ﻛﺮدن و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺗﺮ ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺳﻴـﺴﺘﻢﻫـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮى ﻛﺮد ﺗﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻮس ﺻﺪور ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻧﻴﻔﺘﻨﺪ. در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل، ﻫﻤﺎنﻃﻮرى ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ اﺷﺎره ﺷـﺪ

ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻓﻨﺎورىﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ، ﺑﺎزﺳﺎزى ﻋﻤﻴﻖ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ را ﺿﺮورىﺳﺎزد ﻣﻰ و اﻳﻦ ﻣﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ از ﻣﻴـﺎن رﻓـﺘﻦ
ﺗﻤﺎﻣﻰ ﺑﺨﺶﻫﺎى ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﻨﺘﻰ در ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺠﺎرت و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ صﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد .(ﻫﻤﺎن، (25



-3 ﻛﻢاﻫﻤﻴﺖ ﺷﻤﺮدن ﻣﺮزﻫﺎ

ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗﺮﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻋﻤﻠﻰ ﺟﻬﺎنﮔﺴﺘﺮى ﻛـﻪ ﺧـﻮد ﺣﺎﺻـﻞ ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻰ و ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﺷـﮕﺮف ﻓﻨـﺎورى اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺳﺖ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﻛﻢ اﻫﻤﻴﺖ ﺷﻤﺮدن ﻣﺮزﻫﺎ و ﺗﺮﻏﻴـﺐ ﻛـﺮدن ردم ﺑـﻪ اﺑـﺮاز ﻫـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ ﻣﻮﺿﻌﻰ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزار ﺑﺘﻮاﻧﺪ آن را ﺟﺬب ﻛﻨﺪ. (رﺟﺎﻳﻰ، 1380، ص (153 ﺑﻪ ﮔﻔﺘـﻪ رﺟﺎﻳﻰ، اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺎزىﻫﺎى وﻳﺪﻳﻮﺋﻰ و ﺑﺎزىﻫﺎى ﻣﻬﻤﻞ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻣﻰﺗﻮان آنﻫﺎ را ﺑﺎزى ﻛﻨـﺪ و ﻫﻤﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎى زﻧﺪﮔﻰ ﺣﻘﻴﻘﻰ اﺳﺖ، ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ اﺳﺖ. اﻳﻦﻫﺎ ﺗﺮوﻳﺞﮔﺮ ﻓﺮوﺗـﺮﻳﻦ ﻋـﺎدتﻫـﺎى راﻳـﺞ و
Leo Strauss) -، ﻓﻴﻠـﺴﻮف ﺳﻴﺎﺳـﻰ، ﮔﻔﺘـﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻣﺎﻛﻴﺎوﻟﻰ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖ را ﺑﺪانﺳﺎن ﻛﻪ ﺳﻨﺖﻫﺎى ﻗﺪﻳﻢ و ﻓﻴﻠـﺴﻮﻓﺎن ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ دﺷـﻮار ﻳﺎﻓﺖ، ﭘﺲ آن را ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻬﺎرت دﺳﺘﺎورد ﻣﺎدى و ﺑﺮﺗﺮى دﻧﻴﻮى دﮔﺮﺑﺎره ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد.ﮔﺴﺘﺮىﺑﻴﺎرى ﺟﻬﺎن را در ﻫﻤﻴﻦ و ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺑﺰرگﻧﻤﺎﻳﻰ ﻫﻤﺎن ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﻰﺑﻴﻨﻨﺪ. (ﻫﻤﺎن، ﺻﺺ (153-154



-4 ﺷﺎﻟﻮدهﺷﻜﻨﻰ ﻧﻬﺎدﻫﺎﻳﻰ ﻧﻈﻴﺮ دوﻟﺖ

ﭼﺎﻟﺶ دﻳﮕﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ، و ﺟﻬﺎنﮔﺴﺘﺮى ﻧﺎﺷﻰ از آن ﺷﺎﻟﻮدهﺷﻜﻨﻰ ﺑـﺴﻴﺎرى از ﻧﻬﺎدﻫـﺎى آﺷـﻨﺎ اﺳـﺖ.

رﻳﺸﻪاىﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﺎﻟﻮده ﺷﻜﻨﻰﻫﺎ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر آﻣﺮﻳﺖ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داور ﻧﻬﺎﻳﻰ ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﺳـﺖ ﻛــﻪ ﺗــﺎ ﺑــﺪان ﭘﺎﻳــﻪ ﭘــﻴﺶ ﻣــﻰرود ﻛــﻪ ﺑــﺴﻴﺎرى، از ﭘﺎﻳــﺎن ﻛــﺎر دوﻟــﺖ ﺳــﺨﻦ ﺑــﻪ ﻣﻴــﺎن ﻣــﻰآورﻧــﺪ.

ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﭘـﺎرادﻳﻢ ﻧـﻮﻳﻦ ﻓﻨﺎوراﻧـﻪ و ﺷـﻜﻞﮔﻴـﺮى ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻰ در دﻫﻪﻫﺎى اﺧﻴﺮ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ. آنﻫﺎ ﻣﻰﮔﻮﻳﻨﺪ از آن ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻫﺎ از ﻃﺮﻳـﻖ ﻣﻨـﺎﺑﻌﻰ ﻫﻤﭽـﻮن ﻧﻤﺎدﻫـﺎ، ﺳﺮودﻫﺎى ﻣﻠﻰ، ﺟﺸﻦ ﻫﺎ، آﻣﻮزش و ﻧﻴﺰ ﺣﻮزه ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻛﺴﺐ ﻫﻮﻳﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ اﻛﻨﻮن ﭘﺎﻳﻪﻫﺎى اﻳﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺸﺮدﮔﻰ زﻣﺎﻧﻰ و ﻣﻜﺎﻧﻰ، ﻛﻪ دﻳﻮﻳﺪﻫﺎروى آن را ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﺟﻮاﻣﻊ ﻧﻮﻳﻦ ﻣﻰداﻧﺪ، ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺷـﺪه اﺳـﺖ، زﻳـﺮا ﺑﺮﺧﻰ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺑﺨﺶ دوﻟﺖﻫﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﻫﻮﻳﺖ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎى اﺳﺎﺳﻰ ﻣﻮاﺟـﻪ ﺷـﺪهاﻧـﺪ. در زﻣﻴﻨـﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﻳﻒ دوﻟﺖﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ و اﺳـﺘﻘﺮار دوﻟـﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜـﻰ، ﺗـﺼﺪى دوﻟﺖ در ﺑﺴﻴﺎرى از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﺎﺳﻰ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و اﻗﺘﺼﺎدى ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻻﺟـﺮم ﺑﺎﻋـﺚ ﻛﻮﭼـﻚﺗـﺮ ﺷـﺪن دوﻟﺖﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ.


-5ﮔﺴﺘﺮش ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮىﻫﺎى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ

اﮔﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﻤﻰ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را ﻳﻜـﻰ از ﺷـﺎﺧﺺﻫـﺎى ﻣﻬـﻢ ﺣﺮﻛـﺖ ﺑـﻪ ﺳـﻮى ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﺪاﻧﻴﻢ، ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻔﺎوت ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻧﻴﺰ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﻬﺮوﻧﺪ در ﻫـﺮ ﻛـﺸﻮر ﺳـﺒﺐ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮىﻫﺎى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﻪ وﻳﮋه، اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛـﻪ در ﻋـﺼﺮ ﺣﺎﺿـﺮ ﻗـﺪرت و ﺛﺮوت در داﻧﺎﻳﻰ اﺳﺖ و داﻧﺎﻳﻰ ﺑﻴﺶﺗﺮ ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺴﺘﺮده در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎى ﮔﺴﺘﺮده و ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﻣﻜﺎن ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ. ﺷـﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺘﻌـﺎدل و ﻣﺤـﺪودﻳﺖﻫـﺎﻳﻰ ﻛـﻪ در ﺟﻬـﺖ دﺳﺘﺮﺳـﻰ ﺑـﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاى ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن و اﻓﺮاد در درون ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺷـﻬﺮوﻧﺪ ﻣﻮﺟـﻮد اﺳـﺖ ﺳـﺒﺐ ﮔﺴﺘﺮش ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮىﻫﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ و ﻣﻠﻰ ﻣﻰِﺷﻮد.


اﻟﻒ) ﮔﺴﺘﺮش ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮىﻫﺎى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ

اوﻻً در ﻛﺸﻮرﻫﺎى در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻘﺪان زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎى ﻣﻠﻰ ﻣﺨﺎﺑﺮات و ﻓﻘـﺪان روﻧـﻖ اﻗﺘـﺼﺎدى، ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮانﺗﺮ و ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪﺗﺮ از ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل، در اﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻫـﺮ ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﺮاى ﻳﻚ ﻣﺎه اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺎﻳﺪ 2 دﻻر ﺑﭙﺮدازد در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ در اوﮔﺎﻧﺪا ﻫﻤﻴﻦ ﻛـﺎرﺑﺮ ﺑﺎﻳـﺪ 92 دﻻر ﺑﺎﺑﺖ اﺗﺼﺎل ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﭙﺮدازدﺛﺎﻧﻴﺎً. اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑـﺎ ﻣـﺸﻜﻼت اﺳﺎﺳـﻰﺗـﺮ ﻫﻤﭽـﻮن ﻛﻤﺒـﻮد ﺗﻐﺬﻳـﻪ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺟﺎدهاى، اﺷﺘﻐﺎل، ﺑﺮق، ﺟﻨﮓ و ﻧﻈﺎمﻫﺎى ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﻰﺛﺒﺎت ﻧﻴﺰ ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻮدﺟـﻪ ﺑـﺮاى ﻫﺰﻳﻨـﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮى وﺟﻮد ﻧﺪارد و اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدىﺻﺮﻓﺎً در اﺧﺘﻴﺎر ﻃﺒﻘﺎت ﺑـﺎﻻ و ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮدﺛﺎﻟﺜﺎً. در اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺸﻮر ﻣﺎ اﻳﺮان، ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آﻧﻜﻪ ﻻﻳﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ را ﻣﺨـﺎﺑﺮات در اﺧﺘﻴﺎر دارد، اﻳﻦ ﻓﻨﺎورى در اﻧﺤﺼﺎر ﻣﺮاﻛﺰ دوﻟﺘﻰ اﺳﺖ و دوﻟﺖ ﻣﺘﺼﺪى ﺧﻄﻮط ارﺗﺒﺎﻃﻰ دادهﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ.

از اﻳﻦ رو، ﻋﺪم اﻣﻜﺎن رﻗﺎﺑﺖ ﻧﺎﺷﻰ از اﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﺳﺒﺐ اﻓﺖ ﺷﺪﻳﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺧـﺪﻣﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘـﻰ ﻣـﻰﺷـﻮد. زﻳـﺮا ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ دل ﻣﺸﻐﻮﻟﻰ اﺳﺖ دوﻟﺖ اﻧﻄﺒﺎق ﻳﺎ ﻋﺪم ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻣﺤﺘﻮاى اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳـﻂ اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﺑـﺎ ارزشﻫـﺎى اﺧﻼق دﻳﻨﻰ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ. (ﻛﻮﺷﺎ؛ (1379


ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ ذﻛﺮ ﺷﺪه، از آنﺟﺎ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﺒﻜﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ اراﺋﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد ﻋـﺪم

آﮔــﺎﻫﻰ از اﻳــﻦ زﺑــﺎن ﺑــﻪ ﻣﻨﺰﻟــﻪ ﻋــﺪم اﻣﻜــﺎن دﺳﺘﺮﺳــﻰ ﺑــﻪ اﻃﻼﻋــﺎت ﺗﻠﻘــﻰ ﻣــﻰِﺷــﻮد. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاى ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ Global Internet Statistics در زﻣﻴﻨـﻪ زﺑـﺎنﻫـﺎى اﺳـﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن از
اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖﻛﻪﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ 50 درﺻﺪ ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ زﺑﺎن، 7/6 درﺻﺪ ﭼﻴﻨـﻰ زﺑﺎن، 7/2 درﺻﺪ ژاﭘﻨﻰ زﺑﺎن و ﺳﺮاﻧﺠﺎم 5/9 درﺻﺪ آﻟﻤﺎﻧﻰ زﺑﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ.

در ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ ﻛﻪ ﻛﻴﻮان ﻛﻮﺷﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﺣﻀﻮر ﻓﺮﻫﻨﮕـﻰ ﻛـﺸﻮرﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺟﻬـﺎن در ﺷـﺒﻜﻪ ﺟﻬـﺎﻧﻰ وب (WEB)اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ آﻣﺎر و اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳـﺖ: ﻛـﺸﻮر ﭼـﻴﻦ در ﻣﻘـﺎم ﻧﺨـﺴﺖ و

ﺗﺮﻛﻤﻨﺴﺘﺎن در ﻣﻘﺎم آﺧﺮ از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻔﺎده از (وب) ﻗﺮار دارد. اﻳﺮان ﻧﻴﺰ در ﻣﻴـﺎن 35 ﻛـﺸﻮر آﺳـﻴﺎ، ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧـﻪ و اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻴﻪ در رﺗﺒﻪ دوازدﻫﻢ ﺟﺎى ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﺣﻮزه ﺧﻠﻴﺞﻓﺎرس ﻧﻴﺰ ﺣﻀﻮر ﻛﻢرﻧﮕﻰ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨـﻪ دارﻧﺪ. ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﮋوﻫﺶ ﻳﺎدﺷﺪه، 69 ﺳﺎﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻛـﺸﻮر اﻣﺮﻳﻜـﺎ و 8 ﺳـﺎﻳﺖ ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ اﻳـﺮان ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺣﻀﻮر ﻣﻨﻔﻌﻞ ﻧﻬﺎدﻫﺎى ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛـﺸﻮر در اﺷـﺎﻋﻪ اﻃﻼﻋـﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕـﻰ اﺳـﺖ. از ﺑـﻴﻦ 105 ﺳـﺎﻳﺖ ﺑﺮرﺳﻰ ﺷﺪه، 87 ﺳﺎﻳﺖ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ، 2 ﺳﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻰ، 7 ﺳﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻰ ـ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ، و ﻳـﻚ ﺳـﺎﻳﺖ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻰ ـ اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﻋﺮﺑﻰ ﺗﻌﻠﻖ دارد. از ﻣﻴﺎن 11 ﺳﺎﻳﺖ ﻓﺎرﺳﻰ ﺑﺮرﺳـﻰ ﺷـﺪه، 7 ﺳـﺎﻳﺖ ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ، 2 ﺳﺎﻳﺖ ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ اﻳـﺮان و ﻳـﻚ ﺳـﺎﻳﺖ ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ ژاﭘـﻦ و ﻳـﻚ ﺳـﺎﻳﺖ ﺑـﺪون ﻫﻮﻳـﺖ اﺳـﺖ.

ﺑﺮرﺳﻰ 8 ﺳﺎﻳﺖ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎى دوﻟﺘﻰ و ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻰ اﻳﺮان ﺣﺎﻛﻰ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ 6 ﺳﺎﻳﺖ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ و 2 ﺳﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻰ، ﻋﺮﺑﻰ، ﻓﺎرﺳﻰ (ﺳﻪ زﺑﺎﻧﻪ) و ﻓﺎرﺳﻰ ـ اﻧﮕﻠﻴـﺴﻰ ـ ﭼﻴﻨـﻰ (ﺳـﻪ زﺑﺎﻧـﻪ)

اﺧﺘﺼﺎص دارد. (ﻫﻤﺎن) ﺗﻌﻤﻖ در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻓـﻮق ﺣـﺎﻛﻰ از ﻧـﻮﻋﻰ ﻋـﺪم ﺗـﻮازن ﻛﻤـﻰ و ﻛﻴﻔـﻰ در اﺳـﺘﻔﺎده از دﺳﺘﺎوردﻫﺎى ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ در ﻛﺸﻮرﻫﺎى، ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب اﺳﺖ. وﺟﻮد اﻳـﻦ ﺷــﺮاﻳﻂ ﺧــﻮد ﺳــﺒﺐ ﺗــﺸﺪﻳﺪ ﻧــﺎﺑﺮاﺑﺮىﻫــﺎى اﺟﺘﻤــﺎﻋﻰ در ﺳــﻄﺢ ﻛــﺸﻮرﻫﺎى ﺟﻬــﺎن ﻣــﻰ ﮔــﺮدد.

ب) ﮔﺴﺘﺮش ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮىﻫﺎى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﻰ
ﺷﺮاﻳﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، اﻗﺘﺼﺎدى و ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻣﺘﻔﺎوت در ﺳﻄﺢ ﻛـﺸﻮر و ﻋـﺪم ﺑﺮﺧـﻮردارى ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ و ﻣﺘﻌـﺎدل در

ﻛﻼن ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺷﻬﺮﻫﺎى ﺣﺎﺷﻴﻪاى و ﻧﻘﺎط ﻣﺤﺮوم از ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﻮدﺟﻪﻫﺎى ﻋﻤﺮاﻧﻰ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺳﻄﺢ درآﻣﺪﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻪ در ﻣﺤﺪوده ﺧﺮده ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎى درون ﻳﻚ ﻛﺸﻮر وﺟﻮد دارد، ﻓﻀﺎﻳﻰ را ﺗﺪاركﺑﻴﻨﻨﺪ ﻣﻰ ﻛﻪ ﻋﺪهاى ﺑﻪ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ و از ﺟﻤﻠﻪ دﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت روز ﻣﺠﻬﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ و، در ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﻋﺪهاى ﺑﻪ رﻏﻢ داﺷﺘﻦ ﺻﻼﺣﻴﺖ و اﺳﺘﻌﺪاد ﻛﺎﻓﻰ، ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺒﻮد اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﺎﻟﻰ و آﻣﻮزﺷﻰ، اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺳﺨﺖاﻓﺰارى و ﻧﺮم ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع، ﺑﻪ ﺧﻮدى ﺧﻮد، ﺳـﺒﺐ ﺗﻌﻤﻴـﻖ و ﮔـﺴﺘﺮش ﻧـﺎﺑﺮاﺑﺮىﻫـﺎى اﺟﺘﻤـﺎﻋﻰ در ﺳـﻄﺢ ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.

ﺑﺨﺶ ﺳﻮم : ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎ و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎى ﻧﺎﺷﻰ از ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ

-1 ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻰ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎى دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻰ

»اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ]در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ[ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ رﺳﺎﻧﻪ ﭘﺴﺖ ﻣﺪرن ﺗﺪاﻋﻰﮔﺮ ﻣﺮگ ﻓﺎﺻـﻠﻪﻫـﺎ در ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎى ذﻫﻨـﻰ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از راهآﻫﻦ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﺣﺪاث راهآﻫﻦ، اﻧﺴﺎن ﺑﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد. ﺗﻜﻮﻳﻦ زﻳﺮﺳـﺎﺧﺖ اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻫﻤﺎن اﺗﻔﺎق اﺳﺖ. اﻧﺴﺎن اﻣﺮوز ﺑﺮ ﻣﻜﺎن و زﻣﺎن ﻏﻠﺒﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘـﺮ، ﺻـﺪاﻫﺎﻳﻰ ﻛـﻪ ﺷﻨﻴﺪه ﻧﻤﻰﺷﺪﻧﺪ ﺣﺎﻻ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻰﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آن ﺗﻤﺮﻛﺰﮔﺮاﻳﻰ ﺷﺪﻳﺪ در رﺳﺎﻧﻪﻫـﺎى ﺣـﺎﻛﻢ ﺳـﻨﺘﻰ ﺑﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻰ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮى در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎى دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻰ و ﭘﺴﺖ ﻣﺪرن ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛـﺸﻴﺪه ﺷـﺪه اﺳـﺖ. وﻗﺘـﻰ ﺑﻴـﻞ

ﮔﻴﺘﺲ ـ ﻣﺮدى ﻛﻪ در ﺳﺎل 1998 ﺣﺪود 10 ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر در ﺟﻬﺎن ﻓﺮوش داﺷﺖ ـ ﻳﻚ روز ﻗﺒـﻞ از اﺟـﻼس
ﺳﻴﺎﺗﻞ در ﻧﻴﻮﻳﻮركاشﻧﻮﺷﺖﺗﺎﻳﻤﺰ در ﻣﻘﺎﻟﻪ »اﮔﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻰ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ، ﻣﻠﻞ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﻳـﺪ آن

را اﺧﺘﺮاع ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ.« ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻰﻛﺮد ﻛﻪ آن ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎ ﻓـﺮدا در ﺳـﻴﺎﺗﻞ رخ دﻫـﺪ و اﺟـﻼس ﺳـﺎزﻣﺎن ﺗﺠـﺎرت

ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ. او ﺣﺴﺎب رﺳﺎﻧﻪﻫﺎى ﻛﻮﭼﻚ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ را ﻧﻜﺮده ﺑﻮد. در واﻗﻊ، ﻫﻤـﻴﻦ ﺻـﻒآراﻳـﻰ

رﺳﺎﻧﻪﻫﺎى ﭘﺴﺖ ﻣﺪرن اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ در ﺑﺮاﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎى ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺘﺖ آرا در ﺳﻄﺢ ﻧﺨﺒﮕﺎن واﺑﺴﺘﻪ

ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺷﺪه اﺳﺖواﻗﻌﺎً. ﺗﺸﺘﺖ از اﻳﻦ آﺷﻜﺎرﺗﺮ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﺷﺎﻫﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻰ ﻫـﺴﺘﻴﻢ. از ﭘﺎﻳـﺎن ﺗـﺎرﻳﺦ

ﻓﻮﻛﻮﻳﺎﻣــﺎ ﮔﺮﻓﺘــﻪ ﺗــﺎ آﻏــﺎز ﺟﻨــﮓ ﺗﻤــﺪنﻫــﺎى ﻫــﺎﻧﺘﻴﻨﮕﺘﻮن! (ﺷــﻜﺮﺧﻮاه؛ 1380، ﺻــﺺ (117-116

ﻫﻤﺎن روز، ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪﮔﺎن در اﺟﻼس ﺳﻴﺎﺗﻞ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻼش ﻫﺎى ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن در ﺳﺎﻳﺖﻫﺎﻳﻰ ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻧـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ ﺧﺒﺮﻫﺎى درﮔﻴﺮىﻫﺎى ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ را ﻣﻰدادﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑـﺎ ﭘﻠـﻴﺲ ﺳـﻴﺎﺗﻞ ﻧﻴـﺰ راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ. ...» ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎى ﻛﻮﭼﻚ ﺣﻜـﻢ ﺟﻮاﻣـﻊ ﻛﻮﭼـﻚ ﻫﻤﻔﻜـﺮ را دارﻧـﺪ. ﺳـﺎﻳﺖﻫـﺎى ﻛﻮﭼـﻚ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻰ ﺣﻜﻢ آﺗﻠﻴﻪ ﻫﺎى ﻗﺪﻳﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرى را دارﻧﺪ. آﺗﻠﻴﻪﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ دﺳـﺘﮕﺎه ﺗﻜﺜﻴـﺮ ﻛﭙـﻰ در ﺗـﺎرﻳﺦ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرى ﺟﺎﻳﮕﺎه اﺣﺘﺮام ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰى دارﻧﺪ. آﺗﻠﻴﻪﻫﺎ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭼﺎپ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﻟـﺬا ﭼﻨـﺪ ﻫﻤﻔﻜـﺮ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻣﻰﺷﺪﻧﺪ و اﻓﻜﺎر اﻧﻘﻼﺑﻰ را ﺗﻜﺜﻴﺮ ﻣﻰﻛﺮدﻧﺪ. آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻨﻮز ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدارى ﺟﺎى ﭘـﺎﻳﺶ را ﺑـﺎ ﻣﺎﺷـﻴﻦ ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ ﭼﺎپ در ﺟﻬﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرى ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد. ﺳﺎﻳﺖﻫﺎى ﻛﻮﭼـﻚ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘـﻰ اﻣـﺮوز ﻫـﻢ ﺣﻜـﻢ ﻫﻤﺎن آﺗﻠﻴﻪﻫﺎى ارزان دﻳﺮوز را دارﻧﺪ، ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﺣﻮزه ﭘﺨﺶ آنﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر وﺳﻴﻊ اﺳﺖ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺷﮕﺮف آنﻫﺎ ﻣﻰﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻧﻘﻼﺑﻰ ﺑـﺰرگ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ »رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎى ﻛﻮﭼـﻚ« اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎده اﺳـــــــــــــــــﺖ ».(ﻫﻤـــــــــــــــــﺎن، ﺻـــــــــــــــــﺺ «117-118

-2 ﻧﻘﺶ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در ﭘﮋوﻫﺶ، ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻋﻠﻢ

از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﺳـﺎزﻣﺎن داد، ﻋـﻀﻮﻳﺖ اﺳـﺘﺎدان و ﻣﺘﺨﺼـﺼﺎن رﺷﺘﻪﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﮔﺮوهﻫﺎى ﺗﺨﺼﺼﻰ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﻋﻀﻮ ﺷﺪن »ﻛﺎرﺑﺮان« اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در اﻳـﻦ ﮔـﺮوهﻫـﺎ، آنﻫـﺎ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺟﺮﻳﺎن آﺧﺮﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در رﺷﺘﻪﻫﺎى ﺗﺨﺼﺼﻰ ﺧـﻮد ﻗـﺮار ﮔﻴﺮﻧـﺪ زﻳـﺮا ﻫﻤـﻪ اﻋـﻀﺎ در ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﺎمﻫﺎى ﻋﻠﻤﻰ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺻﺎدر ﻣﻰ ﺷﻮد ﻗﺮار دارﻧﺪ. در ﺷﺮاﻳﻄﻰ ﻛﻪ ﺧﻄﻮط ارﺗﺒﺎﻃﻰ از ﻛﻴﻔﻴﺖ

ﻻزم ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ و در اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎى ﻣﺤﻞ ﻛﺎر ﻫﺮ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪوﻳﺪﺋﻮﻳﻰﻃﺮفﺑﺎ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻻزم (دورﺑﻴﻦ ...) ﺑﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، آﻧﺎن ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎى ﻫﺮ ﻛﺪام را ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻨـﺪ .ﻫـﻢ اﻛﻨﻮن اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻞﻫﺎى ﻣﻬﻢ ﺟﺮاﺣﻰ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻫﺪاﻳﺖ از راه دور و ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻛﻪ ﻫـﺮ ﻛـﺪام در ﮔﻮﺷﻪاى از دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﺸﻐﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻳﻚ آن ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻤﻞﺑﺎﺷﻨﺪ،ﺟﺮاﺣﻰ ﻳﺎ راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻛﻨﻨﺪه آن در ﺗﻌﺪادى از ﻣﺮاﻛﺰ ﻣﺠﻬﺰ درﻣﺎﻧﻰ ﻣﺘﺪاول ﺷﺪه اﺳﺖ .ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ از ﺷﻜﻞﻫﺎى ﺗﺎ ﺣﺪودى راﻳﺞ ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖﻫـﺎى

ﭘﮋوﻫﺸﻰ ﻛﻪ در ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮرﻫﺎى اروﭘﺎى ﻏﺮﺑﻰ و اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﻣـﻰﮔﻴـﺮد، ﻛﻨﻔـﺮاﻧﺲ از راه دور اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺗﻌﺪادى از ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن (ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام در ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪ از ﻛﺮه زﻣﻴﻦ زﻧﺪﮔﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ) ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ درﺑﺎره ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ ﻣﻰ ﭘﺮدازﻧﺪ. اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎى اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴـﻚ در آﻳﻨـﺪه رواج زﻳﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ و اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻰرود ﻛﻪ در ﻣﻘﻴﺎس وﺳـﻴﻌﻰ از اﻫﻤﻴـﺖ ﻛﻨﻔـﺮاﻧﺲﻫـﺎى ﺣـﻀﻮرى (ﻛـﻪ ﺑـﺴﻴﺎر ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪﺗﺮ اﺳﺖ) ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد. (ﻣﺤﺴﻨﻰ، 1375، ص 139ـ(138


در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ دﻫﺔ اﺧﻴﺮ، ﻣﺠﻠﻪﻫﺎى ﻋﻠﻤﻰ، در ﻣﻴﺎن ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان، ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋهاى در ﺑﺮﻗﺮارى ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻋﻠﻤـﻰ اﻳﻔﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد اﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن ﻫﻤﻮاره رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ. اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﮔـﺴﺘﺮش ﺷﺒﻜﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ، ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻃﻮل 5 ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ رﺳﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎلﻫﺎى آﻳﻨﺪه ﻧﺘﻮان اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﻌـﺪاد اﻳﻦ ﻣﺠﻼت را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎلﻫﺎى ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ. ﻫﻤﻪ روزه ﺑﺮ ﺗﻌﺪاد ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮاﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى اﻧﺘـﺸﺎر ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎى ﺧﻮد از اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ، اﻓﺰوده ﻣﻰﺷﻮد. آﻧﺎن ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﻟﻴﺪى ﺧـﻮد را در اﺧﺘﻴﺎر ﺗﻤﺎﻣﻰ اﻓﺮادى ﻛﻪ اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ را دارﻧﺪ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ و از آﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺨﻮاﻫﻨـﺪ، ﻋـﻼوه ﺑـﺮ ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻰ، ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻣﺪارك ﻋﻠﻤﻰ ﻣﺸﺎﺑﻬﻰ از ﻫﻤﻴﻦ رﻫﮕﺬر ارﺳﺎل دارﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺧـﻮد آﻧـﺎن ﻫﻤﻜـﺎرى ﻣـﺴﺘﻤﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. (ﻫﻤﺎن، ص (138


از آنﺟﺎ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﻫـﺮ ﮔﻮﻧـﻪ ﻧـﻮآورى و ﺧﻼﻗﻴـﺖ در ﭘـﮋوﻫﺶ ﻋﻠﻤـﻰ ﺗﺒﻠـﻮر ﻣـﻰﻳﺎﺑـﺪ، ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﻓﻨﺎورىﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ و ﺧﻼﻗﻴﺖﻫﺎ از دﺳﺘﺎوردﻫﺎى ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻰﺷﻮد.

2. ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﺟﻬﺎﻧﻰ: ﺷﻜﻞﮔﻴﺮى ﻫﻮﻳﺖ ﺳﻴﺎل و ﺑﻴﻦﺳﻴﺎرهاى

واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻜﻮﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻓﺎﺻﻠﻪﻫﺎ را ﻛﻢ ﻛﺮده و ﺑـﻪ اﻳﺠـﺎد ﻧـﻮﻋﻰ ﺗﺸﺎﺑﻪ، ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺟﻮاﻧﺎن، اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ .اﻋﻀﺎى ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﮔﺰارش دادهاﻧـﺪ ﻛـﻪ در ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻰﻫﺎى ﺧﻮد در ﺷﻬﺮﻫﺎى ﻗﺎرهﻫﺎى ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن، ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻴﻠﻰ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪاﻧﺪﻫﻢو ﺷﺪه اﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ، ﺑﺎ رﻧﮓ ﺑﺎﺧﺘﻦ ﻣﺮز ﺟﻮاﻣﻊ و رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮى ﻧﻮﻋﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ و ﺷـﺒﻜﻪاى، ﺑـﻴﺶﺗـﺮ ﺷـﺪه اﺳﺖ.


اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻤﻦ ﮔﺴﺘﺮش وﺳﺎﻳﻞ ارﺗﺒـﺎﻃﻰ و رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎ، ﺟﻮاﻣـﻊ ﻣﺨﺘﻠـﻒ اﮔـﺮ آﮔﺎﻫﺎﻧـﻪ و ﺑـﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ، ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاى ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺜﺒﺖ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﺳﺎﻟﻢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ.

ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ، ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ، ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻰ اﻧﺴﺎنﻫﺎ، اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺣﻖ ﺣﻴﺎت، ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻮدن ﺣﺮﻳﻢ زﻧﺪﮔﻰ ﺧﺼﻮﺻﻰ اﻓﺮاد، اﺣﻴﺎى ﺣﻘﻮق ﻣﺎدران و ﻛﻮدﻛﺎن، ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻋﺪاﻟﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ، ﮔﺮاﻣـﻰ داﺷـﺘﻦ ﻛﺮاﻣﺖ اﻧﺴﺎنﻫﺎ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق اﻗﻠﻴﺖﻫﺎى دﻳﻨﻰ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﭘﺎﻳـﺪار و اﺟـﺎزه ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪن ﺳـﺎﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ و ارزشﻫﺎ ﻣﺒﺎﺣﺜﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮى از ﻫﻤﻴﻦ ﻓـﻀﺎى ﻣﻮﺟـﻮد ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻰ، وﺟﻪ دﻳﮕﺮى را در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ.




-4 ﻛﺜﺮتﮔﺮاﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﭼﻨﺪ ﺳﻮﻳﮕﻰ



از ﺟﻤﻠﻪ دﺳﺘﺎوردﻫﺎى ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺴﺎﺻﻨﻌﺘﻰ و ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ، ﻛﺜﺮتﮔﺮاﻳﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ در ﺳـﻄﺢ ﺟﻬـﺎن اﺳـﺖ. در ﮔﺬﺷﺘﻪ، در ﻗﻠﻤﺮو ﻋﻤـﻮﻣﻰ، ﺑـﺎزﻳﮕﺮى از آن واﺣـﺪﻫﺎﻳﻰ ﺑـﻮد ﻛـﻪ از اﺳـﺘﻘﻼل و ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑﺮﺧـﻮردار ﺑﻮدﻧـﺪ.

ﺟﻬﺎنﮔﺴﺘﺮى ﺗﻜﺜﺮ ﺑﺎزﻳﮕﺮان را ﺑﺎب ﻛﺮده اﺳﺖ. دﻳﮕﺮ، ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎى وﻳﮋﮔـﻰ درﺟـﻪ اول ﻣﻨﺎﺳـﺒﺎت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﻧﻴﺴﺖ. ﻣﺮزﻫﺎ ﻣﻌﻨﺎى ﺳﻨﺘﻰ ﺧﻮد را از دﺳﺖ دادهاﻧﺪ. ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻰ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎى اراده ﺟﻤﻌـﻰ ﻗـﺪرتﻫـﺎى ﺑـﺰرگ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻣﻔـﺎﻫﻴﻤﻰ ﭼـﻮن »ﺑـﺎزى ﺑـﺰرگ« و »ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﻗـﺪرت »ﺑﻴـﺎن ﻣـﻰﺷـﺪ.

دادﺳﺘﺎن دادﮔﺎه ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﻛﻴﻔﺮى ﺑﺮاى ﻳﻮﮔﺴﻼوى، روز ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ 27 ﻣﻪ1999 ، ﮔﺮوه ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻛﺸﻮر را ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺑﻨﺪ 18 ﻛﻴﻔﺮ ﺧﻮاﺳﺖ دادﮔﺎه ﺑﻪ ﻧﻘﺾ »ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻳﺎ ﻋﺮف« ﺟﻨﮓ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد. اﻳـﻦ ﺗـﺼﻤﻴﻢ ﺗـﺎرﻳﺨﻰ وى، از ﺟﻬﺎﺗﻰ، ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ.


ﻟﻮﺋﻴﺲ آرﺑﻮر (Louise Arbour)، ﻗﺎﺿﻰ ﻛﺎﻧﺎداﻳﻰ و دادﺳﺘﺎن ﻛﻞ ﺟﻨﺎﻳﺎت ﺟﻨﮓ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﺳـﻠﻮﺑﻮدان ﻣﻴﻠـﻮ
ﺳﻮﺋﻴﭻ((Slov Bodan Milo Sowich ، رﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮر وﻗﺖ ﻳﻮﮔﺴﻼوى، ﺑﻠﻜﻪ ﭼﻬﺎر ﻋـﻀﻮ دﻳﮕـﺮ ﻫﻴـﺄت
ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻠﮕﺮاد را ﺑﻪ ارﺗﻜﺎب ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ، ﺑﻪ وﻳﮋه 340 ﻗﺮﺑـﺎﻧﻰ ﻛـﻮزووﻳﻰ آﻟﺒﺎﻧﻴـﺎﻳﻰ ﺗﺒـﺎر در ﻣﻨﺎزﻋـﺎت
ﻗﻮﻣﻰ و 740،000 ﻫﺰار آواره، و ﺗﻌﻘﻴﺐ و آزار ﮔﺴﺘﺮده و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰىﺷﺪه ﻣـﺘﻬﻢ ﻛـﺮد. دوﻟـﺖ از ﺣﺮﻣﺘـﻰ ﻛـﻪ
ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد دﻳﮕﺮ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ. ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎى ﺳﻠﻮك ﻣﻨﺎﺳﺐ را دﻳﮕﺮ دوﻟـﺖﻫـﺎ وﺿـﻊ ﻧﻤـﻰ ﻛﻨﻨـﺪ. ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ
ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎزﻳﮕﺮان دوﻟﺘﻰ و ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻰ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ. ﮔﻔﺘﮕﻮى ﻣﻠـﻰ و ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻰ ﻣﻴـﺎن
دوﻟﺖﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺎم ﺑﻪ ﺳﻮى ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎى ﻋﻤﻮﻣﻰ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪاى ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻨﻔـﺮاﻧﺲ دوروزه
اﻛﺘﺒﺮ اﺗﺎوا (اول و دوم (1998 ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﭘﮋوﻫﺶ در ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬارى، ﺑﺮﻗﺮارىاز ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ«، ﻛﻪ ﺑﻴﺶ 500 ﺗـﻦ
از ﻋﻠﻤﺎى داﻧﺸﮕﺎﻫﻰ و ﺣﻘﻮقداﻧﺎن در آن ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ، ﺑﻪ آن رﺳﻴﺪ. ﻳﺎدآورى اﻳـﻦ ﻧﻜﺘـﻪ ﻧﻴـﺰ ﺟﺎﻟـﺐ ﺗﻮﺟـﻪ
اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻤﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻨﻊ ﻣﻴﻦ ﻫﺎى زﻣﻴﻨﻰ، ﻛﻪ در دﺳﺎﻣﺒﺮ 1997 در اﺗﺎوا اﻣﻀﺎ ﺷﺪ، ﺑﺮاﺛﺮ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﺸﺘﺮك
ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎى ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻰ (NGOS) و دوﻟﺖﻫﺎى ﺑﺎ ﻗﺪرت ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ. ﻟﻮﻳﺪاﻛﺲ ورﺛﻰ، وزﻳـﺮ اﻣـﻮر
ﺧﺎرﺟﻪ ﻛﺎﻧﺎدا، در ﻧﺴﺒﺖ دادن اﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ و ﺷﺘﺎب اﻳﻦاﺋﺘﻼفﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺑﻪ » ﺑﻰﻣﺎﻧﻨﺪ دوﻟﺖﻫﺎ، ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻣـﺪﻧﻰ و
ﮔﺮوهﻫﺎى ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰﻛﺎﻣﻼً« ﺻﺮﻳﺢ ﺑﻮد.

5 ﻛﺜﺮتﮔﺮاﻳﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ

اﺻﻄﻼح ﭘﺪﻳﺪه ﭼﻨﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻰ (Multiculturalism) ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ و ﺣﺘﻰ ﮔﺮاﻣﻰ داﺷـﺘﻦ »دﻳﮕـﺮان«،

درﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪاى ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺪون ﺳﻘﻮط ﺑﻪ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻰ، ﺑﻪ ﺷﻜﻞ درﺳﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ آن دﻋﻮت ﻣﻰﻛﻨﺪ. در ﻋﺼﺮ ﺗﺠﺪدﺧﻮاﻫﻰ (ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ)، ﻛﻠﻴﺪ واژه ﺗﺴﺎﻫﻞ و ﺗﺴﺎﻣﺢ (Tolerance) ﺑﻮد. اﻳﻦ ﻛﻠﻴﺪ واژه ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎى ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن »ﻣﺎ« و »آنﻫﺎ »ﺑﻮد. اﻣﺎ ﺑﺎزﻳﮕﺮان را ﺑﻪ »ﻋﻤﻞ« و »ﺑﺮدﺑﺎرى« در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻔﺎوتﻫﺎىﻫﺎآن ﻓﺮاى ﻣﻰﺧﻮاﻧﺪ. (رﺟﺎﻳﻰ، 1380، ص (132 ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ، ﺑﺎ ﺟﻬﺎن ﮔﺴﺘﺮى، ﻓﺮض را ﺑـﺮ اﻋﺘﺒـﺎر ﻫﻤـﻪ دﻋـﺎوى درﺑﺎره ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻰﮔﺬارد، ﺑﺪون آن ﻛﻪ در ﭼﺎﻟﻪ ﻧﺴﺒﻰﮔﺮاﻳﻰ ﻣﺤﺾ ﺑﻴﻔﺘﺪ. ﻧﺴﺒﻰﮔﺮاﻳﻰ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺷﺎﻟﻮده ﻫـﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﺰاره اﺧﻼﻗﻰ و، ﻫﻤﺮاه آن، ﺷﺎﻟﻮده ﻫﺎى اﺧﻼﻗﻰ زﻧﺪﮔﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ را ﺳـﺴﺖ ﻣـﻰﻛﻨـﺪ. ﺟﻬـﺎنﮔـﺴﺘﺮى و ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ راه را ﺑﺮاى ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ اﻗﻠﻴﺖ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻰﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺻﺪاىﺷﺎن ﺷﻨﻴﺪه ﺷـﻮد ﻫﻤـﻮار ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ.


ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﭘﺪﻳﺪه ﭼﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻰ ﺗﻨﺎﻗﺾﻧﻤﺎ اﺳﺖ ﻫﻢ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺗﻨﻮع اﺳﺖ و ﻫﻢ وﺣـﺪت. ﺗﻨـﻮع ﻻزﻣـﻪ ﺟﻬﺎن ﮔﺴﺘﺮى اﺳﺖ زﻳﺮا ﺗﺠﻠﻰ دﻟﺒﺴﺘﮕﻰﻫﺎى ﻣﺤﻠﻰ و ﻫﻮﻳﺖﻫﺎ ﺧﺎص را ﻣﺠﺎز ﻣﻰﭘﻨﺪارد و، در ﻋـﻴﻦ ﺣـﺎل، ﻣﺴﺘﻠﺰم وﺣﺪت اﺳﺖ زﻳﺮا ﺗﺮوﻳﺞﮔﺮ ﻣﻔﻬﻮم دﻫﻜﺪه ﺟﻬﺎﻧﻰ اﺳﺖ.


ﭘﺪﻳﺪه ﭼﻨﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻰ را ﺑﺴﻴﺎرى ﻋﺎرﺿﻪاى ﻣﻰداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺎص ﻣﺮز ﻣﻠﻰ ﻣﻌﻴﻨﻰ اﺳﺖ. در واﻗـﻊ، اﻳـﻦ ﭘﺪﻳـﺪه ﺑـﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮو ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ اﺳﺖ. ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻈﺎم اﻗﺘﺼﺎدى ﺟﺪﻳﺪ، اﻫﺘﻤﺎم ﺑﺮاى ﻧﻈﺎم ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد. ﻋﺼﺮ ﭼﻨﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﺎ ﭘﻴـﺪاﻳﺶ اﻗﺘـﺼﺎد اﻃﻼﻋـﺎﺗﻰ ﻋـﺼﺮ ﭘـﺴﺎﺻﻨﻌﺘﻰ، ـ ﻛـﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ، ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ و ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪهﺷﺪﮔﺎن ﻳﺎ ﻓﺮوﻃﺒﻘﻪ را ﺟﺎﻧـﺸﻴﻦ ﻃﺒﻘـﺎت ﭘﻴـﺸﻴﻦ اﺷـﺮاف، ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻛـﺎرﮔﺮ ﺳـﺎﺧﺖ، از راه رﺳـﻴﺪه اﺳـﺖ. ﭘـﺴﺎ ﺗﺠـﺪدﺧﻮاﻫﻰ، آرﻣـﺎنﻫـﺎى ﺗﺠﺪدﺧﻮاﻫﺎﻧـﻪ را در زﻣﻴﻨـﻪ ﺧﺮدورزى، ﻣﺬﻛﺮاﻧﺪﻳﺸﻰ، ﻧﺒﻮغﻫﻨﺮى، ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻰ ﺑﻪ ﺳﻮد ﺿﺪﻳﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدارى، ﺧﻮار داﺷﺖ اﺧـﻼق ﺳـﻨﺘﻰ و ﭘﻴﺮوى از ﺑﺮاﺑﺮﺧﻮاﻫﻰ ﺗﻨﺪرواﻧﻪ ﻃﺮد ﻛﺮده اﺳﺖ .

ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎرم ـ آﻳﻨﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در اﻳﺮان

-1 زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت

زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻛﺸﻮر در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻫﻢﺑﻨﺪي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲ در ﺳﻪ ﺳﻄﺢ

ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻴﻦ ١ 2) ﻣﺮﻛﺰ) ، ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ٢ 8) ﻣﺮﻛـﺰ) و ﻣﺮاﻛـﺰ ﺗﺮاﻧﺰﻳـﺖ ﻧﺎﺣﻴـﻪاي٣ 84)

ﻣﺮﻛﺰ) ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﻌﻤﺎري ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ از ﻧﻈﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ، ﺑﻪ ﺷﻬﺮي، ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺮي و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه اﺳـﺖ. ﺷـﺒﻜﻪ اﻧﺘﻘﺎل زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﺷﺎﻣﻞ: ﺷﺒﻜﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺎﻳﻜﺮوﻳﻮ، رادﻳﻮﻫﺎي ﻛـﻢ ﻇﺮﻓﻴـﺖ و ﺷـﺒﻜﻪ اﻧﺘﻘـﺎل ﻓﻴﺒﺮﻧـﻮري ﺑـﺎ 56 ﻫـﺰار ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي اﺻﻠﻲ و ﻓﺮﻋﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﻨﺎوري DWDM، PDH و SDH روي اﻳـﻦ ﺷـﺒﻜﻪ ﻧـﺼﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ.. ﺷﺒﻜﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ اﻳﺮان از دو ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري و ﻣﺎﻫﻮاره ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺘﺼﻞ اﺳـﺖ.

ﻣﺴﻴﺮ اﻧﻘﺎل ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ از درﻳﺎ و زﻣﻴﻦ ﺑﻮده، ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدي و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻛﺸﻮر از ﻃﺮﻳﻖ درﻳﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد. ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ژﺋﻮﭘﻠﻴﺘﻴﻚ اﻳﺮان و اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﻛﺸﻮر در ﺣﻠﻘﻪ ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﻣﺴﺌﻮﻻن را ﺑﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻣـﺴﻴﺮ ارﺗﺒـﺎﻃﻲ از اﻳـﺮان ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺮاﻧﺰﻳﺖ ﺑﺮاي ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ وﺟﻬﺎن ﺗﻮﺟﻪ داده اﺳﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻓﻨـﺎوري ﻓﻴﺒـﺮ و ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺟﺎﻧﺒﻲ آن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ارزاﻧﺘـﺮﻳﻦ ﻣﺤـﻴﻂ اﻧﺘﻘـﺎل ﺗﺮاﻓﻴـﻚ ارﺗﺒﺎﻃﻲ اﺳﺖ. ﻓﻨﺎوري اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎ ﻓﻴﺒﺮ در اﻳﺮان ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﻫﻪ 70 ه. ش وﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻣـﺴﻴﺮﻫﺎي اﺻـﻠﻲ

ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري اﻳﺮان ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺗﺮاﻓﻴﻚ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﻪ ﺧـﺎرج از ﺑـﻪﺟﻨـﻮب، ﻛﺎﺑـﻞﻫـﺎي زﻳﺮدرﻳـﺎﻳﻲ ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ

FLAG ،SMW3، SMW4 و ﻛﺎﺑﻞ درﻳﺎﻳﻲ اﻳﺮان ـ ﻛﻮﻳﺖ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ، در ﺷﺮق و ﻏﺮب، ﻛﺎﺑﻞ ﻧﻮري زﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺑـﻴﻦ ﺷﺎﻧﮕﻬﺎي ﺗﺎ ﻓﺮاﻧﻜﻔﻮرت ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه و ﺑﻪ ﭘﺮوژه TAE ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ اﺗﺼﺎل را ﺑﺮﻗـﺮار ﻣـﻲﻛﻨـﺪ، ﻛـﻪ در ﺷـﻤﺎل ﺑـﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺟﻤﻬﻮري آذرﺑﺎﻳﺠﺎن و ارﻣﻨﺴﺘﺎن و ﺗﺮﻛﻤﻨﺴﺘﺎن ﻣﺘﺼﻞ و ﺷﻤﺎل ﻏﺮب از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﻪ ﺷـﺒﻜﻪ ﺟﻬـﺎﻧﻲ وﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد.

-2 ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه

اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از 25 ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه دوﻟﺘﻲ ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻲ ، اﻳـﺮان در ردﻳـﻒ ﻛـﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻛـﻪ ﺑـﺎزار ﭘﺮروﻧﻘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﮔﻮﺷﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ .

ﺑﺨﺸﻲ از ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺟﻤﻬﻮري در ﻣﺤﺪوده ﻣﺮﻛﺰي و ﭘﺮﺗـﺮدد ﺗﻬـﺮان ﺳـﺎل ﻫﺎﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺮﻛـﺰ ﺧﺮﻳـﺪ وﺳـﺎﻳﻞ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد. ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎي ﺑﺰرگ، دورﺑﻴﻦﻫﺎي ﻓﻴﻠﻤﺒﺮداري و دﺳـﺘﮕﺎهﻫـﺎي ﺿـﺒﻂ ﺻﺪا ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه وﻳﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دادﻧﺪ. ﺣﺎﻻ اﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣـﻲﺗـﻮان ﻓﺮوﺷـﮕﺎﻫﻲ را در اﻳـﻦ ﻣﺤﺪوده ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ در وﻳﺘﺮﻳﻦ آن از ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﻫﻢ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﺎﺷﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻔﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه ﺣﺎﻻ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻋﻤﺪه اي از اﻳﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎن را ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓـﺮوش ﮔﻮﺷـﻲ ﻫﺎي ﻧﻮ و دﺳﺖ دوم اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ .

ﭘﺎﺳﺎژﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﻛﻪ ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮي داده ﺷﺪه، اﻏﻠﺐ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻐﺎزه داراﻧـﻲ ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻛـﻪ ﮔﻮﺷﻲ ﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻛﻮﭼﻚ، ﺳﺎده ﻳﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﻫﺰاران ﻧﻔﺮي ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨـﺪ ﻛـﻪ روزاﻧـﻪ از اﻳـﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﮔﺬر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺎژﻫﺎ در ﻃﻮل روز آﻧﻘﺪر ﺷﻠﻮغ و ﺑﻪ ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛـﺎر ﻓﺮوﺷـﻨﺪﮔﻲ در آن ﺑﺎ دﺷﻮاري و ﺳﺨﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﺎر ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺣﺠﻢ ﻣﺮاﺟﻌـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﻣـﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﺑـﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﺮﻳﺪ ﮔﻮﺷﻲ ﺟﺪﻳﺪ و ﻳﺎ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﮔﻮﺷﻲ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻋﻤﻼ ﺳﻮد اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗـﻀﻤﻴﻦ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ .

آﻳﻨﺪه ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه

ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد اﻳﺮان ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺸﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﻢ ﻛﺎرت ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه در آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺛﺒﺖ ﻧﺎم واﮔـﺬار ﻣـﻲ ﺷـﻮد.

دوﻟﺖ اﻳﺮان اﻣﻴﺪ دارد ﻛﻪ ﻃﻲ ﺳﺎل ﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه از ﻣﻴﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد .در ﺣﺎل ﺣﺎﺿـﺮ ﻗﻴﻤـﺖ ﺳﻴﻢ ﻛﺎرت در ﺑﺎزار آزاد و دوﻟﺘﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ . اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻗﻴﻤﺖ ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷـﺪه ﺑـﺴﻴﺎري ﺑـﻪ دﻧﺒﺎل ﺛﺒﺖ ﻧﺎم و ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻴﻢ ﻛﺎرت دوﻟﺘﻲ و ﻓﺮوش آن در ﺑﺎزار آزاد ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻜﻠﻲ از دﻻﻟﻲ ﺳﻴﻢ ﻛﺎرت اﻣﺎ در ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ و اﻣﺴﺎل ﺗﺎ اﻧﺪازه اي ﻛﻢ رﻧﮓ ﺷﺪه و دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ آن ورود ﺳﻴﻢ ﻛﺎرت ﻫﺎي اﻋﺘﺒـﺎري و ﺳـﻴﻢ ﻛـﺎرت ﻫــﺎي ﭘــﺮوژه ﻣﻮﺳــﻮم ﺑــﻪ "اﭘﺮاﺗــﻮر دوم" ﺑــﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋــﻪ ﺑــﺎزار ﺗﻠﻔــﻦ ﻫﻤــﺮاه در ﻛــﺸﻮر اﺳــﺖ.

.

-3 ﺗﻠﻔﻦ ﺛﺎﺑﺖ.

در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل 1383 اﻳﺮان داراي 17 ﻣﻴﻠﻴﻮن و 700 ﻫﺰار ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻠﻔﻦ ﺛﺎﺑـﺖ ﺑـﻮد اﻳـﻦ ﻣﻴـﺰان در ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل 84 ﺑﻪ 19 ﻣﻴﻠﻴﻮن و 600 ﻫﺰار ﺗﻠﻔﻦ رﺳﻴﺪ. ﺿﺮﻳﺐ ﻧﻔﻮذ ﺗﻠﻔﻦ ﺛﺎﺑﺖ در ﭘﺎﻳﺎن ﺳـﺎل 84 ﺑـﻪ 28 درﺻـﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ رﺷﺪي ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ 2,44 درﺻﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دوره ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﺳﺎل ﻗﺒﻞﻣﺎهرا ﻧﺸﺎن ﻣﻲ داد. در ﭘﺎﻳﺎن آﺑﺎن ﺳـﺎل
1386 ﺗﻌﺪاد ﺗﻠﻔﻦ ﺛﺎﺑﺖ در اﻳﺮان ﺑﻪ 23 ﻣﻴﻠﻴﻮن و 500 ﻫﺰار و ﺿﺮﻳﺐ ﻧﻔﻮذ آن ﺑﻪ 32/58 رﺳﻴﺪ . ﻫﻢ اﻛﻨـﻮن در 29

اﺳﺘﺎن ﺗﻠﻔﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻪ روز واﮔﺬار ﻣﻲ ﺷﻮد .



-4 اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ

ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ آﻣﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺗﻌﺪاد ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در اﻳﺮان ﺗﺎ ﭘﺎﻳـﺎن ﺷـﻬﺮﻳﻮر ﻣـﺎه ﺳـﺎل 1386 ﺑـﻪ 16

ﻣﻴﻠﻴﻮن و 500 ﻫﺰار ﻧﻔﺮ رﺳﻴﺪ. ﻫﻨﻮز آﻣﺎر دﻗﻴﻘﻲ از ﺷﻜﻞ و ﻧﻮع اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در اﻳﺮان وﺟﻮد ﻧﺪارد اﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺎي ﺳﺮﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪه از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺮور در ﺣﺎل ﮔـﺴﺘﺮش اﺳـﺖ. در ﻫﻤـﻴﻦ ﺣﺎل ﻫﻤﭽﻨﺎن اﻃﻼع ﻳﺎﻓﺘﻦ از اﺧﺒﺎر و وﻗﺎﻳﻊ ﺧﺼﻮﺻﺎ اﺧﺒﺎري ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻧﺘﺸﺎر در رﺳﺎﻧﻪ ﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ را ﻧﺪارﻧـﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آﻳﺪ، ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع، ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺎﻳﺖ ﻫـﺎي ﺧﺒـﺮي را در زﻣﺮه ﭘﺮﺑﻴﻨﻨﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ ﻗﺮار داده اﺳﺖ .

ﻗﻴﻤﺖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻧﻴﺰ ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﻜﺮده اﻣﺎ ورود ﺑﺮﺧﻲ ﺧﺪﻣﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﭘﺮﺳـﺮﻋﺖ و ﺑـﻲ ﺳـﻴﻢ ﻋﻤﻼ ﺑﻪ رﺷﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﻓﻀﺎي ﺟﺪﻳﺪ، ﺑﺨـﺶ دوﻟﺘﻲ از اﻳﻦ رﺷﺪ و ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮاي اراﻳﻪ ﺧﺪﻣﺎﺗﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺒﺮده اﺳﺖ .

در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در اﻳﺮان در ﺣﺪود 30 ﻫﺰارﺗﻮﻣﺎن و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺮ ﺳـﺎﻋﺖ اﺳـﺘﻔﺎده از آن ﺣﺪود 300 ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ و ﻛﺎرت ﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻧﻴﺰ از ﻃﺮﻳﻖ روزﻧﺎﻣﻪ ﻓﺮوﺷﻲ ﻫﺎ و ﻣﻐﺎزه ﻫﺎ ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﻪ رﻏـﻢ ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺴﺒﻲ ﻗﻴﻤﺖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﻫﻨﻮز ﺑﺴﻴﺎري از ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﺷـﺒﻜﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ .

ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻴﺎوردن زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋـﺚ ﺷﺪه ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎ از اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮاي ﺗﺒﺎدل ﻛﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده اي در داﺧﻞ ﻛﺸﻮر ﺻﻮرت ﻧﮕﻴﺮد .

ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎﻧﻚ ﻫﺎ و ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻬﺎدﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮ ﺣﻀﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻓﺮاد در ﻳﻚ ﻣﻜﺎن ﺧﺎص ﺑـﺮاي ﺗﺒـﺎدل ﻣﺎﻟﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺗﺎﻛﻴﺪ دارد و روش ﻫﺎي ﺧﺮﻳﺪ و ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻛﺎر از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﺪود و اﻧﮕﺸﺖ ﺷـﻤﺎرﻧﺪ.


اﻣﻨﻴﺖ راﻳﺎﻧﻪ اي و ﻓﻀﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ اﻳﺮان

از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ رﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در اﻳﺮان ﻛﺸﻮدرﻣﺎن را زﻣﺮه ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﺮﻛﺎرﺑﺮ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ در ﻗﺎره

آﺳﻴﺎ ﻗﺮار داده و در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻴﺰ از ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺰان ﻛﺎرﺑﺮ در رده ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻳﻦ ﻣﻴﺰان رﺷـﺪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺸﻮر ﻋﻤﻼ ﭼﻨﺪان وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ را ﻧﺸﺎن ﻧﻤـﻲ دﻫـﺪ ﺑـﻪ ﻃـﻮري ﻛـﻪ ﺿـﺮﻳﺐ ﻧﻔـﻮذ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﻳﺮان ﻋﻤﻼ از ﺿﺮﻳﺐ ﻧﻔـﻮذ ﺑـﺴﻴﺎري از ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﻫﻤﺠـﻮار ﺧـﻮد ﻧﻴـﺰ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﺗـﺮ اﺳـﺖ .

ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺰارش ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت از ﻧﻈﺮ ﺿﺮﻳﺐ ﻧﻔﻮذ، اﻳﺮان ﭘﺲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي رژﻳﻢ اﺷﻐﺎل ﮔﺮ ﻓﻠـﺴﻄﻴﻦ ، اﻣﺎرات، ﺑﺤﺮﻳﻦ، ﻛﻮﻳﺖ، ﻗﻄﺮ ، ﻟﺒﻨﺎن و اردن در ﻣﻘﺎم ﻫﺸﺘﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.

ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﭼﻬﺎرم ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺒﻜﻪ دﻳﺘﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺿـﺮﻳﺐ ﻧﻔـﻮد اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﺑـﻪ 30

درﺻﺪ ﻋﻤﻼ ﺑﻴﺶ از 22 ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻛﺎرﺑﺮ را ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺘﺼﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ . ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس دﺳﺘﺮﺳـﻲ 25 درﺻـﺪ از ﻛﺎرﺑﺮان 5) ﻣﻴﻠﻴﻮن و 580 ﻫﺰار ﻧﻔﺮ) از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي PAP ﻳﺎ اراﻳﻪ دﻫﻨﺪه اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﺮﺳـﺮﻋﺖ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ دﺳﺘﺮﺳﻲ 75 درﺻﺪ 16) ﻣﻴﻠﻴﻮن و 500 ﻫﺰار ﻧﻔﺮ) از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ISP ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﭘـﻨﺞ ﺳـﺎﻟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.





- 5 ﺷﺒﻜﻪي ارﺗﺒﺎﻃﺎت روﺳﺘﺎﻳﻲ

ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺶ از ﺗﺎﻛﻴﺪ اﺟﻼسﻫﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﭼﻮن اﺟـﻼس ﺳـﺮان

ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ارﺗﺒﺎﻃﺎت روﺳﺘﺎﻳﻲ و ﺧﺪﻣﺎت ﻋﺎم ﺑﻮده اﺳﺖ، ﺑﻪﻃﻮري ﻛـﻪ ﺗﻌـﺪاد روﺳـﺘﺎﻫﺎي داراي

ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ 52000 روﺳـﺘﺎ در آﺑـﺎن ﺳـﺎل 1386 رﺳـﻴﺪه اﺳـﺖ. اﻛﻨـﻮن ﺑـﻴﺶ از 2000 روﺳـﺘﺎ از ﺧـﺪﻣﺎت ICT

6 -ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺎﻫﻮارهاي :
ﻣﺎﻫﻮاره ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳـﺪ،
ﻛﻪ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﻓﻴﺒﺮﻧﻮري و ﻣﺰاﻳﺎي آن، در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﺨﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي ارﺳﺎل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن و
ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ ﺑﻜﺎر ﻣـﻲرود. اﻛﻨـﻮن ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﻣـﺎﻫﻮارهاي ﻛـﺸﻮر از ﻃﺮﻳـﻖ ﺳـﻪ اﻳـﺴﺘﮕﺎه زﻣﻴﻨـﻲ
آﺑﺎد ﻣﺎﻫﻮارهاي اﺳﺪ ـ ﺑﻮﻣﻬﻦ و اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد.
در ﺷﺒﻜﻪ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻛﺸﻮر، ﺑﺮاي ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه ﺑﻴﻦﺷﻬﺮي و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻓﻴﺒﺮﻧﻮري، اﻫـﺪاف ﺗﻌﻴـﻴﻦ
ﺷﺪه در ﺗﻮﺻﻴﻪﻫﺎي اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت راهدور را ﺑﺮآورده ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ. اﻣﺎ در ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻫﻮاره در ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟـﺖ
ﺑﻴﻦ (ﺑﻴﻦﺷﻬﺮي و اﻟﻤﻠﻠﻲ) ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺑﺎ اوﻟﻮﻳﺖ ﺑـﺎﻻﺗﺮ، ﻛﻤﺘـﺮ از ﻣﻘـﺎدﻳﺮ ﻣﺠـﺎز اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺗﺤﺎدﻳـﻪ

ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت راهدور اﺳﺖ. در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه ﺷﺒﻜﻪ ﻣﻠﻲ، ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﺴﻴﺮ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﻣﻲﺗـﻮان ﺑـﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از %99 ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺴﻴﺮﻫﺎ اﺳﺖ، دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ.



-7 وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻲ

در ﺑﺨﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎت 45 ﻫﺰار ﻧﻔﺮ در ﻣﺸﺎﻏﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ رﻗﻢ، ﺗﻌﺪاد 42 ﻫﺰار ﻧﻔﺮ در ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ دوﻟﺘﻲ ﻓﻌﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺗﻮزﻳﻊ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﺼﻮرت %30 ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ%5 ﻓﻮقﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ، %6

دﻛﺘﺮي، %23/3 ﻓﻮقدﻳﭙﻠﻢ، %28/2 دﻳﭙﻠﻢ و %15/2 زﻳﺮدﻳﭙﻠﻢ اﺳﺖ. از ﻛﻞ اﻳﻦ ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ، 41 درﺻﺪ در رﺷﺘﻪ ﻏﻴﺮﻓﻨﻲ و 59 درﺻﺪ در رﺷﺘﻪﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻓﻌﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺗﻮزﻳﻊ ﺳﻨﻮات ﺧﺪﻣﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺼﻮرت 6 درﺻﺪ ﺗﺎ 5 ﺳﺎل، 8

درﺻﺪ ﺑﻴﻦ 5 ﺗﺎ 10 ﺳﺎل، 9 درﺻﺪ ﺑﻴﻦ 10 ﺗﺎ 15 ﺳﺎل، 37 درﺻﺪ ﺑﻴﻦ 15 ﺗﺎ 20 ﺳﺎل، 23 درﺻﺪ ﺑﻴﻦ 20 ﺗﺎ 25

ﺳﺎل، 13 درﺻﺪ ﺑﻴﻦ 25 ﺗﺎ 30 ﺳﺎل و 30 4 ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.








- 8 آزادﺳﺎزي و ﺧﺼﻮﺻﻲﺳﺎزي

آزادﺳﺎزي ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎزﻛﺮدن ﺑﺎزار رﻗﺎﺑﺖ و ﺧﺼﻮﺻﻲﺳـﺎزي ﺑـﻪ ﻣﻔﻬـﻮم اﻧﺘﻘـﺎل ﻣﺎﻟﻜﻴـﺖ دوﻟﺘـﻲ ﺑـﻪ ﺑﺨـﺶﻫـﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ اﺳﺖ.

آزادﺳﺎزي در ﺑﺨﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎت
ﺷﺮﻛﺖ ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﺮاي آﻣﺎدﮔﻲ در ﺑﺎزار ﻣﺎﻟﻲ (ﺑﻮرس) ﺑـﺮونﺳـﭙﺎري ﺑـﺴﻴﺎري از
اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﺑﻮده . ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: واﮔﺬاري ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداري و ﻧﮕﻬـﺪاري ﺑﺨـﺶﻫـﺎي
ﺑﻬﺮهﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﺛﺎﺑﺖ، ﻣﺠﻮز ﺑﺮداري ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﭘﻴﺶﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ، واﮔﺬاري اﻣﻮرﺧـﺪﻣﺎت ﺷـﺮﻛﺖ

ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ، واﮔﺬاري اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧـﺪﻣﺎت اﻃـﻼعرﺳـﺎﻧﻲ و اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ ﺑـﻪ 918 ﺷـﺮﻛﺖ رﺳـﺎ، واﮔﺬاريراه اﻣﻮر ﻃﺮاﺣﻲ، ﻧﺼﺐ و اﻧﺪازي ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﺳﻴﺎر و ﺛﺎﺑﺖ، ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻓﺎﺗﺮ ﺧﺪﻣﺎت ارﺗﺒﺎﻃﻲ، اﻣﻮر ﻣـﺸﺘﺮﻛﻴﻦ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه، ﻓﺮاﻫﻢ آوردن زﻣﻴﻨﻪ ﺣﻀﻮر ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ واﺑﺴﺘﻪ در ﺑﻮرس و واﮔﺬاري ﻛﺎﻣﻞ دو واﺣﺪ از آﻧﻬﺎ.

ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺰارش اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت راهدور، روﻧﺪ رﺷﺪ در ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻲ و ﺧـﺼﻮﺻﻲ در ﻃـﻲ ﺳـﺎلﻫـﺎي

1991 ﺗﺎ 2005 ﻣﻴﻼدي ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ رﺷﺪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ درﻣﻘﺎﺑﻞ اﻓﺖ ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ

راﻫﻜﺎرﻫﺎﺑﺨﺶ ﭘﻨﺠﻢ : ﭼﺸﻢاﻧﺪازﻫﺎ، ﮕﺬارى ... ﺳﻴﺎﺳﺘ و اﺟﺮا



-1 ﺳﺎﻣﺎندﻫﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪ و اﻳﺠﺎد ﺗﻮازن در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدى ﻧﻘﺎط ﻣﺮﻛﺰى و ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻰ

ﻳﻜﻰ از ﻣﺸﻜﻼت ﻋﻤﺪه در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰىﻫﺎى ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒـﻪ، از ﺟﻤﻠـﻪ ﺗﻮﺳـﻌﻪ اﻗﺘـﺼﺎدى، در ﻛـﺸﻮر ﻋـﺪم اﻣﻜﺎن اﻳﺠﺎد ﺗﻮازن ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺎط ﻣﺮﻛﺰى، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻛﺸﻮر، ﺑﺎ ﻣﺮاﻛﺰ اﺳﺘﺎنﻫﺎ اﺳﺖ زﻳﺮا اﻳﺠﺎد ﺗﻤﺮﻛـﺰ ﺗﻮﻟﻴـﺪ، اﻣﻜﺎﻧﺎت آﻣﻮزﺷﻰ، ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارى در ﺑﺨﺶﻫﺎى ﻣﺮﻛﺰى و ﺷﻬﺮﻫﺎى ﺑﺰرگ ﺑﻴﺶﺗـﺮ اﺳـﺖ. ﺑـﻪ رﻏـﻢ ﺗﻼشﻫﺎى ﮔﺴﺘﺮده ﻃﺮاﺣﺎن و ﻣﺠﺮﻳﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ و اﻗﺘﺼﺎدى و ﺑﺎ ﻓـﺮض ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻧﺴﺒﻰ، اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ، ﺗﻮﺳﻌﻪاى ﻧﺎﻣﻮزون در ﻧﻘﺎط ﻣﺮﻛـﺰى و ﭘﻴﺮاﻣـﻮﻧﻰ و اﺳـﺘﺎن ﻫـﺎى ﺣﺎﺷـﻴﻪ اى و

ﻣﺤﺮوم ﺑﻪ وﺟﻮدﻣﻰآورﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ اﻫﺪاف ﻣﻠﻰ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺸﻮر را ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﻫﻢ ﺳـﺒﺐ ﻣﻬـﺎﺟﺮت

ﺳﻴﻞ ﻋﻈﻴﻤﻰ از ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺷﻬﺮﻫﺎى دوراﻓﺘﺎده و ﺣﺎﺷﻴﻪاى و ﻧﻴﺰ ﺷﻬﺮﻫﺎ و اﺳﺘﺎنﻫﺎى ﻣﺤﺮوم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺮﻛﺰ ﻳـﺎ ﻣﺮاﻛﺰ اﺳﺘﺎنﻫﺎ ﻣﻰﺷﻮد و ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺪﻳﺪهاى از ﻗﺒﻴﻞ ﻛﻤﺒﻮد ﻣﺴﻜﻦ، ﺗﺮاﻛﻢ ﺑـﻴﺶ از ﺣـﺪ ﺟﻤﻌﻴـﺖ، آﻟـﻮدﮔﻰ ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ، ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺗﺮاﻓﻴﻚ و ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺪﻳﺪهاى ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ دﺳﺘﺎوردﻫﺎى ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﻛﻼن را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻰﻃﻠﺒﺪ.


از اﻳﻦرو، اﻣﺮوز ﺑﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎص ﺑﻪ ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت و ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﮔﺎمﻫﺎى ﺑﺰرگ در اﻳﻦ راه ﻣـﻰﺗـﻮان

از اﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻣﺜﺒﺖ در ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد ﺗﻌﺎدل در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ و ﻓﺮاﮔﻴﺮ و، در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل، آﻣﻏﻴﺰﺮ وﺗﺒﻌﻴﺾ ﻳﻚﭘﺎرﭼﻪ در ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. ﻇﻬﻮر ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت ﻛﻪ، در ﺑﺮﺧﻰ ﻣﺘﻮن، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳـﺰى از آن ﺗﺤـﺖ ﻋﻨﻮان »زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﺟﺪﻳﺪ« ﻳﺎ«اَﺑﺮ ﺷﺎﻫﺮاه اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ« ﻳﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﺷـﺪﻳﺪ داﻧـﺸﮕﺎﻫﻴﺎن را ﺑـﻪ ﺗـﺄﺛﻴﺮ اﻳـﻦ ﻓﻨﺎورى ﺑﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺻﻨﻌﺘﻰ و دﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻣﻜﺎﻧﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺟﻠﺐ ﻛﺮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ، اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳـﺖ

ﻛﻪ اﻳﻦ »اﺑﺮ ﺷﺎﻫﺮاه« ﻛﻪﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻬﺮهﺑﺮدارى ﺟﻤﻌﻰ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎى اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت راه دور،

ﻧﺮماﻓﺰار اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎى ﻛﺎر راﻳﺎﻧﻪاى و ﻧﺎﻣﺘﻤﺮﻛﺰ و رﺳﺎﻧﻪﻫﺎى ﻳﻚﭘﺎرﭼﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰ ﺷﻮد، ﺑﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻰ دﻧﻴﺎ و ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻧﻈﺎم ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪاى و ﻣﻠﻰ اﺛﺮ ﻋﻤﻴﻘﻰ ﺑﺮ ﺟﺎ ﻣﻰﮔﺬارد. (ﻓﺮﻳﺴﻚ، 1988، ﺻﺺ 15-26 ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻃﻴـﺐ،

1379، ص ( 45 اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻠﻰ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ، ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎرﻛﺮد ﻓﻨـﺎورى اﻃﻼﻋـﺎت، ﺻـﺤﻨﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳـﻰ و ﺗﻤﺮﻛﺰﮔﺮاﻳﻰ ﻫﻤﺰﻣﺎنﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻬﻴﺎ ﻣﻰﺷﻮد. ﺑﺮاى ﻧﻤﻮﻧﻪ، ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻮاﻧـﺎﻳﻰ ﻓﻨـﺎورى اﻃﻼﻋـﺎت در ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻘﺎط دور دﺳﺖ، اﻳﻦ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺆﻳﺪ ﮔﺮاﻳﺶ ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻰ اﺳﺖ. ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻳﻦ اﻣـﺮ ﻛﻴﻔﻴـﺖ ﺑﺎﻻى آن دﺳﺘﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى آﻣﻮزﺷﻰ ﻣﺸﺎﻏﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳـﻖ ﺷـﺒﻜﻪﻫـﺎى ارﺗﺒـﺎﻃﻰ دور ﺑـﺮد در اﺧﺘﻴـﺎر ﻛﺎرﮔﺮان ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻧﻘﺎط دور دﺳﺖ ﻗﺮار ﻣﻰﮔﻴﺮد .در ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻰ ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاى ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎى ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺴﻬﻴﻞ روﻧﺪ ﺗﻤﺮﻛﺰﮔﺮاﻳﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد.

ﺗﻤﺮﻛﺰﮔﺮاﻳﻰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺮه ورى ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﺮاﺣـﻞ ﻧـﻀﺞﮔﻴـﺮى اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﻃﺮاﺣﻰ ﺻﻮرت ﻣﻰﮔﻴﺮد. ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﻄﺐ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﻃﻼﻋـﺎت و ﻧﻴـﺰ ﻋﺮﺿـﻪﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮان و ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ، ﺣـﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴـﺖ اﺳﺎﺳـﻰ اﺳـﺖ. (ﻃﻴـﺐ، 1379، ص (47 از ﺳـﻮى دﻳﮕـﺮ، ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻰ ﺗﻮﻟﻴﺪ از ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎى ﺳﻮدﻣﻨﺪ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ اﻃﻼﻋـﺎت ﺟﺪﻳـﺪ ﻣﺤـﺴﻮب ﻣـﻰﺷـﻮد زﻳـﺮا ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳـﻰ
ﻛـﻪ ﻓﻨـﺎورى ﺑـﻪ اﻧﺘـﺸﺎر اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎى ﻧﻮ ﻳﺎ ﻧﻮآورىﻫﺎ در ﻧﻮاﺣﻰ دوردﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﻣـﻰﻛﻨـﺪ و ﻣﻮﺟـﺐ ﺗـﺸﺪﻳﺪ و آﺛـﺎر ﻧﻔـﻮذ ﺑـﻪ ﭘـﺎﻳﻴﻦ و ﮔﺴﺘﺮش ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻰﮔﺮدد.




-2 اﻳﺠﺎد زﻣﻴﻨﻪ و زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎى ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎص ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﺿﺮورت اﺟﺘﻨـﺎبﻧﺎﭘـﺬﻳﺮ، ﻻزم ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻣـﻰ رﺳـﺪ ﻛـﻪ ﺗﻤﻬﻴﺪات و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰىﻫﺎى ﮔﺴﺘﺮدهاى در ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎى ﻧﺮماﻓﺰارى و ﺳﺨﺖاﻓﺰارى ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﻄﺢ وﺳﻴﻊ و ﻫﻤﻪﮔﻴﺮ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺴﺘﺮش آﻣﻮزش ﻓﻨﺎورى ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﻮن درﺳﻰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﻠﻤﻰ در ﺳﻄﺢ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن و داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت دوﻟﺘﻰ در دﺳـﺘﻮر ﻛـﺎر ﻗـﺮار ﮔﻴﺮد. ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻰ، اﻳﺠﺎد ﺗﺴﻬﻴﻼت ﻣﺎﻟﻰ ﺟﻬﺖ در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ راﻳﺎﻧﻪ و ﺳـﺎﻳﺮ اﺑـﺰار ﺿـﺮورى ﺑـﺮاى ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮدم، ﺗﺴﻬﻴﻞ اﻣﺮ آﻣﻮزش از ﻃﺮﻳﻖ دادن ﻣﺠﻮزﻫﺎى ﻻزم ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻰ در ﺧﺮﻳـﺪ، آﻣـﻮزش و ﺑـﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮى ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻫﺎى ﻻزم، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻮدﺟﻪﻫﺎى اﻳﺠﺎد اﺷـﺘﻐﺎل، ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮص در ﻣﻮرد ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻼن داﻧﺸﮕﺎﻫﻰ ﺑﻴﻜﺎر، در ﺣﻮزه ﺧﺪﻣﺎت راﻳﺎﻧﻪاى و ﻓﻨﺎورى اﻃﻼﻋـﺎت از ﺟﻤﻠـﻪ ﺗﻤﻬﻴـﺪات و اﻗﺪاﻣﺎﺗﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮاﻧﻨﺪ زﻣﻴﻨﻪ و ﺑـﺴﺘﺮ ﻻزم را ﺟﻬـﺖ ﺗﻌﻤـﻴﻢ، و ﺑـﻪ ﻛـﺎرﮔﻴﺮى ﻓﻨـﺎورى اﻃﻼﻋـﺎت در زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎى ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و اﻗﺘﺼﺎدى ﻛﺸﻮر ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزﻧﺪ.




-3 ﺗﻬﻴـــﻪ و ﺗـــﺪوﻳﻦ ﻃـــﺮح ﺟﺎﻣﻌـــﻪ ﮔـــﺴﺘﺮش آﻣـــﻮزش ﻓﻨـــﺎورى ارﺗﺒﺎﻃـــﺎت و اﻃﻼﻋـــﺎت
اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ وزارت ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت، ﻓﻨـﺎورى و اﻃﻼﻋـﺎت (ﻣﺨـﺎﺑﺮات و ﭘـﺴﺖ و ﺗﻠﮕـﺮاف

ﺳﺎﺑﻖ) ﺑﺎ ﻫﺪف ﮔﺴﺘﺮش ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ، درازﻣﺪت و زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻰ آﻣﻮزش ﻓﻨﺎورىﻫﺎى ﺟﺪﻳـﺪ اﻃﻼﻋـﺎت و ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﺑﺮاى ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻃﺮاﺣﻰ و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدد. ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزﺷـﻰ و ﻧﻬﺎدﻫـﺎﻳﻰ ﻛـﻪ ﻣـﻰ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ در ﺑـﻪ ﺛﻤـﺮ رﺳﺎﻧﻴﺪن و ﻫﻢﺳﻮﻧﮕﺮى اﻳﻦ آﻣﻮزش ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮﻧﺪ:

اﻟﻒ) وزارت ﻋﻠﻮم، ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻓﻨﺎورى (از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺼﺪى داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﻰ

ب) وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش (از ﻃﺮﻳﻖ آﻣﻮزش ﺟﺪى و ﻛـﺎرﺑﺮدى ﻓﻨـﺎورى اﻃﻼﻋـﺎت و ارﺗﺒﺎﻃـﺎت در ﻣـﺪارش و دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻫﺎ

ج) وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ، درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻰ (از ﻃﺮﻳﻖ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎى ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﻜﻰ و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﺑﻬﺪاﺷﺖ

د) وزارت ﻓﺮﻫﻨﮓ و ارﺷﺎد اﺳﻼﻣﻰ (از ﻃﺮﻳﻖ وﻳﺪﺋﻮ ﻛﻠﻮپﻫﺎ و اراﺋﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در ﻣﺮاﻛﺰ آﻣﻮزﺷﻰ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺗﻬﻴـﻪ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ.

ﻫـ ﺷﻬﺮدارىﻫﺎ (از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ

و) ﺻﺪا و ﺳﻴﻤﺎى ﺟﻤﻬﻮرى اﺳﻼﻣﻰ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺪارك و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎى ﻣﺘﻨﻮع آﻣﻮزﺷﻰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺎذﺑﻪ در رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص، ﺷﺒﻜﻪﻫﻰ ﺗﺤﺼﻴﻠﻰ و آﻣﻮزﺷﻰ.




ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪى و ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮى



ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺷﺪ، »ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ« ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎﻳﻰ از ﻗﺒﻴﻞ ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل ﺑـﺮ ﺟﻤﻌﻴـﺖﻫـﺎى وﺳـﻴﻊ، اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻴﻜﺎرى، ﻛﻢاﻫﻤﻴﺖ ﺷﺪن ﻣﺮزﻫﺎ و، ﺳﺮاﻧﺠﺎم، ﺗﺰﻟﺰل در ﺷﺎﻟﻮده ﻧﻬﺎدﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻬﺎد ﻣﻬﻢ و ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨـﺪهاى ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﻟﺖ اﺳﺖ.

از ﺳﻮى دﻳﮕﺮ، اﮔﺮ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰى ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﻮد، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و اﻣﻜﺎﻧـﺎت ﺧـﻮﺑﻰ ﺑﺮاى ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﻫﺎى ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ و، در ﻳﻚ ﻛﻼم، رﻓﺎه ﻣﺎدى و ﻣﻌﻨﻮى ﺑﺮاى ﻣﻠﺖﻫﺎ در ﭘﻰ ﺧﻮاﻫﺪ آورد. ﻓﺮﺻﺖﻫـﺎ و ﺷﺎﻧﺲﻫﺎﻳﻰ ﭼﻮن ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻰ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎى دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻰ) اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ)، اﺳﺘﻔﺎده در ﺟﻬﺖ ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻰ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖآﻣﻴﺰ ﺟﻬـﺎﻧﻰ، اﻧﺘﻘﺎل اﺷﺘﻐﺎل از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎت ﺑـﻪ ﺧـﺼﻮص ﺧـﺪﻣﺎت ارﺗﺒـﺎﻃﻰ و اﻃﻼﻋـﺎﺗﻰ، ﻛﺜـﺮت ﮔﺮاﻳـﻰ ﺳﻴﺎﺳـﻰ و ﭼﻨﺪﺳﻮﻳﮕﻰ، ﻛﺜﺮتﮔﺮاﻳﻰ اﻗﺘﺼﺎدى، ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻛﺜﺮتﮔﺮاﻳﻰ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﭘﺪﻳﺪه ﭼﻨﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻰ و ... ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ، ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻣﺎ را در ﻣﻌﺮض ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻳﻰ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ داد .از اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺑﺎﻳـﺪ اﺳـﺘﻔﺎده ﻛﺮد و ﭼﺎﻟﺶﻫﺎى ﻣﺮﺑﻮط را ﺑﺎ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺮدم ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ از وﻳﮋﮔﻰﻫﺎى ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺳﻌﺎدت و رﻓﺎه ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮدم ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﺟﺴﺖ.


ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺧﺬ


-1 آﻟﺒﺮو، ﻣﺎرﺗﻴﻦ (1380)؛ ﻋﺼﺮ ﺟﻬﺎﻧﻰ، ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻰ ﭘﺪﻳﺪة ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪن؛ ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻧﺎدر ﺳﺎﻻرزاده اﻣﻴﺮى، ﺗﻬـﺮان:

اﻧﺘﺸﺎرات آزاداﻧﺪﻳﺸﺎن.

-2 اﻟﻌﻮﻳﻨﻰ، ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻰ (1369)؛ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﺗﺒﻠﻴﻐﻰ ﻳﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ؛ ﺗﺮﺟﻤـﺔ ﻣﺤﻤـﺪ ﺳـﭙﻬﺮى، ﭼـﺎپ اول، ﺗﻬﺮان: ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﺳﻼﻣﻲ.

-3اى، آر، ﻟﻰ، ﺟﺎن (1355)؛ ﺑﻪ ﺳﻮى ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎى ارﺗﺒﺎﻃﻰ واﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ؛ ﺗﺮﺟﻤﺔ ﺧﺴﺮو ﺟﻬﺎﻧﺪارى، ﺗﻬﺮان: اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﮋوﻫﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ارﺗﺒﺎﻃﻰ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﺮان.

-4 ﭘﺴﺘﻤﻦ، ﻧﻴﻞ (1372)؛ ﺗﻜﻨﻮﭘﻮﻟﻰ، ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑـﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژى؛ ﺗﺮﺟﻤـﺔ دﻛﺘـﺮ ﺻـﺎدق ﻃﺒﺎﻃﺒـﺎﻳﻰ، ﺗﻬـﺮان:

اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﺮوش.

آﻟﻮﻳﻦ -5ﺗﺎﻓﻠﺮ، (1379)؛ ﻣﻮج ﺳﻮم؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﻬﻴﻨﺪﺧﺖ ﺧﻮارزﻣﻰ، ﺗﻬﺮان.
ﻜﻰ، ﻧﻮام -6 (1379)؛ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎى ﻣﺘﻌﺎرض در ﻣﻮرد ﻧﻈﺎم ﺟﻬﺎﻧﻰ؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻧﺎﺻﺮ ﺑﻠﻴﻎ، ﺗﻬﺮان: اداره ﻛﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ
و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﺪا.
ﺳﻴﻒ، اﺣﻤﺪ -7 (1380)؛ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻛﺮدن ﻓﻘﺮ و ﻓﻼﻛﺖ؛ ﭼﺎپ اول، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ آﮔﻪ.
-8ﺳﻌﻴﺪى، رﺣﻤﺎن و ﻛﻴﺎ، ﻋﻠﻰاﺻﻐﺮ آذر (1378) ؛ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎى ﻋﻠﻤـﻰ درﺑـﺎره ﺟﻬـﺎﻧﻰﺳـﺎزى اﻗﺘـﺼﺎدى، اﻧﻘـﻼب
ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞﻫﺎ، آن (ﻫﻤﺎﻳﺶ اﻳﺮان و ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻰ در ﺳـﺎل 1400 ﻫﺠـﺮى ﺷﻤـﺴﻰ)، ﺗﻬـﺮان :
داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ.
-9ﺷﺮام، وﻳﻠﺒـﺮ (1381)؛ ﭘﻴـﺸﺘﺎزان ﻋﻠـﻢ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت؛ ﺗﺮﺟﻤـﺔ ﻏﻼﻣﺮﺿـﺎ و زﻫـﺮا آذرى، ﺗﻬـﺮان: اﻧﺘـﺸﺎرات رﺳـﺎ.
-10ﺷﻜﺮﺧﻮاه، ﻳﻮﻧﺲ، (ﺑﻬﺎر و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ( 1380 ؛ »ﺟﻬﺎﻧﻰﭼﺎﻟﺶﺳﺎزى، رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻫﺎ«؛ ﭘﮋوﻫﺶ و ﺳﻨﺠﺶ، ﺷـﻤﺎره
.25-26
ﻓﺮﻫﻨﮓ -11رﺟﺎﻳﻰ، (1380)؛ ﭘﺪﻳﺪة ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪن و ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺸﺮى و ﺗﻤﺪن اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ؛ ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ آذرﻧﮓ،
ﭼﺎپ اول، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ آﮔﻪ.
ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ -12ﻋﻤﺎم، ﺑﻬﺎر ( (1380؛« ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪن (ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، راﻫﻜﺎرﻫﺎ)«؛ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘـﮋوﻫﺶ و ﺳـﻨﺠﺶ،
ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ، ﺷﻤﺎره 25

-13ﻛﺎﺳــﺘﻠﺰ، ﻣﺎﻧﻮﺋــﻞ (1380)؛ ﻋــﺼﺮ اﻃﻼﻋــﺎت؛ ﺗﺮﺟﻤــﺔ ﺣــﺴﻴﻦ ﭼﺎووﺷــﻴﺎن، ﺟﻠــﺪ دوم؛ ﺗﻬــﺮان: ﻃــﺮح ﻧــﻮ.
ﻛﻮﺷﺎ، ﻛﻴﻮان، -14 1379؛ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در ﺧﺪﻣﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ، ﺧﺒﺮﻧﺎﻣـﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜـﻰ و ﻓﺮﻫﻨـﮓ اﻃـﻼعرﺳـﺎﻧﻲ.
اﺻﻐﺮ -15ﻛﻴﺎ، ﻋﻠﻰﺑﻬﻤﻦ ( (1378؛ ﻧﻈﺎم ﻧﻮﻳﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺒﻜﻪﻫﺎى اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻌﺮﻓـﺖ؛ ﺗﻬـﺮان:
اداره ﻛﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ رادﻳﻮ، ﺷﻤﺎره .187
ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ -16ﻃﻴﺐ، (1379)؛ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژى اﻃﻼﻋﺎت؛

-17ﻣﺤﺴﻨﻰ، ﻣﻨﻮﭼﻬﺮﺑﻬﺎر ( 1375؛) »ﺷﺒﻜﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻰ اﻳﻨﺘﺮﻧـﺖ، وﻳﮋﮔـﻰﻫـﺎ و ﺗـﺄﺛﻴﺮات اﺟﺘﻤـﺎﻋﻰ ـ ﻓﺮﻫﻨﮕـﻰ«؛

ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ رﺳﺎﻧﻪ، ﺳﺎل ﻫﺸﺘﻢ، ﺷﻤﺎره اول.

-18 ﻫﺎﺑﺮﻣﺎس، ﻳﻮرﮔﻦ (1380)؛ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺷﺪن و آﻳﻨﺪه دﻣﻜﺮاﺳﻰ؛ ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻛﻤﺎل ﭘﻮﻻدى، ﭼﺎپ اول، ﺗﻬـﺮان: ﻧـﺸﺮ ﻣﺮﻛﺰ.

ﻓﺮاﻧﻚ -19 وﺑﺴﺘﺮ ، ( 1380) ؛ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ، ﺗﺮﺟﻤﺔ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻗﺪﻳﻤﻲ ، ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻗﺼﻴﺪه ﺳﺮا.

20. WWW. GHACH. COM (15 Sep. 2002); GLOBAL INTERNET STATISTICS,
GLOBSTATS/3 NDEX. PH 37.

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:


منبع: 59


بنیاد آینده‌نگری ایران



سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ - ۱۹ مارس ۲۰۲۴

انسان گلوبال

+ بهترین آموزش‌های یادگیری ماشین با پایتون -

+ آیا فناوری AI جای انسان‌ها را خواهد گرفت؟ -

+ شبكه ها --

+ ایران، پس از رهایی یکی از همکارن سایت آینده نگر از ایران

+ نسل دهه ۸۰، دنبال تغییر نیست، خود ِ تغییره! //

+ ۳ تغییر که برای آینده محتوا و بازاریابی باید بدانید محسن راعی

+ تفكر توسعه‌خواهي دکتر شهیندخت خوارزمی

+ برترین شغل‌های حوزه کامپیوتر در سال‌های آینده  مهسا قنبری

+ صنعت چهارم و ویروس جهان‌گشا سرآغازی بر یک تحول بزرگ  مهدی صنعت‌جو

+ انقلاب صنعتی چهارم و تحولات کار در آینده  علی حسینی

+ آینده جهان از زبان مدیر عامل شرکت بنز 

+ چند نفر در جهان هنوز روزنامه می خوانند؟ میثم لطفی

+ انواع تفکر : تفکر انتقادی 

+ روش های خودشناسی : تست شخصیت 

+ مهارت مدیریت افراد هرمز پوررستمی

+ خلاصه کتاب موج سوم؛ نوشته الوين تافلر تافلر

+ انسان، زندگی و دانایی رضا داوری اردکانی

+ جهان گیری (ویروس کرونا) و نظم سیاسی، فرانسیس فوکویاما برگردان رحیم باجغلی

+ تفکر سیستمی چیست ؟ هدی ولی‌پور زند

+ امریکای دوران ترامپ و موج سوم الوین تافلر  بهروز بهزادی (روزنامه نگار)

+ ویروس کرونا بحرانی سیاسی است نه پزشکی یووال نوح هراری:بی بی سی

+ «علم» ، «امید» و «بحران کرونا» 

+ اعتماد، به انسان یا به کرونا؟ مسئله این است کرونانت

+ موقعیت پساکرونایی انسان سعید قاسمی زاده

+ بعد از عبور از كرونا، ما كجا خواهيم بود؟ 

+ معنی تازه «سواد» در قرن ۲۱ حمیده احمدیان راد

+ انواع سازمان و انواع برنامه ریزی 

+ خلاصه کتاب: جهانی شدن فرهنگ، هویت 

+ تاریخ اجتماعی رسانه‌ها؛ از گوتنبرگ تا اینترنت 

+ مهارت های اساسی یک کودک قرن ۲۱ 

+ شکاف بین نسلی رسانه ای  دکتر حجت اله عباسی

+ انواع تفکر : تفکر انتقادی  مسیر آینده

+ عصر دانش‌ و ابعاد آن‌ دکتر پرويز حاجياني

+ فوکویاما علیه فوکویاما سیدمصطفی شاداب

+ مرگ مدرسه یا آیندۀ مدرسه؟ ابراهیم مجیدی*:

+ تافلر و فلسفه ی تربیت بازسازی گرایی عبدالله افراسیابی

+ تکنولوژی در جامعه فراصنعتی 

+ دانشگاه آرمانی‌شده: ضرورت دگرگونی معیارهای قدمایی فرهیختگی 

+ آرمانی‌سازی گذشته و آینده 

+ هویت چیست؟ 

+ زنده باد انقلاب! یووال نوح هراری

+ سرنوشت آینده بشریت چه خواهد شد؟ میچیو کاکو

+ شکل زندگی در ۵۰ سال آینده 

+ شخصیت شناسی آینده نگری 

+ کتاب انسان آینده، تسخیر سیر تکامل به دست بشر میچیو کاکو

+ آن بالا قفل شده است؛ جنبش ها را از پایین بیاغازید یادداشت‌های یک آینده‌پژوه

+ ۲۱ درس برای قرن ۲۱: کتاب تازه‌ای از یووال نوح هراری 

+ نگرانی‌های ما در قرن بیست و یکم بیل گیتس

+ بمب ساعتی در آزمايشگاه  یووال نوح هراری

+ آئين اطلاعات  

+ انقلاب صنعتی چهارم و نشانه های ظهور 

+ «انسان خداگونه» در انتظار فردا فرد پطروسیان

+ نقد کتاب « آموزش و دموکراسی در قرن ۲۱» اثر نل نادینگز؛ 

+ جامعه اطلاعاتی و جنسیت سها صراف

+ پیامدهای مدرنیت آنتونی گیدنز

+ فرهنگ در جهان بدون مرز 

+ فرهنگ جهانی چیست؟ 

+ نظم نوین جهانی 

+ «انسان سالاری»، محور جامعه اطلاعاتی. 

+ از خانه‌های زیر آب تا تور گردشگری به مریخ! 

+ پیش‌بینی جزئیات زندگی انسان در دو قرن آینده. 

+ مهارت های زندگی در قرن بیست و یکم  آسیه مک دار

+ «گردشگری»صنعتی میلیارد دلاری و استوار بر پایه ی آینده نگری پیشینیانِ فرهیخته ی ما رضا بردستانی

+ سیستم های پیچیده و تفکر سیستمی (3) – بخش پایانی دکتر همایون مهمنش

+ زندگی ما و زندگی آنها  علی دادپی

+ سیستم های پیچیده و تفکر سیستمی (2) دکتر همایون مهمنش

+ سیستم های پیچیده و تفکر سیستمی (1) دکتر همایون مهمنش

+ پیش‌بینی آینده غیرممکن شده است فرانسیس فوکویاما

+ آیندگان ما را به‌سبب کدام خطای اخلاقی ملامت خواهند کرد؟ 

+ مقدمه‌ای برای همه آینده نگری‌ها/ ضروری‌ترین علمی که در کشور ما به آن بی‌اعتنایی می‌شود رضا داوری اردکانی

+ قدرت آینده مهدی صنعت‌جو

+ از عصر اطلاعات تا عصر مولكول. مترجم : فيروزه امين

+ تفاوت‌های حیرت‌انگیز فرزندان 

+ عجیب‌ترین قوانین ترافیکی دنیا> از جریمه خودروهای کثیف تا منع راندن خودروی مشکی در روزهای خاص 

+ فناوری‌های مورد استفاده در جنگ‌های آینده چه خواهند بود؟ 

+ موج فراصنعتی چه کسانی را خواهد برد هرمز پوررستمی

+ مدیریت استراتژیک پورتفولیو پروژه ها در هلدینگها و سازمانهای بزرگ  

+ ضرورت آینده پژوهی و نگاه به آینده به عنوان نقش برجسته روابط عمومی نوین 

+ تکنولوژی علیه تبعیض اندرو فینبرگ

+ آیا فکرعبور جایگزین رمز عبور می شود​​​​​​​ سید محمد باقر نوربخش

+ جامعه اطلاعاتی, دگرگونی تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و تحول در روابط انسانی۲ 

+ جامعه اطلاعاتی, دگرگونی تکنولوژی های نوین ارتباطی و اطلاعاتی و تحول در روابط انسانی 

+ نمایش زندگی اجتماعی در جامعه اطلاعاتی  مانا سرایی

+ سخنرانی بیل گیتس درباره بیماری‌های فراگیر، بهداشت جهانی و حملات بیولوژیکی حمیدرضا تائبی

+ آینده نگری استر اتژی فناوری اطلاعات دکتر امین گلستانی

+ روندهای علم و فناوری در سال 2017 حمدرضا میرزایی

+ دو گروه از جوانان در برابر « قانون کار » ونسا پینتو برگردان سعید جوادزاده امینی

+ اندیشیدن به آینده نظریه اجتماعی: آری به جامعه‌شناسی محمدرضا مهدیزاده

+ نقش جامعه اطلاعاتی در تحولات فرهنگی 

+ تحلیل اقتصادی آزادی دکتر محسن رنانی

+ آیا در کارها حضور بشر لازم است؟ 

+ آینده‎پذیری: چالش اساسی آینده‎پژوهی در جهان در حال توسعه. 

+ اثرات اقتصادی جامعه اطلاعاتی در جهان 

+ چگونه انسان‌ها از صد درصد توانایی مغز خود استفاده می‌کنند حمیدرضا تائبی

+ آیا اینترنت اشیا ما را به ابر انسان تبدیل خواهد کرد؟ حمیدرضا تائبی

+ آیا سیاست می تواند از قرن 21 جان سالم به در ببرد؟. کنت میناگ

+ آینده، اکنون است ـ بخش اول آرش بصیرت

+ آینده، اکنون است ـ بخش دوم آرش بصیرت

+ سیاست‌گذاران همه کشورها خواهد بود. 

+ جهانی شدن و آموزش و پرورش 



info.ayandeh@gmail.com
©ayandeh.com 1995